1-СОӨЖ Орындаған:2-курс; 201-топ студенті : Алдонғар Сымбат

ЖОСПАР: 1.1.Психологияның даму үдерісіндегі психика жөніндегі түсініктердің эволюциясы. 1.2.Психологияның әдіснамалық принциптері Психология ғылымы дамуының негізгі кезеңдері.

Психология, психика Гректің «асюхэ»-жан денег сөзінен шығады. «Логия»-ілім. Бұл ғылымның өзіндік таңбасы (асю деп аталатын грек әрпі.) ЖАН ТУРАЛЫ ҒЫЛЫМ

Ерекшелік 1. Адамтану жайындағы ғылымдар арасында жетекші орында. 2.Эксперименттік ғылым. 3. Дербес ғылым.

Мәңгі бақи жасайттын жан адамның барлық психикалық тіршілігінің иесі. – АНИМИСТІК ПІКІР. Жан туралы ғылыми түсінік ежелгі гректердің әмбебап ғалымы Аристотель есімімен байланысты. 19-ғ 2-жарт.былай қарай жан құбылыстарын эксперимент ретінде әртүрлі құрылғылармен зерттей баста ты. (ТӘЖІРБИЕЛІК ҒЫЛЫМ.) Шығыстың ұлы ойшылы Әбу Насыр әл-Фараби дүние-материялдан құралады, ол жойылмайды, бір түрден екінші түрге көшіп, өзгере береді, жан денеден бұрын өмір сүрмейді, бір денеден екінші бір деньги орналаса алмайды деп МАТЕРИАЛИСТІК тұрғыдан дұрыс пайымдайды. Фома Аквинский ( ) жанның мәңгі өлмейтіндігі, оның денеден бөлек өмір сүретіндігі жайлы пікірлерді әрі қарай дамытқан ғалым.

Жан туралы түсініктің даму жолын көрсететін. Психология-жан туралы ілім (мұндай түсінік арте замандардан ХVIII ғасырдың басы на дейін өктемдік алып келді.) Психология-сана туралы ілім (мұндай анықтама ағылшын философы Джон Локктың есімімен байланысты) Психологияның басқа ғылымдардың бөлініп, мінез-құлықты зерттейтің дербес білім бола бастауы (Гартли бастаған ағылшынның эмпирикалық ассоциациялық психологиясы (XVIII ғ.ортасы ) Психологияның өз алтына дербес эксперименттік ғылым болып бөлініп шығуы (В.Вундтың 1879 жилы Лейпцигте тұңғыш лаборатория ұйымдастыруы. )

Э.Титченер негізін қалаған ҚҰРЫЛЫМ ПСИХОЛОГИЯСЫ (көрнекті өкілі-В.Вундт. Бұл мектеп бананың құрылымын тәжірибелік тұрғыдан іздестіруді мақсат етті.) Вюрцбург мектебі (Батыс Европа мен АҚШ-та кеңінен таралды. Психикалық процестерді тәжірибелік зерттеулер арқылы талдады. Көрнекті өкілдері : К.Марбе, И.Орт, А.Майер, Г.Уотт, А.Мессер, Н.Ах, К.Бюлер, О.Зелц.) Бұл мектептің негізі Германияда қаланды.

Американдық психологиядағы функционализм ағымы.Негізгі мақсаты-психология ғылымының жетістіктерін тәжірибеде қолдана отырып, адамның мінез-құлқын зерттеу. Бұл ағымның көрнекті өкілінің бірі Р.Вудвортс( ) Бихевиоризм Бихевиоризм-20-ғасырдағы психология ғылымын сипаттайтын американдық бағыт. Ол адамның құлқын жете қарастырады да, бананы негізгі зерттеу обьектісі деп санайды.. Іргесін қалаушы: Эдвар Торндайк ( ) Гештальт-психология-Германиядағы психолгиялық мектеп. Оның негізін қалаған Макс Вертгеймер ( ). «Гештальт»немісше-тұрпат, түр, форма, құрылым. Қазақша құрылым психологиясы деп алып отырмыз. Бұл мектептің мақсаты: жеке психикалық процестердің құрылымын тәжірибе жүзінде зерттеу. Фрейдизм. Фрейдизм. Бұл Австрия ғалымы З.Фрейд (1856) есімімен аталатын бағыт. Зерттеу ілімі психоанализ деп аталады. Психология

Психологияның әдіснамалық принциптері: әрбір пән обьектілерді өз даму заңдылығына сайт дұрыс түсініп, ішкі сырын ашып отыруы үшін диалектикалық материализм принциптерін қолданып отрады. Принциптерді іске асырудағы шарттар: 1-ден. Обьектінің басқалармен байланысын, қатынасын ейске ала отырып зерттеу. 2-ден.Объектіні бір жердь тұрып алған статикалық қалыпта емс, қозғалыс, даму күйінде зерттеу. 3-ден. Зерттеу арқылы табылған нәтиженің мөлшері етіпадамның практикасын алу. 4-ден. Диалектикалық-матералистік танымның нақты болу үшін зерттелу құбылыстардың белгілі заңдылықтарын шоше білу. АДАМ ПСИХОЛОГИЯСЫН НАҚТЫЛЫ ӘРЕКЕТ ҮСТІНДЕ ЗЕРТТЕУ ПСИХОЛОГИЯНЫҢ ЕҢ НЕГІЗГІ ПРИНЦИПІ.

Бақылау әдісі:белгілі жоспар бойынша жүйелі түрде біраз уақыт бойына зерттелуші адамның психикалық ерекшеліктерін қадағалауды «байқау әдісі» деп атайды. Эксперимент әдісі : Лабораториялық эксперимент:Неміс ғалымы В.Вунд психологияны эксперименттік жолмен зерттеудің негізін салды, тұңғыш лаборатория ашты (1879) 20-ғасырдың басында Г.И.Челпанов ұйымдастырды. Лабороторияда: хроноскоп, эстезиометр, тахистоскоп, аудиометр, эргограф жабдықтары пайдаланды. Табиғи эксперимент: Бұл экспериментті психологияға А.Ф.Лазурский енгізді. Психологиялық зерттеулер адамның өмір тіршілігіндегі үйреншікті жағдайына сәйкес жүргізіледі. Қосалқы әдістер: Анкета әдісі, интервью әңгімелесу әдісі, сынау тест әдісі

Пайдаланған әдебиеттер тізімі: 1.Алдамұратов Ә. «Жалпы психология»-Мектеп- Алматы, Жарықбаев Қ.Б. «Психология».Алматы, Тәжібаев Т.Т. «Жалпы психология».Алматы,1993.