Сабақтың мақсаты Оттектің физикалық қасиеттері мен алыну жолдары туралы білу

Сабақтың міндеттері 1.Оттектің физикалық қасиеттерін білу 2.Фотосинтез процесінің нәтежесі 3.Өнеркәсіпте, лабораторияда алынуы 4.Катализатор ұғымын енгізу 5.Оттек – тіршілік көзі

Сабақ түрі: Жаңа тақырыпты меңгерту Сабақтың әдісі: Блум технологиясы Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, тәжірибе,есептер шығару

1. Оттектің ашылу тарихы 2. Периодтық жүйедегі орналасуы 3. Физикалық қасиеттері 4. Алынуы 5.Талдау кезеңі 6 Қолдану кезеңі 7 Жинақтау

Оттектің ашылу тарихы ХVIII ғасырда тәжірибе жүзінде Дж. Пристли(1774ж) мен швед ғалымы К.Шееле(1772ж) оттекті бос күйінде алып,оның ауаның құрамдас бөлігі екенін айтты Карл Вильгельм Шееле (1742 – 1786) Карл Вильгельм Шееле (1742 – 1786) Джозеф Пристли Карл (1733– 1804) Джозеф Пристли Карл (1733– 1804)

Д.И.Менделеевтің периодтық жүйесі Элементтердің топтары IIIIIIVIIIIVVVIVII II I III VII VI V IV Li Литий 3 6,939 Периоды Қатар K Калий Na Натрий 11 22,9898 Cu Медь В Бор Ne Неон ,18 Be Вериллий 4 9,012 Ca Кальций 20 40,08 Ag Серебро Ra Радий 88 [226] La Лантан Al Алюминий 13 26,9815 O Кислород N Азот Ge Германий C Углерод 6 12,011 F фтор Br Бром H Водород Se Селен I Иод Cl Хлор ,453 As Мышьяк He Гелий 2 4,003 Ar Аргон ,948 Xe Ксенон ,3 Kr Криптон 36 83,8 Te Теллур Fe Железо Mg Магний ,312 S Сера ,064 P Фосфор ,9738 Si Кремний ,086 Ti Титан Mo Молибден TсTс Технеций V Ванадий Cr Хром Mn Марганец SсSс Скандий Ga Галлий Re Рений Rh Родий Ir Иридий Ru Рутений Os Осмий Pt Платина Pd Палладий At Астат Rn Радон 8686 [222] Mt Мейтнерий 109 [266 ] Hs Хассий 108 [265 ] Ba Барий Sr Стронций Rb Рубидий In Индий Cs Цезий Fr Франций 87 [223] 9 8 Zn Цинк W Вольфрам Po Полоний Zr Цирконий Nb Ниобий Ta Тантал Cd Кадмий Sb Сурьма Hf Гафний Sn Олово Pb Свинец Bi Висмут Co Кобальт Ni Никель Y Иттрий Au Золото Tl Таллий Hg Ртуть Ac Актиний Bh Борий 107 [262] Sg Сиборгий 106 [263] Db Дубний 105 [262] Rf Резерфордий 104 [261]

Оттектің сипаттамасы Элементтер топтары I I III II VIII IV V V VI VII II I I III VII VI V V IV Периоды Қатары Оттек/ Оxygenium(О) Заттың сыртқы сипаты Иіссіз,түссіз, дәмсіз газ Электрондық конфигурациясы [О] 2s 2 2p 4 1 атм қысымда101,325 кПА Тотығу дәрежесі қосылыстарда -2 Жай зат күйінде 0 1 литрінің массасы ауанікі 1,43 г 1,29 г Сұйылады- 183 °С Қатады-218 °С

Өнеркәсіпте Зертханада

Өнеркәсіпте оттекті көп мөлшерде сұйық ауаны айдау арқылы алады. Ол үшін ауаны алдымен шаң- тозаңнан,ылғалдан және көмірқышқыл газынан тазартады. Одан соң ауаны қатты қысып суытады. -200°С-та ауаның құрамындағы оттек пен азот сұйық күйге ауысады да көкшіл сұйықтыққа айналады. Енді оттекті азоттан бөліп алу үшін аздап қыздырады

КМnO 4 КСІО 3 НgO

Химиялық реакцияның жылдамдығын тездететін,бірақ реакция соңында жұмсалмай қалатын зат өршіткі(катализатор)деп аталады. Керісінше реакция жылдамдығын баяулататын зат ингибитор(басытқы) деп аталады. Талдау кезеңі

Есептер шығару 1.Калий перманганаты КмnO 4 құрамындағы оттектің массалық үлесін % табыңдар. 0,405(40,5)

16грамм оттек алу үшін қажетті калий перманганатының зат мөлшерін және массасын табыңдар. 158 г, 1 моль

Үйге тапсырма § 22. мазмұндау Оттек – тіршілік көзі тақырыбына шығармашылық жұмыс