1-6

15 д ә ріс

Суқоманың экологисясында осмос мазыңды р ө ль атқарады. Су құрамныдағы тұздың ж ә не басқа заттардың концентрациясы к ө бейіп не азайып кеткен жағдайда, су тіршілік иелері осмостың кері ә серінен ө ліп кетуі мүмкін.

Бүйіржүзгіштер, (Amphipoda) амфиподтар қоршаған ортаның тұздылығының ө згеруіне т ө зімді болып келеді. Олар т ө мен тұздылықта гомойосмосты, жоғары тұздылықта пойкилосмосты болып келеді,

Т ө мен сатыдағы омыртқасыздар, қосжақтаулы моллюскалар, к ө птеген буылтық құрттар, тікентерілер жане т.б. сыртқы ортаның қысымынан т ө мен осмостық қысымды к ө тире алмайды.

Балықтардың осмореттіуші жүйесі тыныс алу органдарының функционалды күйіне т ә уелді болып келеді. Осыған байланысты гипоксия жане онымен бірге келетін тыныс жетіспеушілігі қанға к ө п м ө лшерде желбезек арқылы судың келуін акпп соқтырады. Албырт шабақтарының эксперименттік гипоксиясы суландыру есебінен оладың тірі салмағының 15% - ға дейін ө суіне ә келеді.

Балықтардың осмореттеуші жүйесінің функциональды схемасы Бірнеше физиологиялық жүйелердің - з ә р шығару, тыныс алу, асқорыту, жүйке, гуморальді ж ә не т.б. жүйлердің ө зара байланысы осмореттеуші жүйенің тиімділігін қамтамасыз етеді. Сыртқы орта Нерв орталығы Вегатативті ритейлу Гормональді ритейлу Мінеіз-құлық реакция лары бүйрек н ә тоже Реттеуші рецептор лары желбезек АІЖ Желбезек пен ауыз қуысының рецепторлы аппараты