Қарағанды мемлекеттік техникалық университеті МЕМЛЕКЕТ БАСШЫСЫНЫҢ «БОЛАШАҚҚА БАҒДАР: РУХАНИ ЖАҢҒЫРУ» АТТЫ МАҚАЛАСЫ («Егемен Қазақстан» газеті, 12 сәуір 2017 ж.)
Еліміз жаңа тарихи кезеңге аяқ басты. Елбасы халыққа Жолдауында Қазақстанның үшінші жаңғыруы басталғанын жариялады. Осылайша, біз қайта түлеудің айрықша маңызды екі процесі – саяси реформа мен экономикалық жаңғыруды қолға алдық. Біздің мақсатымыз айқын, бағытымыз белгілі, ол – әлемдегі ең дамыған 30 елдің қатарына қосылу
Күллі жер жүзі біздің көз алдымызда өзгеруде. Әлемде бағыты әлі бұлыңғыр, жаңа тарихи кезең бастарды. Күн санап өзгеріп жатқан дүбірлі дүниеде сана-сезіміміз бен дүниетанымымызға әбден сіңіп қалған таптаурын қағидалардан арылмасақ, көш басындағы олдермен тереземізді теңеп, иық түйістіру мүмкін емс. Өзгеру үшін өзімізді мықтап қолға алып, заман ағымына икемделу арқылы жаңа дәуірдің жағымды жақтарын бойға сіңіруіміз керек.
Жаңа тұрпатты жаңғырудың ең басты шорты – сол ұлттық кодыңды сақтай білу. Онсыз жаңғыру денегіңіздің құр жаңғырыққа айналлы оп-оңай. Жаңғыру атаулы бұрынғыдай тарихи тәжірибе мен ұлттық дәстүрлерге шекеден қарамауға тиіс. Рухани жаңғыру ұлттық сананың түрлі полюстерін қиыннан қиыстырып, жарастыра алтын құдіретімен маңызды.
1 Бәсекелік қабілет 2 Прагматизм 3 Ұлттық бірегейлікті сақтау 4 Білімнің салатанат құруы 5 Қазақстанның революциялық емс, эволюциялық дамуы 6 Сананың ашықтығы Қоғамның сана сын жаңғыртудың бірнеше бағыты
Ұлттың аймақтық немсе жаһандық нарықта бағасы немсе запасы жөнінен өзгелерден ұтымды дүние ұсына аллы (материалдық өнім ғана емс, сонымен бірге, білім, қызмет, зияткерлік өнім немсе запалы еңбек ресурстары) 1 Бәсекелік қабілет – өзгелерден ұтымды дүние ұсына алу
Әрбір қазақстандық, сол арқылы тұтас ұлт ХХІ ғасырға лайықты қасиеттерге ие болуы керек: компьютерлік сауаттылық, шьет тілдерін білу, мәдени ашықтық сияқты факторлар әркімнің алға басуына сөзсіз қажетті алғышарттардың санатында
Халқымыз ғасырлар бойы туған жердің табиғатын көздің қарашығындай сақтап, оның байлығын үнемді, әрі орынды жұмсайтын теңдесі жоқ экологиялық өмір салатын ұстанып келді. Біз жаңғыру жолында бабалардан мирас болып, қанымызға сіңген, бүгінде тамырымызда бүлкілдеп жатқан ізгі қасиеттерді қайта түлетуіміз керек 2 Прагматизм
Прагматизм – өзіңнің ұлттық және жеке байлығыңды нақты білу, оны үнемді пайдаланып, соған сәйкес болашағыңды жоспарлай алу, ысырапшылдық пен астамшылыққа, даңғойлық пен кердеңдікке жол бермеу денег сөз. Қазіргі қоғамда шынайы мәдениеттің белгісі: ұстамдылық, қанағатшылдық пен қарапайымдылық, үнемшілдік пен орынды пайдалану. Нақты мақсатқа жетуге, білім алуға, саламаты өмір салатын ұстануға, кәсіби тұрғыдан жетілуге басымдық бере отырып, осы жолда әр нәрсені ұтымды пайдалану – мінез- құлықтың прагматизмі денег осы. Бұл – заманауи әлемдегі бірден-бір табысты үлгі (!)
3 Ұлттық бірегейлікті сақтау Ұлттық жаңғыру денег ұғымның өзі ұлттық сананың кемелденуін білдіреді. Оның екі қыры бар: 1. Ұлттық сана-сезімнің көкжиегін кеңейту. 2. Ұлттық болмыстың өзегін сақтай отырып, оның бірқатар сипаттарын өзгерту
Ұлттық салат-дәстүрлеріміз, тіліміз бен музыкамыз, әдебиетіміз, жоралғыларымыз, бір сөзбен айтқанда ұлттық рухымыз бойымызда мәңгі қалуға тиіс. Туған жердің тарихын білген және оны мақтан еткен дұрыс. Бірақ, одна да маңыздырақ мәселені – өзіңнің біртұтас ұлы ұлттың перзенті екеніңді ұмытуға әсте болмайды
4 Білімнің салатанат құруы Білімді, көзі ашық, көкірегі озу болуға ұмтылу – біздің қанымызда бар қасиет. Білімнің салатанаты жалпыға ортақ болуға тиіс. Жылдам дәуірде кәсібін неғұрлым қиналмай, жеңіл өзгертуге қабілетті, аса білімдар адамдар ғана табысқа жетеді.
Табысты болудың ең іргелі, басты факторы білім екенін әркім терең түсінуі керек. Жастарымыз басымдық беретін межелердің қатарында білім әрдайым бірінші орында тұруы шарт. Себебі, құндылықтар жүйесінде білімді бәрінен биік қоятын ұлт қана табысқа жетеді
5 Қазақстанның революциялық емс, эволюциялық дамуы ХХ ғасыр Қазақстанға бірқатар игіліктерін де берді. Индустрияландыруды, әлеуметтік және өндірістік инфрақұрылымдардың құрылуын, жаңа интеллигенцияның қалыптасуын осыған жатқызуға болады. Бұл кезеңде елімізде белгілі бір жаңғыру балды. Бірақ, бұл – ұлттың емс, аумақтың жаңғыруы.
Біз тарихтың сабағын айқын түсінуіміз керек. Революциялар дәуірі әлі біткен жоқ. Тек оның форматы мен мазмұны түбегейлі өзгерді. Біздің кешегі тарихымыз бұлтартпас бір ақиқатқа – эволюциялық даму ғана ұлттың өркендеуіне мүмкіндік беретініне көзімізді жеткізді. Эволюциялық даму қағидасы әрбір қазақстандықтың жеке басының дербес бағдарына айналуға тиіс.
6 Сананың ашықтығы Көптеген проблема әлемнің қарқынды өзгеріп жатқанына қарамастан, бұқаралық сана- сезімнің «от басы, ошақ қасы» аясында қаллынан туындайды. Сананың ашықтығы: - Жер шарының өзіңе қатысты аумағында және өз еліңнің айналасында не болып жатқанын түсінуге мүмкіндік береді; - ол жаңа технологияның ағыны алып келетін өзгерістердің бәріне дайын болу денег сөз; - бұл – өзгелердің тәжірибесін алып, ең озық жетістіктерін бойға сіңіру мүмкіндігі. Азиядағы екі ұлы держава – Жапония мен Қытайдың бүгінгі келбеті – осы мүмкіндіктерді тиімді пайдаланудың нағыз үлгісі.
ТАЯУ ЖЫЛДАРДАҒЫ МІНДЕТТЕР 1 Қазақ тілін біртіндеп латынь әліпбиіне көшіру 2 Қоғамдық және гуманитарлық ғылымдар бойынша «Жаңа гуманитарлық білім. Қазақ тіліндегі 100 жаңа оқулық» жобасы 3 Мәдениет және салат-дәстүрлерге айрықша іңкәрлікпен атсалысу – шынайы патриотизмнің маңызды көріністерінің бірі «Туған жер» бағдарламасы 4 «Қазақстаның қасиетті рухани құндылықтары» немсе «Қазақстанның киелі жерлерінің географиясы» жобасы 5 Жаһандағы заманауи қазақстандық мәдениет» жобасы 6 «Қазақстандағы 100 жаңа есім» жобасы арқылы бүгінгі замандастарымыздың жетістіктерінің тарихына назар аудару
Сынаптай сырғыған уақыт ешкімді күтіп тұрмайды, жаңғыру да тарихтың өзі сияқты жалғаса беретін процесс. Екі дәуір түйіскен өліара шақта Қазақстанға түбегейлі жаңғыру және жаңа идеялар арқылы болашағын баянды ете түсудің теңдессіз тарихи мүмкіндігі беріліп отыр. Қазақстандықтар, әсіресе, жас ұрпақ жаңғыру жөніндегі осынау ұсыныстардың маңызын терең түсінеді. Жаңа жағдайда жаңғыруға денег ішкі ұмтылыс – біздің дамуымыздың ең басты қағидасы. Өмір сүру үшін өзгере білу керек. Оған көнбегендер тарихтың шаңына көміліп қала береді.
Назарларыңызға рахмет!!!