«Астана медицина университеті» АҚ Балалар аурулары пропедевтикасы кафедрасы Тақырыбы: Су-тұз және энергия алмазу. Ақуыздың,көмірсулардың,майдың метаболизмінің ерекшеліктері. Орындаған: Байболатова А Топ: 527 ЖМ Астана-2017

Өсіп кале жатқан организмдердегі энергия және зат алмазуының ерекшеліктері. Балалар организмі үнемі өсіп, даму үстінде болатындықтан олардың зат алмазу про-цестері елеулі өзгерістерге ұшырап отрады. Мұнда төмендегідей ерекшеліктерді бөліп қараған дұрыс: Балаларда өсу, даму процесі өте қарқынды жүретіндіктен, зат алмазу процесі ерэссектерге қарағанда үдемелі түрде жүреді және жас ұлғайған сайын баяулай бастарды. Бала организміндегі зат алмазу процесі клеткаға қажетті затрат мен жоғалтқан энергия шығынының орнын толтырумен қатар, тканьдердің үздіксіз өсіп, дамуын қамтамасыз етуі керек. Сондықтан, балаларда ассимиляция процесі диссимиляция процесінен жоғары, яғни анаболизм катаболизм не жоғары болып каледі; Балаларда өсу, даму процесі өте қарқынды жүретіндіктен, зат алмазу процесі ерэссектерге қарағанда үдемелі түрде жүреді және жас ұлғайған сайын баяулай бастарды. Бала организміндегі зат алмазу процесі клеткаға қажетті затрат мен жоғалтқан энергия шығынының орнын толтырумен қатар, тканьдердің үздіксіз өсіп, дамуын қамтамасыз етуі керек. Сондықтан, балаларда ассимиляция процесі диссимиляция процесінен жоғары, яғни анаболизм катаболизм не жоғары болып каледі; Балалар организмінде клеткалар мен тіндердің құрлысына қажетті белоктар үдемелі түрде түзіледі. Өсіп кале жатқан организме белок қажеттілігі ерэссектерге қарағанда біршама жоғары және бала неғұрлым жас бокса, белок қажеттілігі соғұрлым жоғары болады. Белок жетіспеуі өсу процесінің тежелуіне ұшыратуы мүмкін; Балалар организмінде клеткалар мен тіндердің құрлысына қажетті белоктар үдемелі түрде түзіледі. Өсіп кале жатқан организме белок қажеттілігі ерэссектерге қарағанда біршама жоғары және бала неғұрлым жас бокса, белок қажеттілігі соғұрлым жоғары болады. Белок жетіспеуі өсу процесінің тежелуіне ұшыратуы мүмкін;

Көмірсулар бала организмінде энергетикалық қызметпен қатар, пластикалық (клетка қабығының, дәнекер тіндерінің қалыптасуы және т.б.) қызмет атқарады. Өсіп кале жатқан организмде белок қажеттілігі жоғары болғандықтан көмірсулардың ыдырауы өте қарқынды жүреді, сондықтан, жас балалардың организмдері көмірсуларға өте жоғары қажеттілікті сезінеді; Көмірсулар бала организмінде энергетикалық қызметпен қатар, пластикалық (клетка қабығының, дәнекер тіндерінің қалыптасуы және т.б.) қызмет атқарады. Өсіп кале жатқан организмде белок қажеттілігі жоғары болғандықтан көмірсулардың ыдырауы өте қарқынды жүреді, сондықтан, жас балалардың организмдері көмірсуларға өте жоғары қажеттілікті сезінеді; Май алмазу процесі балалар организмінде тұрақсыз болып каледі. Тамақта көмірсулар жетіспеген кезде, май депосы тез таусылады. Майлар жилу энергиясының бластома көзі болумен қатар, организмді жилу жоғалтудан, органдарды жарақат алудан қорғайды; Май алмазу процесі балалар организмінде тұрақсыз болып каледі. Тамақта көмірсулар жетіспеген кезде, май депосы тез таусылады. Майлар жилу энергиясының бластома көзі болумен қатар, организмді жилу жоғалтудан, органдарды жарақат алудан қорғайды; Ерэссектерге қарағанда балалар гидролабильді болып каледі, яғни, олардың организмдері суды тез жинап, тез жоғалтып отрады. Сондықтан балалар организміндегі су алмазу процесі жылдам бұзылады және бала неғұрлым жас бокса, соғұрлым суды көп қажет етеді, бұл құбылыс, қыз балаларға қарағанда ер балаларда жақсы көрінеді; Ерэссектерге қарағанда балалар гидролабильді болып каледі, яғни, олардың организмдері суды тез жинап, тез жоғалтып отрады. Сондықтан балалар организміндегі су алмазу процесі жылдам бұзылады және бала неғұрлым жас бокса, соғұрлым суды көп қажет етеді, бұл құбылыс, қыз балаларға қарағанда ер балаларда жақсы көрінеді; Сүйек тканьдерінің үдемелі өсіп-дамуына байланысты балаларда кальций қажеттілігі ерэссектерге қарағанда 1,5 эссе жоғары. Калций сүйектерде негізінен фосфор қышқылды тұздар түрінде түзетілетіндіктен, организм кальций мен бірге фосфордың қатар түсіп отыруын қажет етеді; Сүйек тканьдерінің үдемелі өсіп-дамуына байланысты балаларда кальций қажеттілігі ерэссектерге қарағанда 1,5 эссе жоғары. Калций сүйектерде негізінен фосфор қышқылды тұздар түрінде түзетілетіндіктен, организм кальций мен бірге фосфордың қатар түсіп отыруын қажет етеді; Сүйектегі фосфор қышқылды тұздар "Д" витаминінің қатысуымен ғана түзіледі. Бұл витаминнің жетіспеушілігі рахит ауруына шалдықтырады; Сүйектегі фосфор қышқылды тұздар "Д" витаминінің қатысуымен ғана түзіледі. Бұл витаминнің жетіспеушілігі рахит ауруына шалдықтырады; Ана сүтінің құрамында темір жеткіліксіз болғандықтан, емшектегі кезеңдегі сәбилердің осы микроэлементе (әртүрлі жеміс-жидек шырындарына) қажеттілігі жоғары болады; Ана сүтінің құрамында темір жеткіліксіз болғандықтан, емшектегі кезеңдегі сәбилердің осы микроэлементе (әртүрлі жеміс-жидек шырындарына) қажеттілігі жоғары болады; Балалар организміндегі орган армен жүйелердің дамып жетілуі аяқталмағандықтан, зат алмазу процесі көбінэссе сыртқы ортаға, әсірэссе, дұрыс тамақтануға бағынышты болады; Балалар организміндегі орган армен жүйелердің дамып жетілуі аяқталмағандықтан, зат алмазу процесі көбінэссе сыртқы ортаға, әсірэссе, дұрыс тамақтануға бағынышты болады; Балаларда негізгі зат алмазу көлемі ерэссек адамдарға қарағанда салыстырмалы түрде жоғары болып каледі, бұл оларда тотығу процестерінің үлкен қарқынмен жүретіндігін көрсетеді. Балаларда негізгі зат алмазу көлемі ерэссек адамдарға қарағанда салыстырмалы түрде жоғары болып каледі, бұл оларда тотығу процестерінің үлкен қарқынмен жүретіндігін көрсетеді.

Ақуыз. Астың құрамындағы ақуыз ағзадағы ұлпаларды қайтадан қалпыны келтіруге негіз болып табылады. Ақуыздан жасушалар мен ұлпалар құраллоды және ферментер мен кейбіргормондар түзіледі. Жасушалардың орнына басқа затрат (майлар, көмірсулар ) колдуна алмайды. Ақуыз асқорту мүшелері жүйесінде аминқышқылдарда дейін ыдырайды және ол аш ішектен қанға өтеді. Осы әр түрлі аминқышқылдарынан жасушалар мен ұлпалардан адам ағзасына тән ескі ақуыз ағзада ыдырап отрады. Сөйтіп ағзада ақуыз үнемі жаңарып тұрады. Мысалы, бұлшықет жасушаларында – миозин, ал сүт бездерінде казеин денег ақуыз түзіледі. 1 г зат ыдрағанда 17,6 к Дж энергия бөлінеді және ақуыздың ыдырау затраты –су, көміртегінің қостотығы, аммиак, мочевина және т.б. пайда болады. Бұлар қажетсіз затрат, олар сыртқы шықарылады. Бір тәуліктегі бір адамға қажетті ақуыз мөлшері г. Балалар мен жас өспірімдерде ақуздың түзілуінен гөрі ыдырауы көп болада. Сондықтан оларға тамақтану мөлшерінен эссептегенде мұны стен шығармаған жөн. Май. –ағздағы негізінен энергия бөлінетін өнім және плпстикалық материал. Май жасушалары мен ұлпалары құрамына кіреді. Мысалы, жасушалар қабықшасындағы ақуыз молекулаларын қоршап, олардың қозғалысына жеңілдік туғызады. Бұл жасушалардың қозу, тежелу, өткізгіштік қасиеттеріне әсер етеді. Май асқорту мүшелерінің жүйесінде глицерин май қышқылдарына ыдырайдыда, аш ішекте сіңірулердің алдында адам ағзасында тән майға айналлоды, аш ішектен лифаға өтеді, одна қанға түседі де, ағзаға тараллоды. Май маңызды энергия қоры. Май тотыққанда көміртегінің қостотығы, су және энергия бөлінеді. 1 г май ыдырағанда көміртегі мен ақуыздан түзіледі. Бір тәуләктегі ерэссек адамға қажетті майдың мөлшері 100 г.

Майлар, триглицерид тер органикалық қосылыстар; негізінен глицерин мен бір негізді май қышқылдарының (триглицерид тердің) күрделі эфирлері; глицерин мен жоғарғы карбон қышқылдарының күрделі эфирлері. Липидтерге жатады. Табиғи майлар молекуласындағы қаныққан май қышқылдары стеарин, пальмитин, ал қанықпаған май қышқылдары олеин, линол, линолен қышқылдарынан тұрады. Тірі организмдердің жасушалары мен тіндерінің (ткандерінің) негізгі құрамды бөліктерінің бірі; организмдегі энергия көзі; таза майдың калориялылығы 3770 к Дж 100 г. Табиғи Майлар жануар және өсімдік Майлары болып бөлінеді. Триглицеридтер құрамына С8- ден С24-ке дейінгі қалыпты құрылысты, негізінен жұп санды көміртек атомдарының қаныққан және қанықпаған қышқыл қалдықтары кіреді. Барлық Майлардың тығыздығы 1-ден аз. Тек жоғары вакуумда қайнайды. Суда ерімейді. Бензинде, керосин мен бензолда ериді. Алкоголиз, ацидолиз реакцияларына түседі. Қышқылдардың қос байланысы бойынша сутекті (гидрогендеу), галогенді, галогенсутекті қышқылдарды, т.б. қосып аллоды. Аса қызған бумен, минералды қышқылдармен және фермент термин әрекеттескенде глицерин және май қышқылдарын түзіп гидролизденеді. Ауадағы оттекпен тотыққанда пероксидті қосылыстар, оксиқышқылдар, т.б. түзеді. Құрамында биол. активті затрат (қанықпаған май қышқылдары, фосфатидтер, витаминдер, токоферол дар) болады. Майлар техникалық мақсатта қолданылады.триглицерид терглицерин Липидтергемолекуласындағыстеаринпальмитинолеинлиноллиноленжасушаларыэнергиякалориялылығыкөміртеквакуумда БензиндекеросинбензолдаАлкоголизацидолизсутектігидрогендеугалогендігалогенсутекті қышқылдардыфермент термингидролизденедіпероксидтіоксиқышқылдартокоферол дар

Көмірсулар - химиялық құрамы Сm(H2O)n яғни көмірсутек+су, аты осыдан шыққан) формуласымен өрнектелетін табиғи органикалық қосылыстар классы. Көмірсулар химиялық құрамына қарай үлкен екі топқа бөлінеді: мономерлік көмірсулар немэссе моносахарид тер және полимерлік Көмірсулар молекуладағы моносахаридтік қалдық санина байланысты олигосахарид термин полисахаридтерге бөлінетін Моносахаридтердің конденсация өнімдері. Ашық түрдегі моносахарид тердің типтік формалары: альдоза үшін СН2ОН(СНОН)nСНО; кетоза үшін СН2ОН(СНОН)nСОСН2ОН, мұндағы n>1. Моносахаридтердің көп бөлігінде тармақталмаған көміртектік тізбекпен біральдегидтік (альдозалық) немэссе кетондық (кетозалық) топ болады. Тізбектеп көміртек атомының санина орай моносахарид тер тетрозаға (С4), пентозаға (С5), гексозаға (С6), т.б. бөлінеді. Кейде кетоза атауына "ул" жұрнағы жалғанады (мысалы, пентулоза, гептулоза, нонулоза, т.б.). Моносахаридтерде көміртектің асимметриялық атомдары болады және оптик. белсенді стереоизомерлер түзіледі. Көмірсулар табиғи көзден алынады. Барлық тірі организмнің құрамында болады. Көмірсулар тамақ (глюкоза, крахмал, пектиндік затрат), тоқыма және қағаз (целлюлоза) өнеркәсіптерінде, микробиологияда (Көмірсуларды ашы-ту арқылы спирт қышқылдар, т.б. алу) қолданылады, медицинада дәрі-дәрмек жасау үшін пайдаланылады. Фотосинтез нәтижесінде атмосферадағы су мен көмір қышқыл газынан түзілетін көмірсулар табиғи айналымда болады. Көмірсулар - химиялық құрамы Сm(H2O)n яғни көмірсутек+су, аты осыдан шыққан) формуласымен өрнектелетін табиғи органикалық қосылыстар классы. Көмірсулар химиялық құрамына қарай үлкен екі топқа бөлінеді: мономерлік көмірсулар немэссе моносахарид тер және полимерлік Көмірсулар молекуладағы моносахаридтік қалдық санина байланысты олигосахарид термин полисахаридтерге бөлінетін Моносахаридтердің конденсация өнімдері. Ашық түрдегі моносахарид тердің типтік формалары: альдоза үшін СН2ОН(СНОН)nСНО; кетоза үшін СН2ОН(СНОН)nСОСН2ОН, мұндағы n>1. Моносахаридтердің көп бөлігінде тармақталмаған көміртектік тізбекпен біральдегидтік (альдозалық) немэссе кетондық (кетозалық) топ болады. Тізбектеп көміртек атомының санина орай моносахарид тер тетрозаға (С4), пентозаға (С5), гексозаға (С6), т.б. бөлінеді. Кейде кетоза атауына "ул" жұрнағы жалғанады (мысалы, пентулоза, гептулоза, нонулоза, т.б.). Моносахаридтерде көміртектің асимметриялық атомдары болады және оптик. белсенді стереоизомерлер түзіледі. Көмірсулар табиғи көзден алынады. Барлық тірі организмнің құрамында болады. Көмірсулар тамақ (глюкоза, крахмал, пектиндік затрат), тоқыма және қағаз (целлюлоза) өнеркәсіптерінде, микробиологияда (Көмірсуларды ашы-ту арқылы спирт қышқылдар, т.б. алу) қолданылады, медицинада дәрі-дәрмек жасау үшін пайдаланылады. Фотосинтез нәтижесінде атмосферадағы су мен көмір қышқыл газынан түзілетін көмірсулар табиғи айналымда болады.көмірсутексумолекуладағыконденсацияатомыныңтетрозағаглюкозакрахмалцеллюлозамедицинада Фотосинтезатмосферадағыкөмірсутексумолекуладағыконденсацияатомыныңтетрозағаглюкозакрахмалцеллюлозамедицинада Фотосинтезатмосферадағы

Назарларыңызға рахмет!!!