«Астана Медицина Университеті» АҚ презентация Тақырыбы: Саумал Орындаған: Қыдырәлі А. 534 ОМ Қабылдаған: Астана – 2017
Жоспары Анықтамасы Айырмашылығы Саумалдың артықшылықтары мен кемшілігі Астана мағындағы саумалдың мкен-жайы
Анықтамасы Бие сүтін сауып болғаннан соң, оның дайындау мерзіміне орай: Саумал, Түнемел қымыз (бір күндік), Құнан қымыз (екі күндік), Дөнен қымыз (үш күндік), Бесті қымыз (төрт күндік) деп жіктеледі. Яғни Саумал денегіміз – бие сүтінің жаңадан, алғаш сауылған кезіндегі қалпы. Сары саумал – күзде шөп әбден пісіп-жетілгенде сауатын саумал.
Айырмашылығы Шұбат пен саумалдың салыстырмасы алып қарағанда: саумалшұбат Қышқылдығы 18°28° Май 4.3%4.3% Қант 2.75%1.32% Майсыз зат 8.2%6.6% Тозаң0.86%0.75% Этил cпирті1.1% Витамин 5.6 mg%4.8 mg%
Саумалдың артықшылықтары Саумалды ем ретінде буын ауруларына ішсе, тіпті пайдалы кен. Салданудың да алтын аллоды. Жаңа босанған келіншектің сүтін молайтып, нәрлі етеді. Демек, емізулі балаға да пайдасы хорасан. Бие сүті тек адам ағзасына ғана емес, түрлі директ шалдыққан малдарға да пайдалы кені расталған.
Құрамындағы «С» дәрумені сиыр сүтімен салыстырғанда он есе көп болғандықтан, төрт түліктің ішінде биенің сүті ғана сүттің ерекше түрі альбуминдік қасиетке ие кен. Демек, бие сүті ананың сүтімен пара- пар денег сөз. Бие сүтінде кездесетін ақуыздар, майлар, көмірсутегілері басқа сүтке қарағанда ерекше. Бұл – бие сүтіндегі ғылыми дәлелденген қасиеттердің бір парасы ғана. Ал оның зерттелмеген, ашылмаған тұстары тіпті көп.
Негізінен саумалдың емдік қасиеті мол. Әсіресе, бірінші рет құлындаған, яғни, қулық биенің сүті мама биелерге қарағанда әлдеқайда қуатты болады кен. Бие сүті А, С, В1 дәрумендеріне бай. Оның минералдық қасиеттері 12 сағатқа дейін жойылмайды. Сондай-ақ, саумал асқазан жара сын емдеуге, бауыр ауруына, иммундық жүйе жұмысының бұзылуына, туберкулез, ішек, тері ауруларын емдеуде жиі қолданылады. Балаларға қымыздан гөрі саумал ішкізген дұрыс кен. Өйткені, қымыз құрамындағы қышқылдықты бала асқазаны көтере алмайды әрі ішін өткізеді.
Сондай-ақ, қазақ тарихында саумалдың қандай жағдайда ішілгені туралы да мәлімет бар. Мәселен, «Саумал» – жаңадан сауылып сабаға құйылған бие сүті, аздап пісілген, бірақ аши қоймаған түрі. Якуттар да мұндай қымызды «саамал қымыз» деп атайды. «Саумал ішсең – қымыз жоқ, бие мінсең – құлын жоқ» денегдей, саумалды кедейлер қымыз болмай қалғанда ішіпті.
Саумалдың кемшілігі Өкінішке орай Саумалды көпке жеткізе алмаймыз. Себебі, оның пайдалы қасиеттері уақыт өткен сайын жоғала бастарды. Саумал өзінің қасиеттерін алғашқы 3 сағатқа дейін сақтайды. Оны 5 сағаттың ішінде ішу қажет. Бірақ та запасы айтарлықтай төмендейді. Онымен көпті болып жинап алуыңыз, босқа кеткен жұмыс болады. Қорытындылай айтқанда, Саумалды сәтімен(тек жилы күйінде) ішсе ғана ем болады!
Астана мағындағы саумалдың мкен-жайы