Орындаған: Оразбай Т.А ЖМФ Тексерген: Стариков Ю.Г. Қарағанды 2017 жил

Жоспар: Кіріспе Негізгі бөлім: - ЖИТС-тің тарихи мәліметтері; - ЖИТС-тің статискалиқ мәліметтері; - ЖИТС-тің этиологиясы; - ЖИТС-тің патогенезі; - ЖИТС-тің клиникалиқ көріністері;

ЖИТС ЖИТС – бұл ұзақ ағымды инфекциялиқ ауру, адамнаң иммундық тапшылиқ вирусы мен зақымдану есебінен демиды және иммунды жүйені үдемелі зақымдайды.

ЖИТС-тің ашылу тарихы: Шамамен 1926 жилдары - адамнаң иммундық тапшылиқ вирусы (АИТВ) маймылдан адамға берілген. Адам бұл вирус ты Батыс Африкада жұқтырған жилға дейін бұл вирус өзінің ешқандай көріністерін бермеген.

ЖИТС-тің ашылу тарихы: 1956 жили - Конгода ЖИТС оқиғасынан ең алғаш рет ер адам қайтыс болған жили - АҚШ-та жезөкшелер арасынан ЖИТС-пен ауырғандар ең алғаш рет тіркелген; 1978 жили АҚШ-та және Швецияда қызтекелер арасында, Танзания және Гаити мемлекеттерінде гетеросексуалисттер арасында аннақталған;

ЖИТС-тің ашылу тарихы ЖИТС турали ең алғашқы ғылими ресми баяндама ретінде, гомосексуалист-ер адамдарда кездескен белгілі емс пневмоцистік пневмония және Капоши саркомасы турали 1981 жили шыққан екі мақала болип табылады жили - M.S.Gottlib ЖИТС турали ұғым енгізді және ЖИТС турали кітап жажды жили - Л. Монтанье (Франция) и Р. Галло (США) адамнаң иммундық тапшылиқ вирусын(АИТВ) ашты жили - адамнаң иммундық тапшылиқ вирусы (АИТВ) адамнаң сұйық ортасы арқыли берілетіні аннақталды: қан, сперма, на сүті, қынап бөлінділері.

ЖИТС-тің статистикалиқ мәліметтері:

Этиологиясы: Қоздырғышы: - Лентивирус туыстастығынаң ретровирус тұқымдастығынан; -РНҚ-ли вирус; -Вирусты РНҚ-сын ДНҚ-ға ауыстыру үшін кері транскриптаза ферментін қолднады; -Жасуша иесінің геніне жаңа ДНҚ-на енгізеді;

АИТВ 2 типі бар, бір – бірінен геномынаң құрылисы мен серологиялиқ мінездемсімен ерекшелінетін. АИТВ АИТВ – 1 АИТВ – 2

ЖИТС-тің эпидемиологиясы: Эпидемиология: қазіргі таңда дүние жүзінде шамамен 40 млн – дай адам АИТВ жұқпасынаң тасымалдаушысы, бірақ барлиқ адамдарда ЖИТС- тің клиникалиқ белгілерін бере бермейді;

Инфекция көзі – ЖИТС-пен зақымданған адам; Берілу жоли: -Жынастық қатынас арқыли(сперма, қынап бөлінділері); -Парентеральді – ЖИТС-пен ауыратын адамнаң қаннан құю арқыли және сол құйылған қаннаң препаратаымен, наркотикалиқ заттарды инъекцияли түрде қабылдағанда, АИТВ жұқпасы бар адам трансплантацияға донор болғанда, инфекцияланған стоматологиялиқ құралдарда; - Перинатальді 2 түрі бар: а) вертикальді – жүктілік және босану кезінде жұқпасы бар насынан баласына берілуі; б) горизонтальді – на сүті арқыли;

Патогенезі: 1)ағзада шшшенген вирус ең бірінші кезекте өзіне тән жасушанна, яғни спецификали CD4 рецепторын іздей бастарды. Бұл рецептор көп мөлшерде Т-хелперде, аз мөлшерде макрофаг пен моноците болады; 2)өзіне тән жасушанна таба отыра, вирус өзінің gp120 белогынаң көмегі арқыли жасушамен таннасады;

Патогенезі: 3) таннасып болғаннан кейін, вирус тың қабығы жасушаннаң қабығына еніп, өзінің вирус ты капсула сын ішке өткізеді; 4) шшшенген капсула вирус тың РНҚ-сынаң екі тізбегін ажыратады, ол ажыраған соң клетканнаң плазмасынан сыртқа шығады;

Патогенезі: 5) РНҚ вирусы өзінің арнайы ферменті транскриптаза арқыли, өзін ДНҚ жасушасынаң бөліктері секілді ауыстырады; Қазіргі таңдағы антиретровирус ты терапиялар осы транскриптаза ферментін тежеуге арналған. Бұл денегіміз вирус ары қарай түзіле алмайды денег сөз.

Патогенезі: 6) вирус өзін өзгерткеннен кейін, жасушаннаң ядро сына енеді; 7) және ДНҚ тізбегіне енеді. ДНҚ тізбегіне енуге интеграза ферменті көмектеседі;

Патогенезі: 8) Тізбекке шшшенген вирус тан ДНҚ жасушасынан тұратын болашақ вирус а-РНҚ-ға көшіріледі;

Патогенезі: 9) Вирусты құрайтын барлиқ ақпарат көшірілгеннен соң, а- РНҚ жасуша ядро сынан қайтадан цитоплазмаға шығады, бірақ әліде вирус жасушаннаң өзінде орналасады;

Патогенезі: 10) болашақ вирус өндірісінің соңғы статусы басталады – арнайы вирус тық нәруыздың дайындалуы және синтезі. 11) болашақ вирус тың дайындалуы жалғасады. РНҚ вирус ты қаптайтын конус тәрізді капсула және болашақ қабығы кесіледі;

Патогенезі: 12) «протеаза» АИТВ соңғы статусын дайындайды.Ол полипептидті вирус тың өміршеңдігіне және құрылимына қатысатын бірнеше ақуыздарға бөледі. Сонамен қатар осы стыда антиретровирус ты препарата классы – протеаза АИТВ ингибиторы әсер етеді;

Патогенезі: 13) барлиқ манипуляцияна аяқталғаннан кейін, вирус шығуға дайын. Жасуша өлу алдында өмірге мыңдаған вирус алип келуі мүмкін

Патогенезі: 14) жаңа вирус басқа жасушаларды зақымдауға және көбеюге дайын;

Енді ол жаңа жасушанна іздейтін болады!!!

Клиникасы: ЖИТС клиникалиқ көріністері зақымданғаннан кейін көріне бермейді. ДДСҰ ЖИТС белгілерін екі үлкен топқа жіктеген: 1) үлкен белгілері; 2) кіші белгілері;

Үлкен белгілері: дене салмағын жоғалту >10% Созылмали диарея >1 ай Ұзақ уақыт қызба > 1 ай

Кіші белгілері: қайтпайтын жөтел > 1 ай ; жайылмали қышитын дерматит; намнезінде герпес зостер ауыз – жұтқыншақтық кандидоз; созылмали прогрессирлеуші немсе диссеминирлеуші герпетикалиқ инфекция; жайылмали лимфаденопатия;