Бегалиева Ж.М Информатика м ұғ алімі М. Ә уазов тында ғ ы 33 орта мектеп

А қ аппарады са қ тау ж ә не тасымалдау ү шін оны тіркеп, есепке алуымыз керек. Мысалы, м ә тінді жазу ү шін ә ріптерді, музыканты жазу ү шін ноталарды, стандарты жазу ү шін цифрларды қ олданнамыз. Ара қ аши қ ты қ ты сантиметр мен, метр мен, километр мен, т.б. ө лешу қ абылдан ғ ан. Ал салма қ ты – граммен ж ә не килограммен, т.б. ө лшейміз.

Компьютер – электронды қ машина. Ол тек электр сигнал дарын « қ абылдайды». Сонды қ тан компьютердегі а қ аппарады электр сигнал дары т ү рінде ғ анна елестетуге болады. А қ аппарады компьютерге жазу ү шін, компьютердегі ә рбір белгі ( ә ріп немесе цифр, дыбыс немесе видео) сигнал дар тіліне аударылуы керек. Сигналды ң же қ болуын 0 ар қ илы, ал бар болуын 1-ді ң к ө мегімен белгілеу қ абылдан ғ ан.

М ұ нда «н ө л» мен «бір» бит деп аталлоды. Бит 0 немесе 1 сия қ ты екі м ә нні ң бірін ғ анна қ абылдай аллоды. Бит а қ аппарады ө лешуді ң е ң кішкене бірлігі болып табылады. А қ аппарады ө лешуді ң келесі бірлігі байт деп аталлоды.

«А қ парад» с ө зін байтпен есептейді, ал м ұ нда ғ ы 1 байт 8 битке те ң. Ә детей 1 байты ң к ө мегімен бір символ кодталлоды. Символ – ол кез келген белгі: ә ріп, цифр, тыныс белгісі немесе бос орын.

Сонымен біз а қ аппарады ң ө шлем бірлігі байт екенін білдік. Ө мірде ү клен к ө лемді а қ парадпен ж ұ мыс істеуге тура келеді. Сонды қ тан а қ аппарады ө лешуді ң ірі бірліктері де кездеседі: 1 Килобайт (Кб) = 1024 байт 1 Мегабайт (Мб) = 1024 Кб 1 Гегабайт (Гб) = 1024 Мб 1 Терабайт (Тб) = 1024 Гб

Хабарламанны ң а қ аппарады қ к ө лемі – хабарламада ғ ы бит пен, байтпен, Кбайтпен, Мбайтпен ж ә не т.с.с. ө лшенген а қ аппарады ң к ө лемі. 100 Мб к ө лемге «сиятын» а қ парад санны: М ә тін беттері Т ү рлі т ү сті слайдтар 150 Музыкалы қ фрагмент 10 минут Фильм 15 секунд

Енді сендер а қ аппарады ө лшей паласы ң дар. Заманнауи технологиялар к ө п к ө лемді а қ аппарады тасымалдау ғ а м ү мкіндік береді, мысалы Интернет желісі ар қ илы. А қ аппарады жеткізу жылдамды ғ ы денегіміз – бір уа қ ыт бірлігінде ж ө нелтілетін а қ парад санны. М ұ ндай жылдамды қ бит/с, байт/с ж ә не т.с.с ө лшенеді.

Т ү йін А қ аппарады ң е ң кішкене ө шлем бірлігі – бит. Бит келесі екі м ә нні ң бірін қ абылдай аллоды – 0 немесе 1. Ә детей а қ аппарады байтпен саннайды, м ұ нда ғ ы 1 символ 8 битке 1 байт қ а те ң. 1 Килобайт (Кб) = 1024 байт 1 Мегабайт (Мб) = 1024 Кб 1 Гегабайт (Гб) = 1024 Мб 1 Терабайт (Тб) = 1024 Гб Хабарламанны ң а қ аппарады қ к ө лемі – хабарламада ғ ы бит пен, байтпен,Кбайтпен ж ә не т.с.с. ө лшенген а қ аппарады ң к ө лемі.

Компьютермен ж ұ мыс. А де ң гейі Компьютерде са қ тал ғ ан а қ аппарады ң к ө лемін қ арап ши ғ ы ң дар. 1. Пуск – Компьютер батырмаларын та ң да ң дар. 2. Пайда бол ғ ан терезедегі дискілерді ң бірін тыш қ анны ң о ң батырмасымен шертіп, Свойства батырмасын басы ң дар. 3. Дискідегі тол ғ ан ж ә не бос орындарды ң к ө лемін қ арап ши ғ ы ң дар. 4. Д ә птерге дискідегі бос орины ң байтпен, Кбайтпен, Мбайтпен ж ә не Гбайтпен ө лшенген к ө лемін жазып алы ң дар. Саннау ү шін калькуляторды қ алдану ғ а болады.

В де ң гейі 1. А де ң гейіндегі тапсырманны орында ң дар. 2. Документы бума сын аши ң дар Гбайт к ө лемді флешка ғ а қ андрей файлдарды ң сиятынын анны қ та ң дар.

С де ң гейі Сыныптары ң да ғ ы барлы қ балалар туралы а қ аппарады ң сендерді ң компьютерлері ң ні ң қ ай дискісіне сиятынын анны қ та ң дар. К ө лемі 376 Кбайт м ө лшерлі суреттер мен 10 беттік ( ә р қ айсысы 64 символды қ 48 желдан т ұ ратын) а қ парад м ә тіндік файлда са қ тал ғ ан. Саннау ү шін Калькулятор программасын пайдаланны ң дар.

Ба қ ылау с ұ ра қ тары мен тапсырмалар. 1. А қ аппарады ң ө шлем бірліктерін (е ң кішісінен е ң ү кленіне дейін) ата ң дар. 2. Байт Кбайтан, Кбайт Мбайтан, Мбайт Гбайтан қ наша маша ғ а кем? 3. 1 байта наше бит бар? 4. «Кездесу қ рык ү век айына та ғ айындалды» денег хабарламада қ наша к ө лемдегі а қ парад бар? 5. «Ала қ ай! Жаз ғ ы демалыс ая қ талды!» хабарламасыны ң а қ аппарады қ к ө лемін ө лше ң дер. Б ұ л к ө лемді бит пен ж ә не байтпен к ө рсеті ң дер. 6. О қ улы қ ты ң бір бетіні ң ж ә не б ү тіндей о қ улы қ ты ң жук қ а қ аппарады қ к ө лемін ө лше ң дер. К ө лемі 600 Мбайт, 2 Гбайт болатын дискіге осындай кітапты ң нашеуі сыры м ү мкін

Ө зі ң ді тексер? 1. А қ парад компьютерде қ андрей т ү рде са қ таллоды? А) ә ріптер В) м ә тіндер С) сандра Д) н ө л мен бірлер 2. А қ аппарады ң е ң кішкене ө шлем бірлігі: А) Бит В) Байт С) 1 Д) Ә ріп 3. Бірбайт-ол: А) 10 бит В) 16 бит С) 8 бит Д) 4 бит 4. Бір символды қ м ә тін ә детей … кодталлоды. А) 1 бит пен В) 1 байтпен С) ә ріппен Д) Он бит пен 5. 1 Кбайт – ол: А) 100 бит В) 1000 байт С) 1024 байт Д) 1500 байт 6. 1 Мбайт – ол: А) 100 Кбайт В) 1000 Кбайт С) 1024 Кбайт Д) 1500 Кбайт 7. 1Гбайт – ол: А) 100 Мбайт В) 1000 Кбайт С) 1024 Мбайт Д) 1500 Мбайт 8. «Information» с ө зінде қ наша бит бар? А) 14 В) 88 С) 72 Д) Қ андрей а қ парад дискіде е ң аз орын аллоды? А) м ә тін В) сурет С) музыка Д) видео 10. Қ андрей а қ парад дискіде е ң к ө п орын аллоды? А) м ә тін В) сурет С) музыка Д) видео

Ү эге тапсырма: О қ улы қ ты ң §4 мазм ұ ндау, ба қ ылау с ұ ра қ тарина жауап беру, тест тапсырмасын орындау

ДАСВССАВАД Тест жауаптары