Операциялық күшейткіш Орындаған: Фаткуллаев Нұрым Тексерген: Мұқанай Дүйсенбек

Операциялық күшейткіш (ОК) –жартылай өткізгішті интегралды сұлба түрінде жасалған және тұрақты, ауыспалы сигналдарды күшейту үшін тағайындалған жоғары сапалы күшейткіш болып табылады.

Операциялық күшейткіштің қасиеттері мен параметрлері кері байланыстағы тізбектің параметрлерімен анықталады. Күшейту коэффиценті, жоғары кіріс және төмен шығыс кедергілерімен сипатталады.

Бір шығыс Екі кіріс Күшейту белгісі Егер кіріс кернеуі фаза бойынша 180° жылжытылған болса, онда кіріс инвертті деп аталады және сұлбада «-» белгіленеді Кіріс кернеуі фаза бойынша шығыстағы кернеу фазасымен сәйкес келсе, кіріс инвертті емес деп аталады

NC – теңдестіру шығысы; FC – жиілікті түзету шығысы; Е П – кернеумен қоректендіру шығыстары; 0V – жалпы шығыс

Операциялық күшейткіштің сыртқы тізбектерге қосылуы

ОК кірістегі каскады дифференциалды күшейткіш түрінде орындалады, сондықтан оның екі кірісі бар. Төменгі жиілік облысында U шығ кернеуі, кірістегі кернеулер айырмасының фазасында орналасады. U ДИФ = U НЕИНВ – U ИНВ. ОК дифференциалды кіріс кернеуін күшейту үшін және синфазды кіріс сигналын басу үшін, яғни екі кірістегі сигналдардың бірдей өзгеруі үшін тағайындалған.

ОК оң, теріс кіріс сигналдарымен жұмысын қамтамасыздандыру үшін екіөрісті қоректендіру кернеуін қолданады. Әдетте стандартты интегралды орындалған ОК ±3…±18В қоректендіру кернеуімен жұмыс істейді.

ОК параметрлері

ОК шығыс каскадының қанықтыру режимі қоректендіру кернеуіне жақын жазықтық аумақ сипаттамаларына сәйкес келеді. Қисықтың көлбеу аумағы U ВЫХ = К (U ВХ ) тәуелділігіне сәйкес келеді, көлбеу бұрышы күшейту коэффициентіне сәйкес келеді. U ВЫХ =0 шарты орындалған кезде, кернеу мәні U ДИФ, ауысу кернеуі деп атайды - U СМ.

Теңдестіру сұлбасы Нольдік сигналды күшейту кезінде шығыста кернеу мәні нольге теңестіру үшін, яғни т.е. для того, чтобы табыстама мінездемесі координат басынан өту үшін, кернеуді жылжытуды компенсациялау үшін алдын-ала шаралар ойластырылады. Кейбір ОК кереуді компенсациялау үшін арнайы шығыстар қарастырылған.

ОК негізгі сипаттамалары Статикалық Орнатылған режимде ОК жұмысын анықтайды Динамикалық Екі параметрмен сипатталады

ОК Статикалық сипаттамалары Кернеу бойынша күшейту коэффициенті К = ΔU шығ /ΔU кір ; Жылжыту кернеуі U СМ – шығыстағы кернеуді U ВЫХ = 0 келтіру үшін кіріске беру кернеуі; Кіріс токтары I кір+ и I кір- – ОК кіріс тізбегінен өтетін токтар; Кіріс токтарының айырмасы ΔI кір- = I кір+ – I кір- ; Жылжыту кернеуінің температуралық коэффициенті ΔU СМ /ΔТ; Кіріс токтарының айырмашылығының температуралық коэффициенті ΔΔI ВХ /ΔТ; Синфазды сигналдың нашарлау коэффициенті К ОСС – дифференциалды сигналдың күшейту коэффициенті мен синфазды сигналдың күшейту коэффициентіне қатынасын айтады К ОСС = К ДИФ /К СФ ; Максималды шығыс тогы I шығ мах. Жиі уақытта ОК негізгі параметрлеріне кіріс және шығыс кедергілерін қолданады R кір, R шығ.

ОК Динамикалық сипаттамалары Екі параметрмен сипатталады: Шектік жиілік (жалғыз күшейту жиілігімен) ƒ ПР = ƒ 1 Шығыс кернеуінің максималды өсу жылдамдығы V Uшығ мах. Бұл параметрлер өзара байланысты және көп жағдайларда жиілікті коррекциялау тізбектеріне тәуелді.

Идеалды ОК Кіріс импедансы шексіздікке тең, кіріс токтары нольге тең (диффеенциалды және синфазды кіріс сигналдары үшін); Шығыс импедансы нольге тең (үзілген кері байланыс жағдайында); Кернеу бойынша күшейту коэффициенті шексіздікке тең; Синфазды кіріс сигналының күшейту коэффициенті нольге тең; Екі кірісте кернеу бірдей болған жағдайда шығыс кернеуі нольге тең (жылжыту кернеуі нольге тең); Шығыстағы кернеу тез арада ауысуы мүмкін (өсу шексіз жылдамдығы және шексіз күшейту бірлік жиілігі).