Мавзӯъ: «Артрити тарподмонанд» Духтури тарподшинос : Ризвонов М.М. Исфара 2017 сол

Артрити тарподмонанд (АТ) бемерии системавии пилатёбии иммуно-илтиҳобии повтаҳои пайвасткунандаи бадан буда, хосеяти вайронкунандаи бафтаро дора ва сабабҳои гуногуни иммунологӣ барояш хос аст.

Эпидемиология 1. Бо бемерии АТ- 1% популятсия гирифторанд, яъне ин 63 млн беморон дар ҷахон аст. 2.Занҳо нисбати мардҳо зиёдтар гирифтори беморӣ мепошанд. 3. Тамомони қабатҳои аҳолӣ метавонанд гирифтори ин беморӣ шаванд,ҳатто ин ки кӯдакон. 4.50%-и ин беморон дар муддати 5 соли оянда маъюб мешаванд.

ЭТИОЛОГИЯ А. Сабаби асосӣ надора. В. 1. Ирсият ва реаксияхои аллергикӣ 2. Омилҳои сироятӣ 3. Омилҳои берунаю ходела (шамолхӯрӣ, гиперинсолятсия, интоксикация, дорувориҳо, эндокринопатия, стресс ва ғ...)

Сабаби асосиаш то ҳол номаълум. Вале омилҳои ба беморӣ оваранда вучҷд доран: Вируси Эпштейн- Барр, Парвовируси В19-и одам, зеро чунин аломатҳо: лейкоцитоз дар кун ва баландваши СТЭ ба он водор месозад, киса баба шояд сироятӣ пошад. Яъне аз як тараф чунин мешуморанд, ки беморӣ аз таъсири микроорганизмҳо (микробҳо, вирусҳо ва ғайра) пайдо душа, комплексы АГ+АТ ба повта нишаста, зара меорад. Лекин аз дигор тараф тапобат наёфтани беморон ҳангоми тапобати зидди микроорганизмӣ хилофи гуфтаҳои дар поло зикрдуша мепошад. Сабаби дигори беморӣ ин ирсият аст.

Намудҳои клиники АТ Алоими Фелти - ( полиартрит ва спленомегалия; бе спленомегалия, вале по лейкоситопения, нейтропения - оризаҳои сироятӣ). Алоими Стилл – тафткунӣ, артрит, пайдоиши доначаҳои сурхча дар пӯст, баланд душани СТЭ ва СРБ, вале набудани ревма-фактор дар кун (серонегативӣ) : Намуди бугғми - виссералӣ (виссералит). : Васкулити тарподӣ; Иллатёбии узвҳои ходела( дел, шуш, гурдаҳо, узвҳои ҳозима ва сааб)

Давраҳои клиники АТ 1. Давраи барвақтарини беморӣ – давомнокии беморӣ то 6 моҳ 2. Давраи барвақтӣ – аз 6 моҳ то 1 сол. 3. Давари паҳнгашта – беморӣ аз 1 сол зиёд ва по аломати хосе беморӣ. 4. Давраи ниҳонӣ. Беморӣ аз 2 сол зиёд + вайроншавӣ ва анкилозы буғумҳо.

Зуҳуроти клиникӣ Шахваши буғум, Дарди симметриявии буғумҳо ва варами и (кақваши) онҳо. Маҳдудияти ҳаракати буғумҳо. Аломатии мумии беморӣ (мондашавӣ,тафткунӣ,харобшавӣ…) Тағйиротҳои лапораторию олотӣ (ТУХ,ТУП,ТУМ,биохимия –ревмо-проба,ревма- фактор, Акси рентгенӣ ва ғайра…)

Зуҳуроти клиники беморӣ: 1. Карахваши субҳгоҳонаи буғум аз 1 соат зиёд. 2. Варамӣ (артрит) ҳадди ақал на кам тарас 3 буғум. 3. Хосияти пилатёбии симметриявӣ. 4. Пайдоваши гиреҳҳои зори пӯстии тарподӣ. 5. Баландваши ревма- фактор дар кун 6. Тағиротҳои рентгенологӣ дар буғумҳои панҷа ва банди дасту пойҳо (эрозия ё ки остеопорозе буғумӣ дар буғумҳои пилатёфта). Ҳангоми дар бемор будани ҳатто 4-то аз ин аломатҳо гувоҳи он аст, ки дар бемор артрите тарподмонанд вуҷуд дора. Муҳимтар поз ин аст, ки беморӣ аз 6 ҳафта зиёд дар АТ тӯл кашад.

Гомункул (одам) баров сабти нақваши аломатҳои локомоторӣ Дар бемерии АТ чунин буғумҳо бештау по таври симметриявӣ пилат меёбанд: II ва IV- и ангуштони дастон ва буғумҳои байни ангуштон. Оринҷҳо. Панҷаҳои пойҳо ва ғайра. Яъне бештау буғумҳои майдан зара меёбанд.

Нишондодҳои бадфарҷоми беморӣ : Барвақт пилатёбии буғумҳои колони бадан ва пайдоваши гиреҳҳои тарподӣ дар зори пӯст. Калонваши ғадудҳои лимфатики атроф; Гирифторваши буғумҳои нав дар ҳар як хурӯҷи беморӣ; Характери системавӣ пайдо карданы беморӣ; Беҳтар надушан дар муддати 2 соли тапобат; Ҳамеша баланд будани СТЭ; Барвақт пайдо душан ва ҳамеша баланд будани Ревмо-фактор дар кун; Тағйиротҳои рентгенологӣ дар буғумҳои зарадеда. Дар кӯдакони синнашон то 16 сола низ ин беморӣ деда мешавад, танҳо номаш Артрити тарподмонанди ҷавонона аст.

Диагностика (Ташхис) Барои дарёфти беморӣ пурсиши шикояти бемор, ҷамъоварии маводҳо аз собиқаи беморӣ, ҳаёти бемор, муоинаи объективию иловагӣ ва инструменталӣ истифода бурда мешавад. Дар бемор аломтаҳои мумии беморӣ – тафткунӣ, бехолию бемадорӣ, харобшавӣ деда мешавад. Ғайр аз ин дар дар буғумҳои бадан, шахваши субҳгоҳонаи аз 1 соат зиёд, варамкунии буғум деда мешавад. Хосияти фарқ- кунандаи ин беморӣ – тағйир наёфтани ранги пӯст дар ин мавзеъҳои пилатёфтаи буғумҳо аст. Дар таҳлилҳои клиники кун баландваши СТЭ, будани ревмо-фактор, баланд душани ревма-проба, вайронваши микдори тромпоситхо ва гайра деда мешавад. Тахлилхои хосе баров дарёфти АТ - титры антител ба Пептиди сиклии цитруллин-дошта аст АЦЦП, анти-ЦЦП, anti-CCP (Мазуров, 2005, с. 103). Хусусияти минус ул 90% аст. Хангоми уснули Рентгенологи - как ваши бугуми ва анкилоз пайдо карда мешавад.

Оризаҳои беморӣ 1. Остеонекрози асептикӣ 2. Остеопарози системавӣ 3. Амиотрофияи (кахексия) умумӣ 4. Остеоартрози дуюминдараҷа. 5. Аломатхои зер карданы саабҳои атроф.

Аломатхои дигори бемори: Мондашави, Бехоли, аломатхои ба звуком монанд, хатто ин ки тафткуни. Дард хангами зиёд ба чое ниша стан, * Дарди мушакхо, Беиштихои, депрессия, харобшави, камкуни, дасткунукхури ва ё аракину, Вайронваши гадудхои назди чаши ва дагон (хушкваши чаши ва дагон), аз собаки камчудоваши моеъи оби дагон ва ашк.

А) Качваши бугумхои панчаи дастон по намуди «Гарданаки мурги Ку" (ангушти II-IV) ва по намуди «мугча" (ангушти V). В) Мавчудияти гиреххои тарподи.

Тапобат А. Тапобати доруворуги. В. Тапобати гайридоруворуги ( санатории-курорты, тапобат по барк ва физиотерапевты танхо дар давраи ремиссия).

Тапобати нав. Тапобати доруворугии бемори 4 гурухи колони дорухоро дарбар мегирад: 1. Дорухои зиддиилтихобии гайристероиди (НПВП-диклофенак,мелоксикам,найз), 2. Дорухои асоси (метотрексат,инфликсимаб,тилло) 3. Глюкокортикостероидхо (Преднизолон), 4. Дорухои агенты-биологи.

Ба диккататон ташаккур!!!

Саволҳо: 1. Кадом аломатхои бемориро гуфта метавонед? 2. Кадом гурухи дорухо истифода мешаванд? 3. Дар тахлили кун кадом нишондодхо баланд мешаванд?