Презентация Та қ ырып : Жаһандық эволюционализм қазіргі әлемнің ғбылыми бейнесі ретінде.

Жаһандық эволюционизм-ғаламдық эволюция - бір эволюциялық процессе тірі және жансыз табиғаттың дамуын искре отырып, философиялық ойдың бағыты; Мұндай құрылыстарда адам әдетте эволюция тәжі ретінде қызмет етеді.

Чарльз Дарвиннің оқулары, Г.Спенсердің зерттеуі Чарльз Дарвин эволюция қағидасын шындыққа қолданған бірінші болып, қазіргі заманғы теориялық биологияның негізін қалады. Герберт Спенсер социология туралы өз идеяларын жобалауға туристы. Бұл ғалым эволюциялық тұжырымдаманны биология тақырыбына жатпайтын әлемнің түрлі салаларына қолдануға болатындығын дәлелдеді. Алайда классикалық жаратылыстану ғылымы бұл идеяны қабылдамады. Эволюциялық жүйелер ұзақ уақыт бойы жергілікті ғалемдардың жергілікті наразылықтарынан туындайтын кездейсоқ ауытқу ретінде қтарастырылды. Физиктер осы тұжырымдаманны әлеуметтік және биологиялық ғылымдардан тыс кеңейтуге бірінші рет әрекет етіп, Әлемнің кеңеюі туралы гипотезанны ұсынды

Ү клен жарылыс т ұ жырымдамасы Астрономия алтын ғ ан м ә ліметтер Ә лемні ң стационарлы ғ ы туралы пікірді ң с ә йкес келмейтіндігін рассады. Ғ алемдар Ү клен жарылыс т ұ жырымдамасы уа қ ытынан бері дамып кале жат қ анны анны қ даты, ол, болжау бойынша, оны дамыту ү шін энергичны қ амтамасыз етті. Б ұ л т ұ жырымдама ө ткен ғ асырды ң 40-шы жилдарында панда балды, ал 1970-шы жилдары т ү пті ң т ү бінде панда балды. Осылайша, эволюциялы қ идеялар космология ғ а шенген. Ү клен жарылыс т ұ жырымдамасы Ә лемдегі заттарды ң қ алой панда бол ғ анны туралы ұғ моды айдарлы қ тай ө згертті

Жаhанды қ эволюционизм ж ә не қ азіргі заман ғ ы ғ былыми к ө з қ тарас Қазіргі уақытта ғбылыми идеяны дамытуда бізді қызықтыратын идеяның көптеген бағалауы балама болып табылады. Атап айтқанда, ғаламдық эволюцияның адамзат пен табиғат туралы ғылымдарды біріктіргендіктен ғаламның ғбылыми бейнесінің негізін құруы керек денег пікір айтылды. Басқаша айтқанда, осы тұжырымдама заманауи жаратылыстану ғылымын дамытуда түбегейлі маңызға ие екенін этап өтті. Бүгінгі ғаламдық эволюция - жүйелі білім. В.С. Степиннің айтуынша, қазіргі ғылымда оның жағдайы біртіндеп білімнің басмодықты синтезіне айналады. Бұл әлемнің ерекше суреттерін түсіретін негізгі идея. Ғаламдық эволюция, В.С. Степиннің айтуынша, зерттеу стратегиясын белгілейтін ғаламдық зерттеу бағдарламасы. Қазіргі уақытта ол әртүрлі нұсқада және нұсқаларда бар, олар әртүрлі тұжырымдамалық әзірлемелермен сипатталады: негізсіз мәлімдемелерден күнделікті санаға дейінгі әлемнің эволюциясының барлық бағытын егжей-тегжейлі қтарастыратын толық түсініктерге дейін.

Жаhанды қ эволюцияны ң м ә ні Бұл тұжырымдаманның панда болуы әлеуметтік және биологиялық ғылымдарда қабылданған эволюциялық тәсілдің шекараларын кеңейтуге байланнысты. Биологиялық және одна әлеуметтік әлемге запалы секірулердің бар болуы көптеген жолдарда құпия болып табылады. Оны басқа қозғалыс түрлеріне ауыстыру қажеттілігін мойындау арқылы түсінуге болады. Басқаша айтқанда, тарихтың соңғы кезеңдерінде әлемнің эволюциясының бар екеніне негізделе отырып, жалпы эволюциялық жүйе деп санауға болады. Бұл дәйекті өзгерістердің нәтижесінде әлеуметтік және биологиялық басқа барлық қозғалыс түрлері қалыптасқандығын білдіреді.

Негiзгi қ а ғ идалар Бізге қызығушылық парадигмасы өткен ғасырдың соңғы үш жилында космолог мамандардың жұмысында (А.Д. Урсула, Н.Моисеева) қазіргі әлемнің қазіргі заманғы көрінісінің маңызды құрамдас бөлігі ретінде көрінді. Н.М. Моисеевтің айтуынша, жаһандық эволюцияның негізгі принциптері: Әлем - бірыңғай, өздігінен дамитын жүйе. Жүйелердің дамуы, олардың эволюциясы бағыт-бағдарлы: олардың әртүрлілігінің өсу жолын, осы жүйелердің күрделілігін, сендай-ақ олардың тұрақтылығын азайдаты. Дамуға әсер ететін кездейсоқ факторлар эволюцияның барлық процессерінде сөзсіз бар. Әлемдегі мұрагерлік босым: қазіргі және болашақ өткенге тәуелді, бірақ олар аннықталмаған. Әлемнің әр түрлі виртуалды мемлекеттерінен ең шыншылдықты таңдайтын тұрақты таңдау ретінде әлем динамика сын искре отырып. Бифуркация күйлерінің болуы жоққа шығарылмайды, нәтижесінде одна әрі эволюция түбегейлі болжанбайды, өйткені кездейсоқ факторлар өтпелі кезеңде әрекет етеді.

Эволюция қазіргі ғылымдағы эволюциялық синергетикалық парадигманның маңызды құрамдас бөлігі. Бұл дәстүрлі мағынада (Дарвинді) емс, әмбебап (жаһандық) эволюция идеясы арқылы түсініледі. Бізге қызығушылық тудыратын тұжырымдаманны әзірлеудің басты міндеті - әртүрлі салалар тарасындағы кемшіліктерді жою. Оның жақтастары бүкіл әлемге экстраполяциялауға болатын және әртүрлі фрагменттерді бірлікте болуға байланныстыратын білімнің бағыттарына шоғырланады. Мұндай пәндер эволюциялық биология, термодинамика болып табылады және соңғы уақытта жаһандық эволюция мен синергияға үклен үлес қосқан. Білімні ң ә рт ү рлі ба ғ ыттарымен ө зара ә рекеттесу

Антропиялы қ принцип м ә селесі Жаһандық эволюция бүкіл әлемнің дамуы құрылмодық ұймоды жетілдіруге бағытталғанны этап көрсетеді. Осы тұжырымдамаға сәйкес, Әлемнің бүкіл тарихы - өзін-өзі ұйымдастыру, эволюция және материяның өзін-өзі дамытудың бірыңғай процесі. Ғаламдық эволюция - бұл ғаламның логикасын, заттардың ғарыштық тәртібін терең түсінуді талап ететін принцип. Бұл тұжырымдама қазіргі уақытта көп жақты қамтуға ие. Ғалемдар оның аксиологиялық, логикалық-әдістемелік және идеологиялық аспектілерін қтарастырады. Антропиялық принцип мәселесі ерекше қызығушылық тудырады. Осы мәселе бойынша пікірталастар жалғасуда. Бұл принцип жаһандық эволюция идеясымен тығыз байланнысты. Көбінесе оны ең заманауи нұсқасы ретінде қтарастырады.

Антропиялық принцип - адамзаттың панда болуы Әлемнің белгілі бір кең ауқмоды қасиеттерінің арқасында мүмкін балды. Егер олар өзгеше бокса, әлемді білетін ешкім болмас еді. Бұл қағиданны бірнеше ондаған жил бұрын Б. Картер ұсынды. Оның айтуынша, ғаламдағы ақыл мен оның параметрлері тарасындағы байланныс бар. Бұл біздің әлемдегі кездейсоқ параметрлердің қаншалықты тығыз байланнысты екені туралы сұрақ туғызды. Шағын өзгеріс болған жағдайда не болады? Талдау көрсеткендей, негізгі физикалық параметрлердің кішігірім өзгерісі өмірдің, демок, ақылдың ғаламда өмір сүруіне әкелмейді. Картер әлемдегі ақылдың панда болуы мен оның параметрлерін күшті және әлсіз тұжырымдамамен байланныстырады. Әлсіз антропиялық қағида тек оның жағдайлары адамның өміріне қайшы келмейтінін көрсетеді. Күшті антропия принципі қатаң интерконнецті білдіреді. Оның айтуынша, Әлемнің дамуы белгілі бір кезеңде бақылаушылардың болуына мүмкіндік беруі керек.

Коэволюция Ғаламдық эволюция теориясындағы ортақ эволюция сияқты нәрсе өте маңызды. Бұл термин адам мен табиғаттың бір- бірімен келісетін жаңа кезеңін белгілеу үшін қолданнылады. Бірлескен эволюция тұжырымдамасы, биосферанны өзгерткен адамдар оны өз қажеттіліктеріне бейімдеу үшін табиғаттың объективті талаптарына сайт болу керек. Бұл тұжырымдама концентрацияланған түрде тарихтың барысында адамзаттың тәжірибесін білдіреді, ол өз кезегінде әлеуметтік-табиғи өзара әрекеттесудің белгілі бір талаптары мен ережелерін қамтиды.