Тақырыбы:Ұйқы физиологиясы Дәріс жоспары: 1. Сомнология- ғылымның бір бағыты. Зерттеу әдістері. 2. Ұйқының негізгі түрлері. ЭЭГ- ұйқы кезеңдерінің сипаттамасы. 3.Ұйқы кезеңіндегі соматикалық, эндокринді- гуморальдық, вегетативтік қызметтер және сенсорлық қабылдау. 4.Ұйқының қазіргі кездегі теориялары. Нейрохимиялық механизмдері. 5. Ұйқының қызметтік маңызы. 6. Түс көрудің пайда болуы мен маңызы туралы қазіргі кездегі ілім.

Мақсаты: Студенттердің ұйқының биологиялық маңызын, оның кезеңдерін, ұйқы кезіндегі физиологиялық қызметтердің өзгерісін, сомнологияда қолданылатын зерттеу әдістерін меңгеруі.

Ұйқы - бүкіл организм функцияларының белсенділігі мен сана сезімінің уақытша төмендеуімен сипатталады. Ұйқы түрлері: 1. Физиологиялық ұйқы: - Полифазалық (балаларда); - Монофазалық (пересек адама); - Маусымдық ұйқы; 2. Гипноздық ұйқы. 3. Патологиялық ұйқы: - наркоздық ұйқы; - сомнамбулизм; - летаргиялық ұйқы.

Физиологиялық ұйқы екі кезеңнен тұрады: - Баяу немесе ортодоксалдық ұйқы: - Тез немесе парадоксалдық ұйқы (15-20%).

Ұйқы кезеңдері: 1. Қалғу - альфа ритм ырғақтарының жойылуы, 1-7 мин. 2. ЭЭГ - ұйқы ұршықтарының пайда болуы (ұйқының 50%). 3. Дельта толқындарының пайда болуы, 20%. 4. Парадоксалды ұйқы – бета ритм, альфа ритм көріністері (көздің шапшаң қимылдары - КШҚ).

Ұйқы теориялары: 1. Гуморалдық; 2. И.П. Павлов теориясы. 3. В. Гесс теориясы. 4. Ақпарат тапшылығы теория.

Түс көру – ұйқы кезінде пайда болады, көбінесе ұйқының пародоксалдық кезеңімен байланысты. Түсті И.М. Сеченов небывалые комбинации бывалых впечатлений – деп сипаттама берді. Есте сақталған, болған нәрселер ұйқы кезінде әртүрлі болмаған қисындылар түрінде көрінеді.