Rusderm.Ru СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ АНАТОМИЯ ЖӘНЕ ГИСТОЛОГИЯ КАФЕДРАСЫ СӨЖ Тақырыбы: Дамудың қатерлі кезеңдері Орындаған:Досмухамет А.Б. 124-топ Тексерген:Тортаев А.Б. Семей 2018

Rusderm.Ru Жоспар 1.Кіріспе Адамның эмбрионалдық дамуы 2.Негізгі бөлім Дамудың қатерлі кезеңдері теориясы 3.Қорытынды 4.Пайдаланылған әдебиеттер

Rusderm.Ru Адам эмбриогенезі: Сүтқоректілердің құрсақта дамуы бірнеше күннен бірнеше айға созылады.

Rusderm.Ru Адамның эмбрионалдық дамуы өте күрделі, оны тек басқа жануарлармен салыстыра түсінуге болады. Өйткені, адам ұрығының дамуы оның алдындағы жануарлардың ұзақ мерзімді даму кезеңдерінде панда болған онтогенездегі өзгерістермен байланысты.

Rusderm.Ru Адам ұрығының құрсақта даму кезеңі орта есеппен 280 тәулікке (10 айға) созылады.

Rusderm.Ru Адамның дамуы негізгі 3 кезеңнен тұрады: -Бірінші немесе бастапқы кезеңі (1-арта) -Екінші немесе ұрықтық кезеңі (2-8 арта аралығы) -Үшінші немесе нәрестелік (9 артадан ту мерзіміне дейін)

Rusderm.Ru Эмбриогенездің ұрықтық кезеңінің соңында ұрықтың денесінде тіндер мен мүшелердің бастамалары панда болады да оның адамға тән белгілері білінеді.

Rusderm.Ru Бұл кезде адамның ұрығының ұзындығы 40 мм массы 5 г болады.

Rusderm.Ru Дамудың қатерлі кезеңдері Дамудың қатерлі кезеңдері деп ұрықтың қоршаған ортаның әртүрлі зиянды факторларына өте сезімтал кезеңдерін айтамыз.

Rusderm.Ru Бұл кезеңдерде зиянды факторлар әсерінен онтогенездің қалыпты жүруі бұзылып, ұрық не өліп қалады, не міндетті түрде әр түрлі ақаулықтар қалыптасады. Дамудың қатерлі кезеңдері терминін 1897 жилы Браун енгізген.

Rusderm.Ru Дамудың қатерлі кезеңдерінде: -Ұрықта метаболизм, тыныс алу құбылыстары күшейеді, -РНҚ қасиеттері, иммундық мәртебесі өзгереді; -Өсу қарқыны төмендейді.

Rusderm.Ru Адам эмбриогенезінің 3 қауіпті кезеңдерін ажыратады: -имплантация –эмбрионның жатырдың кілегей қабатына енуі (ұрықтанғаннан кейін 6-7 тәулік) -плацентация – плацентаның түзілуі (ұрықтанғаннан кейін тәулік) -тулы (39-40 арталар)

Rusderm.Ru Гаметопатиялар – бұл ұрықатнуға дейінгі гаметалардағы патологиялық өзгерістер. Бұл өзгерістер спонтанды түсікке және тұқым қуалайтын ауруларға әкеледі.

Rusderm.Ru Бластопатиялар – ұрықтанудан кейін алғашқы екінші артадағы зиготаның зақымдалуы. Бір қатар жағдайларда осы кезеңдегі ұрықтарда келесі бластопатиялар деп аталатын патологиялық өзгерістер кездеседі: -симметриялық немесе ассиметриялық егіздер ақаулығы -сиреномелия және циклопия. Жатырдан тыс жүктілік

Rusderm.Ru Эмбриоаптия – ұрықтың жатыр қабырғасына бекітілгеннен плацентаның түзілуіне дейінгі уақыт аралығында ұрықтың зақымдалуы. Плацентаның бұзылуы шетінеуге дейін алып келеді, эмбрионның дамуы тежеледі, оның тіршілікке қабілеті төмендейді.

Rusderm.Ru Фетеопатиялар – нәрестенің жатырішілік дамудың 76 күнінен немесе 12-ші артасынан бастап тулына дейінгі аурулардың жалпы атауы. (алкогольдік фетопатия, диабеттік фетопатия және т.б.) фетопатиялар гипоплазия, дисплазия, микроцефалия, гидроцефалия түрінде көрініс береді.

Rusderm.Ru Туа біткен даму ақаулықтары – деп бірден анықталған немесе туылуға дейін панда болып туылудан кейңн анықталған, мүше немесе бүкіл ағзаның тұрақты морфологиялық өзгерістерін айтамыз.

Rusderm.Ru Даму аномалия лары – әдетте қызметтерінің бұзылуы болмайды. ТБА-ы зерттейтін ғылымды тератология деп атайды.

Rusderm.Ru ТБДА жіктелуі этиология бойынша: 1)Тұқымқуалаушы 2)Экзогенді 3)Мультифакторлы деп бөлінеді. Тұқымқуалайтын ТБДА мутация нәтижесінде панда болады, олар ата-анасының біреуінің немесе екеуінен де берілуі мүмкін.

Rusderm.Ru Экзогенді ақаулықтар ұрықтың не құрсақтағы баланың тератогендік факторлармен тікелей зақымдануы нәтижесінде қалыптасады, яғни эмбриональдық кезеңде тератогенді факторлардың органогенезе әсерінің салдары болып табылады. Иондаушы радиацияның, дәрілік заттардың, зиянды тұрмыстық әдеттердің, дұрыс тамақтанбау, биолгиялық факторлардың тератогендік әсері дәлелденген.

Rusderm.Ru Мультифакторлық ТБДА тұқым қуалайтын және экзогенді факторлардың бірігуінің әсерінен панда болады, осы факторлардың жек біреуі ақаулықтың себебі болмайды. Жалпы ақаулықтардың 20-30% тұқым қуалайтын ақаулықтар, 2-5% экзогенді, 30-40% - мультифакторлы, 25-50% - себебі әлсіз ақаулықтар құрайды.

Rusderm.Ru Эмбрион дамуындағы қауіпті кезеңдердің маңызы сол, сипоты бойынша іртүрлі патогендік факторлар бірдей патологиялық өзгерістер тудыруы мүмкін. Бұл олардың әсерінің уақытына байланысты болады.

Rusderm.Ru Қорытынды Қорыта келгенде, адам дамуының пренатальді және постнатальді кезеңдері маңызды кезеңдері болып табылады.Сондықтан бұл сатыларда да қауіпті кезеңдер болады.Әсіресе пренатальді кезеңі, яғни ұрықтың дамуында сезімтал кезеңдері.Осындай қауіпті кезеңдерден өту үшін эмбриология салаты әртүрлі зерттеулер жүргізуде.

Rusderm.Ru Пайдаланылған әдебиеттер: 1.Цитолгия, эмбриология және гистология. Аяпова Ж. О. Алматы 2007 ж. 288 бет 2. Жалпы гистология негіздері. Қ.А.Сапаров. Алматы Санат, 1994 ж. 3. Гистология дәрістер жинағы Ж.О. Аяпова. Алматы 2002 ж. 4. Гистология Ю.И. Афанасьев, Н.А.Юрин, М ж. 5. Эмбриология негіздері. Т.Ж.Умбетов. Т.Ж.Бірімов Ақтөбе 1996 ж.

Rusderm.Ru Назарларыңызға рахмет!!!