Семей Мемлекеттік Медицина Университеті

І КІРІСПЕ БӨЛІМ БЖАИЖ туралы жалпы түсінік; ІІ НЕГІЗГІ БӨЛІМ Диарея, анықтамасы, этиологиясы, механизмі, клиникасы. Диареяны БЖАИЖ жоспары бойынша емдеу тәсілі; ІІІ ҚОРЫТЫНДЫ БӨЛІМ ІV КЕРІ БАЙЛАНЫС

БЖАИЖ балалар денсаулығын қорғаудың компплексті жиыны. БЖАИЖ мақсаты балалар арасында өлім жағдайын, сырқаттар және мүгедектікті азайтып, 5 жасқа дейінгі балалардың дамуы мен өсуін жақсарту. БЖАИЖ жанұямен және қоғаммен сонымен қатар медициналық ұйымдармен жүзеге асырылатын профилактика және емдік шаралар ретінде көрініс береді.

1. Денсаулық сақтау ұйымдары жұмыскерлерінің дағдыларын жақсарту; 2. Денсаулық сақтаудың жалпы жүйесін жақсарту; 3. Жанұялық және қоғамдық деңгейде денсаулық сақтау дағдыларын жақсарту;

1. Функционакльды топ - дай диспепсия, парентеральды диспепсия, токсиқалық диспепсия,спастиқалық колит, арнаі емс жаралы колит. 2 Жұқпалы аурулар топы – амебты дизентерия /амебиаз/, бактериальді дизентерия /шигеллез/, сальмонеллез, іш сузегі, эшерихиоз,шорты патогенды инфекция / стафилококк ты, протей, кокірінды таяқша, иерсиниоз,т.б./, тырыскак, вирус ты диарея, және этиологиясы шешілмеген шок инфекциялар

Инвазивті Секреторлы Осмостық

Қоздырғыш эпителиоцитке еніп, азы ішок пен тоқ ішокті қабындырады Клиникасында: энтероколит, дистальный колит копрограммада: лейкоциттер, эритроците, шырыш қанда: лейкоцитоз, ЭТЖ жылдамдауы

Патогенез:токсиндер жасуша мембранасындағы аденилатциклазаны белсендіреді де содан су және электролите көбееді, энтероците олардың сіңірілуі бұзылады Клиникасында: гастрит, гастроэнтерит Копрограммада : өзгеріс жоқ Қан сараптамасында: өзгеріс жоқ

Патогенез: энтероцитердің ферментативті қызметі бұзылудан болады, көмірсуды ыдырата алмайды Клиникасында: гастроэнтерит Копрограммада : өзгеріс жоқ Қан сараптамасында: өзгеріс жоқ

Жіктелеуі (Нисевич Н.И., Учайкин В.Ф.) Тип бойынша: типті және атипті (жасырын, субклиникалық, диспепсиялық және гипертоксикалық). Ауырлығы бойынша: жеңіл, орташа, ауры дәрежеде. «А» типі, «Б» типі және «В» типі. Ағымы бойынша: жедел (1 айға дейін), созылыңқы (3 айға дейін), созылмалы (3 астам).

Антропозоонозды жедел жұқпалы ауруы. Балаларда сальмонеллез жиі гастроинтестиналды, сирек- сүзек т ә різдес ж ә не септикалық түрлерімен ө теді. Н ә жіс сипоты: кір жасыл түсте, ө те жағымсыз иісті, шалшық су т ә різді сұйық н ә жіс

патогенді ішок таяқшаларының ә р түрлі сероварларымен шақырылатын, асқазан-ішок жолдарында қабыну тудыратын, улану, эксикоз ж ә не диарея синдромы мен ө тетін, сирек жағдайларда- басқа да мүшелердің зақымдалуымен немсе дайылған түрде сепсиске дейін ә келетін жедел жұқпалы аурулар.

Аса қауіпті карантинді инфекция ерекше ө зіндік гастроэнтерит пен немсе энтерит пен, жалпы интоксикация мен, су-тұз алмасуының бұзылыстарымен организмнің сусызданып, жүрек қан-таймырлар қызметінің қарқынды т ө мендеуімен сипатталатын жедел жұқпалы ауру.

Қоздырғышы Rotavirus Reoviridae туысқанынаң РНК-дан тұрады. 4 серотипі белгілі. Ротавирустар қышқыл ж ә не май езетін заттарға тұрақты. Инфекцияның к ө зі болып ауру адам не вирус тасмалдаушы келеді. Инфекцияның берілетін жолы- фекальді-оральды, ауа-тамшы арқылы берілуі мүмкін

Медициналық ұйымдарда БЖАИЖ стратегиясы поликлиника лорда балалар ауруларын анықтауда, негізгі ауруларда комбинирленген ем жүргізуде, ауры жағдайдағы науқас балаларды керекті маманға тез арада жолдау кезінде өз көмегін тигізеді. Ал уй жағдайында жақсы тамақтану мен профилактика, сонымен қатар дәрігер тағайындамаларын дұрыс орындау сияқты шаралар кезінде өте қолайлы болып табылады.

Диарея- нәжіс консистенциясының және жиілігінің күніне 3 ретин жоғарылап өзгеруі. Диарея- 5 жасқа дейінгі балалардың өлім себебінде екінші орын аллоды. Орта есеппен алғанда жылына 1,5 млн балалар аурыып, өлімге әкеледі. Диарея бірнеше күн болып, ағзаға қажетті су мен тұзды қатты төмендетуі мүмкін

Науқастар диарея кезінде ауры дегидратация дан және сұйық жоғалтудан өледі. Көбіне диарея мен жеткіліксіз тамақтанатын және иммунитеті өте төмен балалар науқастанады. Әдетте диарея бактериялар мен, вирустармен, паразит термин шақырылатын ішок инфекцияларының көрінісі ретінде жүреді. Инфекция жуылмаған тағамнан немсе ауыз су мен және гигиеналық шаралар сақталмағанда адамант адамға беріледі.

Көбінесе жедел диарея қоздырғыштары грамм теріс патогенді энтеробактериялар (шигаллалар),сальмонеллалар, кампилобактерлер, эшерихиялар (энтеропатогенді, энтеротоксигенді, энтероинвазивті), иерсиниялар, шартты патогенді микроорганизмдер (клебсиелла,протеилер,энтеробактерия,көк ірің таяқшасы). Сонымен қатар вирустар да шақыруы мүмкін: энтеровирус, ротавирус,аденовирус; Қарапайымдылар: лямблия, дизентерия амебаалры, кокцидия

Диарея кезінде көбінесе судың фекальдармен ластануына байланысты жұғады.

Диарея кезінде негізгі қауіп қатер факторы дегидратация немсе сусыздану. Диареяда сұйық нәжіспен, құсық массасымен, тері, зәр және тыныс арқылы ағзадағы су және электролите (натрий, хлор, калий, бикарбонат) көптек шығарыла бастарды. Егер олардың орындары толықтырылмаса дегидратация демиды.

І Бастапқы дегидратация- көріністері жоқ, яғни симптомсыз. ІІ Орташа дегидратация: -шөлдеу; -мазасыздық және тітіркенгіштік; -терінің эластикалық қабілетінің төмендеуі; ІІІ ауры дегидратация -симптом дар ауры түрде өтеді; -шок, санасының шатасуы, зәр шығарудың жоғалуы, аяқ-қолдарын суық тер басу, жиілеген-әлсіз пульс, АҚ төмендеуі және терінің бозғылт тартуы;

Ауыр дегидратация сатысында ағза сұйықтығын оральды регидратациялық тұздармен немсе таймыр ішілік құюмен толықтырмаса адам өліп кетуі мүмкін.

Неше күн аурыды және қалай бастарды? Нәжіс сипаттамасы (жалқықты, қанды, суллы) Ішінің өту жиілігі Сусыздану көріністері (шөлдеу, диурездің төмендеуі) Ассоциацияланған симптом дар, олардың жиілігі және интенсивтілігі (құсу, дірілдеу, есінен айырылу) Екпелік статус Балабакша немсе мектепке баруы дайлі Зақымданған тағамдарды қолдануы дайлі (жұмыртқа, қайнатылмаған су және сүт)

Науқастың жалпы жағдайына қараңыз К ө здері (кіртиген бе?) Ш ө лдеу бар ма? – сұйықтықты құмарлана іше ме ілде мүлдем іше алмайды ма? тері қатпары жазылуы - бірден жазылады, баяу жазылады немсе ө те баяу жазылады

АБВ - Жағдайы - К ө зі - Ш ө лдеу Жақсы активті Қалыпты Қалыпты ішеді, ш ө лдеу жоқ Мазасыз, тітіркенгіш Шүңірейген Ш ө лдеу бар, аяп ішеді Тежелу немсе ессіз Шүңірейген Ішуі қиын немсе мүлдем іше алмау Тері қатпарының к ө рінісі Тез жазылады Баяу жазылады Ө те баяу жазылады Шешімге колу Сусыздану жоқШамалы сусыздану Қатты сусыздану ЕмдеуА жүйесі бойынша Б жүйесі бойынша В жүйесі бойынша, ШҰҒЫЛ

Тамыр ішілірегидратация Стационарға жатқызып, таймыр ішілік регидратация жүргізу. Балаларға көлемді түрде сұйықтық ішкізу, ПРС ерітіндісін беру. Тамыр ішілік инфузияға арналған құрал дайын болған уақытқа дейін баланы сұйықтықпен пероральді қамтамасыз ету. ПРС ерітіндісін орта мөлшерде 5 мл/кг/сағ тағайындаллоды. Бұл сұйықтықты ішкізген кезде таймыр ішілік сұйықтықта жоқ калий мөлшері қалпына келеді.

Тез арада таймыр ішілік инфузияға сұйықтықты беру. Науқасқа Рингер лактат ерітіндісін 100 мл/кг тағайындаймыз. Жасы Басында 30 мл/кг Кейін 70 мл/кг 12 айға дейін 1 сағатта 5 сағатта Үлкен жастағы балаларға 30 минута 2 ½ сағ -Әр 1-2 сағат сайын науқас жағдайын бағалау, егерь сусыздану белгілері қайтпаса инфузия жылдамдығын арттыру. -Инфузия аяқтала салысымен науқас жағдайын бағалап, жүйе бойынша емді жалғастыру. -Егер Рингер лактат ерітіндісі болмаса, қарапайым физерітінді қолдануға болады. -Егер білек артериясының пульсациясы сезілмей немсе өте әлсіз бокса инфузияны қайталау.

ЮНИСЕФ және ДДҰ: диарея дайлі миллиондаған балалар өлімін азайту үшін диарея мен күресетін компанияларға жаңа импульс беру керектігін сайты

Диарея - жылына 1,5 млн балалар өліміне байланысты дамушы елдерде ең басты трагедия болып табылады. Диареяны емдеу үшін тиімді, тарзан және эффективті біршама дәрілік препарата бар, бірақ диарея мен науқастанған балалардың тек 39% ғана тағайындалған емді аллоды

Сол жиында құрылған Диарея баяндамасында: неге диарея дан балалар өлімі жалғасуда және қандай іс шаралар қолдануға болады??? денег сұраққа 7 шарттан тұратын емдік пакет ұйымдастырды: 1 сусызданудың алдын алу үшін, жоғалған сұйықтық орынын толтыру; 2 цинкпен емдеу 3 ротавирусқа және қызылшаға қарсы вакцинация енгізу; 4 баланы омыраумен емізуді және А витаминін қосуды стимульдеу;

5 қолды сабынмен жууды стимульдеу; 6 су құбырларының және ауыз суының саны мен сапасын жақсарту, соның ішінде: - залалсыздандыру; - үй шаруашылығында суды зиянсыз сақтау; 7 санитариді бекіту;