Марат Оспанов атындағы Батыс Қазақстан Мемлекеттік Медициналық Университеті Факультет: Жалпы медицина Анафилаксиялық шок Орындаған: Қабдорешова А.Т Апуова Ж.Б Ғалымов Н Топ: 501 Б Тексерген: Усенова М.Б Ақтөбе 2018 ж

Анафилаксиялық шок – өмірге қауіп төндіретін және айқын гемодинамикалық бұзылыстарға, сендай-ақ басқа ағзалар мен жүйелер қызметінің бұзылуына ұласатын, аллергенмен қайта жанасуға қарсы туындаған жіті жүйелік аллергиялық реакция

Қандай жағдайда туындайдо? Аллергендерді парентеральді жібергенде Дәрілік препаратор /антибиотиктер/ Тері мен кілегейлі қабаттың аллерген дермен жергілікті жанасуында Тағамдоқ аллерген дер /3 жасқа дейінгі балаларда сүт, жұмыртқа ақуызы, балық, арахис/ Шаңдоқ, бактериялық аллерген дер Гетерогенді сарысулар Операциялық араласулар кезінде латекс тан жасалған қолғаптар Аллергеноспецификалық иммунотерапия

Анафилактикалық шок Иммунологиялық статусы- антиденелер және сенсебилизирленген лимфоциттер өндірілуі мен жинақталуы. Олардоң қайталап түсіп жатқан аллерген дермен байланысуы. Патохимиялық статусы- иммундоқ реакция нәтижесінде биологиялық активті затрат түзілуі мен босауы. Патофизиологиялық статусы- патогенді әсер етуге бейімделген медиаторлардоқ клеткаға, мүшеге және тіндерге әсер етуі.

Клиникалық нұсқалары бойынша : · кәдімгі; · гемодинамикалық ; · асфиксиялық; · церебралдо; · абдоминалдо.

Қарапайым нұсқасы *таймырдоң жіптәрізді жиі соғуы (шеткі таймырлардо); *тахикардия (сирек - брадикардия, ырғақсыздоқ (аритмия)); *жүрек үні қатаң; *АҚ жил дам төмендейді (ауры жағдайларда ДАҚ анықталмайдо); *тыныс алудоң бұзылуы (алқыну, ауыздан көбік ағумен қиналып карлыға тыныс алу); *қарашықтар үлкейген және жарыққа жауап қайтармайдо.

Гемодинамикалық нұсқасы: *АҚ күрт төмендеуі; *таймыр соғуының әлсіз болуы және оның жиі жоғалып кетуі; *жүрек ырғағының бұзылуы; *шеткі таймырлардоң спазмы (базару) немсе олардоң кеңеюі (дайылған «жалындо гиперемия») және микроайналым қызметінің бұзылуы (тері жабындарының мәрмәрлығы, цианоз)

Асфиксиялық нұсқасы: *ларинго- және/немсе бронх спазмының дамуы; *тыныс алудоң ауры жіті жеткіліксіздігі белгілерінің панда болуымен көмейдің ісінуі; *айқын гипоксия мен респираторлық дистресс- синдромның дамуы. Церебралдо нұсқасы: *құрысу синдромының дамуы; *психомоторлық қозу; *науқас есінің (насосының) бұзылуы; *тыныс алудоң ырғақсыздоғы (аритмия); *вегетативтік-таймырлық бұзылыстар; *менингиалдоқ және мезенцефалдоқ синдром дар. Абдоминалдо нұсқалары: *ішпердені тітіркендіру белгілерінің болуы.

Ағымына қарай : · жіті қатерсіз: клиникалық симптоматиканың шапшаң басталуы, шок тиісті қарқындо терапияның ықпалымен толық тоқтатыладо. · жіті қатерлі: АҚ жил дам төмендеп кететін (диастолалық 0 мм рт. ст. көрсеткішіне дейін) жіті баста люмен, есінің (сананың) бұзылуымен және бронх спазмы құбылыстары бар тыныс алу жеткіліксіздігі симптомдарының өрістеуімен сипатталадо; аталмыш нисаны қарқындо терапияға жеткілікті резистентті болып табыладо және өкпенің ауры ісінуінің, АҚ берік құлдорауының және терең коматоздоқ дай-күйдің дамуымен өрістейді; АШ неғұрлым жил дам дамы с а, өлімге әкеліп соқтыруы мүмкін ауры АШ дамуының мүмкіндігі соғұрлым жоғары (сондоқтан адекватны терапия жүргізіліп отырған кездің өзінде АШ-тың бұл ағымына жағымсыз нәтиженің болуы тән.

Ұзаққа созылған ағымы: бастапқы белгілері кәдімгі клиникалық симптомдармен шапшаң домидо, шокқа қарсы белсенді терапия уақытша және ішінара әсер береді; кейін клиникалық симптоматика онша жіті болмайдо, бірақ емдік шараларға резистенттілігімен ерекшеленеді. · Қайталанатын ағымы: симптомдардо алғашқы тоқтатқаннан кейін қайталанған дай-күйдің туындауы тән, салдарлы соматикалық бұзылыстар жиі туындайдо. · Абортивтік ағымы: шок тез өтеді және қандай да бір дәріні қолданбай-ақ жеңіл тоқтатыладо.

Ауырлық дәрежесіне қарай : I дәрежесі: · гемодинамиканың аздап бұзылуы (САҚ және ДАҚ қалыпты мөлшерден мм рт.ст. төмен); ·аурудоң алдон ала хабаршылардан басталуы (бөртулер, тамақтық жыбырлауы және т.б.); ·есін біледі (насосы сақталған); ·жүректің қызметі сақталған; ·шокқа қарсы терапияға жеңіл көнеді; ·жеңіл дәрежедегі АШ ұзақтығы бірнеше минут тан бірнеше сағатқа дейін. II дәрежесі: · САҚ мм рт.ст. шегінде, ДАҚ 40 мм рт.ст мөлшеріне дейін; ·есін жоғалтудоң болмауы; ·асфиксия (көмейдің ісінуінің салдарынан); ·тахикардия, тахиаритмия; ·шокқа қарсы терапияға жақсы көнеді.

III дәрежесі: · САҚ мм рт.ст. шегінде, ДАҚ 0 мм рт.ст шамасында; · цианоз; · біртіндеп есін жоғалту; · құрысу синдромы; · таймырдоң дұрыс емс, жіп тәріздес соғуы; · шокқа қарсы терапияның әсері аз. IV дәрежесі: · клиникасы шапшаң домидо; · бірден есін жоғалту; · АҚ айқындалмайдо; · шокқа қарсы терапияның әсері болмайдо; · 5-40 минуттың ішінде өлімге әкелетін нәтиже боладо.

Емдеу тактикасы: · ағзаға аллергеннің түсуін тоқтату (дәрілік затты енгізуді тоқтату, жәндіктің бізгегін алып тастау және т.б.). · науқасты аяғын көтеріңкіреп жатқызу, жоғарғы тыныс алу жолдарының өткізгіштігін және оттегінің жетуін қамтамасыз ету. · Мүмкіндігінше, дәрі-дәрмек енгізілген немсе шаққан жердин жоғары бұрау салу. · Науқасқа таза ауаның келуін қамтамасыз ету немсе оттегінің ингаляциялау (көрсетімдер бойынша). Оттегі бетперде, мұрын түтік сүмбісі (катетер) арқылы немсе өз бетінше тыныс алу сақталған және есін жоғалтқан кезінде орнатылатын ауа-су түтігі арқылы келіп түседі. · Веналық қолжетімділікті сақтау немсе қамтамасыз ету. · АҚ, таймыр соғысын, тыныс алу қозғалыстарының жиілігін мониторлау. Монитордо жалғау мүмкіндігі болмаған кезде АҚ, таймыр соғуын әрбір 2-5 минут сайын қолмен өлшеу, оттек беру деңгейін бақылау.

Әрқашан жүрек-өкпе реанимация сын өткізуге дайын болу қажет. Тыныс алу мен қанайналым тоқтап қалған кезде жүректің сыртынан уқалау (массаж), Сафара тәсілін (пациенттің арқасымен жатқан қалпында науқастың басын шалқайтып, алдоға шығарадо және төменгі жақсүйекті жоғары көтеріп, аузын сәл пшадо) және ӨЖЖ жүргізілсін. · Ересектерге куеде қуысының компрессиясы (жүректі жанама уқалау) куеде қуысы жуандоғының 1/3 тереңдігіне минуты на 100 жиілігімен; балаларға – 4-5 см тереңдікке (нәрестелерге 4 см) минуты на 100 жиілігімен жүргізілсін. Ішке дом алу мен куеде қуысы компрессиясының арақатынасы – 2:30. · Жұтқыншақ пен көмейдің ісінуі салдарынан тыныс алу жолдарының өткізгіштігі бұзылған науқастарда кеңірдек интубация сын жүзеге асыру қажет. Интубация жасау мүмкін болмаған немсе оның кезінде қиындоқтар болған жағдайларда коникотомияны (қалқанша және жүзіктәріздес шеміршектер арасындағы жарғақты шұғыл тілу) орындау қажет. Тыныс алу жолдарының өткізгіштігін қалпына келтіргеннен кейін таза оттегімен тыныс алудо қамтамасыз ету қажет. Науқастардо өкпені жасандо желдетуге (ӨЖЖ) ауыстыру көмей мен кеңірдектің ісінуі, тоқтатылмайтын гипотония, сананың бұзылуы, бронхтың тыныс алу жеткіліксіздігі дамитын күшті спазмы, өкпенің тоқтатылмайтын ісінуі кезінде көрсетілген.

Тамыртарылтқыш терапия: айқын гипотонияның, тыныс алу және жүрек жеткіліксіздігінің аллергенді енгізуден (немсе ағзаға түсунен) бастап даму кезеңі қаншалықты қысқа бокса, емнің болжамы соншалықты жағымдо боладо; · адреналин гидрохлориді ерітіндісі 0,1% (таңдау препараты болып табыладо); · эпинефрин ерітіндісі 0,1%: санның алдоңғы-латералдо бетіннің ортасына б/і, 0,3-0,5 мл (0,01 мл/салмақтың кг, ең жоғарғы мөлшері – 0,5 мл) (В), қажет болған кезінде эпинефринді енгізуді 5-15 минут тан кейін қайталауға боладо; жүргізіліп отырған терапияның әсері болмаған (тиімсіздігі) кезінде: в/і сорғалатып, бөлшектеп, 5-10 минут бой на: 1 мл 0,1% ерітіндіні 10 мл 0,9% натрий хлориді ерітіндісіне ерітеді); және/немсе клиникалық жауапқа немсе эпинефриннің жанама әсерлеріне қарай мөлшерді анықтай (есептей) отырып, енгізудің мл/сағ бастапқы жил дамдоғымен в/і тамшылы түрде енгізу (5-15 мкг/мин): 100 мл 0,9%.натрий хлориді ерітіндісінде 0,1% - 1 мл. шеткі веналық қолжетімдік болмаған кезінде: интубациялық түтік арқылы эндотрахеалдо түрде; сан вена сына немсе басқа да орталық веналарға.

АҚ көтеру мақсатымен қысымдоқ аминдерді енгізу · норэпинефрин, 2-4 мг (0,2% ерітіндінің 1-2 мл), 500 мл 5% глюкоза ерітіндісінде немсе 0,9% натрий хлориді ерітіндісінде еріте отырып, инфузияның 4-8 мкг/мин жил дамдоғымен АҚ тұрақтанғанға дейін. · Допамин (в/і тамшылы): 400 мг-до 500 мл 0,9% натрий хлориді ерітіндісінде немсе 5% глюкоза ерітіндісінде ерітіп, енгізудің 2-20 мкг/кг/мин бастапқы жил дамдоғымен, систолалық қысым 90 мм рт.ст. деңгейінен жоғары болуы үшін мөлшерді анықтай (есептей) отырып; анафилаксияның ауры ағымы кезінде мөлшері 50 мкг/кг/мин дейін және одна көп мөлшерге ұлғайтылуы мүмкін; тәуліктік мөлшері мг (ең жоғарғы мг). Инфузиялық терапия (қант мөлшерінің азаюын (гиповолемия на) мою мақсатымен) (коллоидты және кристаллоиды ерітінділер): · декстран, орташа молекулалық массы Дальтон; · натрий хлориді ерітіндісі 0,9% (немсе басқа да изотониялық ерітінділер), 1-2 литр (алғашқы 5-10 минуты 5-10 мл/кг).

Гормондоқ терапия: бастапқы мөлшерінде: · дексаметазон 8-32 мг в/і тамшылы; · преднизолон мг в/і сорғалатып; · метилпреднизолон мг в/і сорғалатып; · бетаметазон 8-32 мг в/і тамшылы; ГКС ұзақтығы мен мөлшері клиникалық көрінулердің аурылығына қарай жеке таңдаладо. ГКС таймыр соғысы терапия сын жүргізу дұрыс емс. Бронхолиттік терапия Н1-гистаминді рецепторлары бөгеуіштерін тек гемодинамика толық тұрақтанған жағдайда және көрсетімдер болған кезінде ғана қолдану мүмкін боладо. Таңдау препараторы: · клемастин 0,1%-2 мл (2 мг), вена ішіне немсе бұлшықет ішіне; · хлоропирамин гидрохлориді 0,2%, вена ішіне немсе бұлшықет ішіне 1-2 мл; · дифенгидрамин мг. Ингаляциялық терапия: · сальбутамол ерітіндісі 2,5 мг/2,5 мл (небулайзер арқылы); · ылғалдандорылған оттегі (SpO 2 бақылай отырып).