Миокард инфаркті
Миокард инфаркті (МИ) – жіті коронарлы қан айналымның жетіспеушілігінің нəтижесінде дамитын жүрек бұлшықетінің ишемиялық некрозы. МИ мүгедектікке жəне өлімге алып келетін себептерінің бірі болып табылады. МИ соңғы жылдары аурудың өршуі байқалуда, əсіресе жас жəне орташа жас буындарда кездеседі. МИ-нан ауруханалық өлімшілділігі төмендегімен, бұл аурудан осы уақытқа шейін жалпы өлімділік жоғары болып отыр. Жалпы ауырғандар ішінде 30-50% құрайды. Өлімділік жағдайдың көбісі ауруханаға дейін орын аллоды.
МИ қазіргі заманға жіктелуі бөлінуі былой қарастырылады: - Жүрек бұлшықетінің тереңділігімен ауқымдылығына байланысты зақымдалуы; - Ауру ағымының сипатына байланысты; - МИ орналасуына байланысты; - Ауру сатысына байланысты; - МИ асқынуына байланысты.
Жүрек бұлшықетінің тереңділігімен ауқымдылығына байланысты зақымдалуы бойынша: МИ трансмуральды жəне трансмуральды емс деп 2-ге бөледі. 1. Трансмуральды МИ (Q тісшелі миокард инфаркті) некрозды ошақ жүрек бұлшықетінің субэндокардиальный субэпикардиаллоды миокард қабатының барлық жағынан зақымдалуы немсе кейбір үлкен бөліктерінің ЭКГ бетінде электрокардиологиялық əкетулерде патологиялық Q тісшесі не QS комплексінің панда болуы. Осыдан МИ трансмуральды синонимі – «Q тісшелі инфаркт миокарды» шығады. Осы əдетте, мұндай зақымданулар жүрек бұлшықетінің көлемді жəне некроз ошақтарының 2 немсе оданда көп сол қарыншалық сегменттеріне таралуы (МИ ірі ошақты).a 2. Трансмуральды емс МИ (Q тісшесіз миокард инфаркті) некрозды ошақтар тек сол қарыншаның (СҚ) субэндокардиальный немсе интрамуральды бөліктерін жəне QRS комплексінің патологиялық өзгерістерімен жүреді («Q тісшесіз миокард инфаркті»). Ұзақ уақыт бойы көптеген əдебиеттерде Q тісшесіз миокард инфарктін «ұсақошақты миокард инфаркті» термині қолданылып келді. Шынында, көп жағдайда ағымы на байланысты трасмуральды инфарктіне қарағанда, Q тісшесіз миокард инфаркті азырақ кездеседі, бірақ өте сирек кездесетін ауқымды субэндокардиальный МИ тек миокардтың субэндокардиальный қабатын қамту арқылы СҚ бірнеше сегменттеріне таралуы.
Аурудың ағымы на қарай сипаттамасы: 1. Біріншілік анамнезінде МИ бұрын ауырған жəне аспекты тексерулерде МИ белгілерінің болмауымен анықталлоды. 2. Қайталамалы МИ тек мы на жағдайда, науқаста бұрын МИ ауырған туралы құжаттық мəлімет бокса жəне айқын жаңа некроз ошақтарыны панда болғанда анықталлоды. 3. Рецидивті МИ клинико-зертханалық жəне аспекты зерттеу белгілердің, МИ дамығаннан кейін мерзімі 72 сағаттан (3 тəулік) 28 күнге дейін жаңа некроз ошақтарының панда болуымен жəне оның негізгі үрдістерінің тыртықтануымен аяқталуы.
МИ орналасуы бойынша: - Алдыңғысептальды (аллодыңғыаралық); - Алдыңғы ұшы; - Алдыңғыбүйірлік; - Алдыңғы базальты (жоғары аллоды); - Алдыңғы жайылмалы (септальды, ұшылық жəне бүйірлік); - Артқы дифрагмальды (төменгі); - Артқыбүйірлік; - Артқыбазальты; - Артқы жайылмалы; - Оң қарыншалық МИ.
Аурудың сатысының ағымы на қарай: - Қасқағым кезең – МИ дамығаннан 2 сағ дейін; - Жіті кезең – МИ дамығаннан 10 күнге дейін; - Жітілеу кезең – 10 күннен бастап 4-8 оптаның соңына дейін; - Инфаркттан кейінгі кезең – 4-8 оптадан кейін.
Диагностика критерилері Шағымдар мен анамнез Миокард инфарктінің негізгі клиникалық белгісі ангинозды ауыру сезімі, ол осы сезіммен 90-95% жағдайда басталлоды. қарқындылығы күштірек «қанжар сұққан тəріздес», жұлынып, жыртылғандай, күйдіргендей болады. Ангинозды ауыру сезімінің иррадиациясы сол жақ жауырынға, иыққа, қол қырына, саусаққа беріледі.
Миокард инфарктінде ангинозды ауыру сезімнің басталуы – күтпеген жердин, көбіне таңертеңгілік сағаттарда, ұзақтығы – бірнеше сағат. МИ нитроглицеринді сублингвальды қайталамалы қабылдағанда ангинозды ауыру сезім басылмайды. МИ басталуының басқада белгілі түрлері – демікпелік, абдоминальный, аритмиялық, цереброваскулярный немсе симптомсыз – таза күйінде жиі кездеседі.
Жедел МИ тəн симптом дар: - ангинозды ауыру синдромы; - инспираторлы ентікпе; - тері жабынды түсінің өзгеруі (бозғылттық, мəрмəрлік, цианоз); - мұздай жабысқақ тер; - қозғалмалы мазасыздану; - өлім қорқынышы; - полиурия.
Физикальды зерттеу: - тері жабынды бозғылтылығы; - мұздай тер; - жүрек үндері кереңделген; - артериальды қан қысымның (АҚ) білінбес төмендеуі кейде АҚ əлсін жоғарлауы немсе гипертоникалық криз фонында МИ панда болуы мүмкін; - тыныстың бұзылуы (ентікпе, ауаның жетіспеушілік сезімі).
Инструменталлоды қ зерттеу Электрокардиограмма жүрек бұлшықетіндегі некроз ошақтарын, оның тереңділігін жəне орналасуын, инфаркталлоды аймақ жағдайын, үрдіс динамика сын анықтауға мүмкіндік береді. ЭКГ əкетулерде некроз аймағында орналасқан активті электрод, патологиялық Q тісшесінің түзілуі жəне R тісшесінің биіктігінің төмендеуі не оның толық жойылуы. Электрокардиографиялық белгілерді жүйелі түрде көруге болады: - Патологиялық Q тісшесінің болуы; - Некрозды аймаққа жақын болған сайын R тісшесінің амплитудасының төмендеуі; - Т жəне QRS комплексінің дискорданттылығы; - Т тісшесінің жəне ST сегментінің ығысу дискорданттылығы; - Гис шоғырының сол жақ аяқшаларының блокадасының панда болуы.
Негізгі жəне қосымша диагностикалық шаралар тізімі: 1. Жүрек ырғағының мониторингі. 2. Пульсоксиметрия.
Лабораторлы зерттеу Экспресс тест көмегімен Т тропининін анықтау. Кардиомиоциттер некрозы на көбіне спецификалық маркерлер жəне сезімтал болып, I жəне Т тропониндерінің концентрациясының жоғарлауы болып табылады. Қалыпты жағдайда кардиоспецификалық тропониндер қанда анықталмайды немсе олардың концентрациясы минимальды белгілерден аспайды. Кардиомиоциттердің некрозы салыстырмалы түрде I жəне Т тропониндерінің концентрациясы тез жəне айқын жоғарлаумен жүреді. Ангинозды ұстамадан кейін тропониндер деңгейінің жоғарғы шекарадан 2-6 сағаттан кейін жоғарлауы жəне жоғарғы деңгейде инфаркт басталғаннан 1-2 опта бойы сақталынып тұрады.
Емдеу т ә сілі Емдеу мақсаты: өмірге маңызды ағзалар мен жүйелердің қызметін қалпына келтіру, (гемодинамиканы тұрақтандыру, жүрек ритмінің коррекциясы). Дəрі-дəрмексіз ем: физикаллоды жəне эмоциональны тыныштық. Дəрі-дəрмектік ем 1. Нитроглицерин таблетка немсе аэрозоль 0,4-0,5 мг сублингвальды. Тиімділігі жетіспегенде қайталау; изокет- аэрозоль 1-2 досада. Тиімділігі жетіспегенде қайталау. 2. Ацетилсалицил қышқылы 325 мг шайнау. 3. Оксигенотерапия.
Ауыру сезімін басу үшін (айқын ауыру сезімге, жалпы жағдайына, жасына байланысты) Морфин 10 мг 2-4 мг бөліп к/т еңгізу (тыныс жиілігінің 1 минуты на лет төмендеуі қарашықтың тарылуы, АҚ төмендеуі). 5. Коронарлы қан айналымды жақсарту үшін динитрат-изосорбид инфузия сын 10 мг АҚ бақылай отырып к/т баку тамшылату. 6. Қарсы көрсеткіштері болмаса атенололды ішке мг береді. 7. Коронарлы қан айналымды қалпына келтіру үшін: - стрептокиназа 30 минут тан соң 30 мг преднизолона кейін МБ к/т тамшылатып;
Ем тиімділігінің индикатор лары: 1. Ауыру сезімді жою. 2. Ентікпені жою. 3. Артериялық қан қысыммен жəне жүрек ритмін тұрақтандыру.