Химиялы қ реакцияларды ң жылдамды ғ ы. Ә рт ү рлі факторларды ң ә сері

Білімділік ма қ саты: Химиялы қ реакциялар жылдамды ғ ына ә сер ететін факторларды аны қ тау, ә рбір фактор ә серін затты ң ішкі құ рылысы, энергия активизация бойынша т ү сіндіру. Есеп шы ғ аруды ү йрену. Дамытушылы қ ма қ саты: Дербес зерттеу ж ұ мыстарыны ң да ғ дысын дамыту ғ а, бейімділігін салыстыру ғ а, шешім шы ғ ара білуге, қ орытындыларын жалпылай білуге жа ғ дай жасау. Т ә рбиелік ма қ саты: О қ у е ң бегіне деген жауапкершілік қ атынасын т ә рбиелеу, қ иынды қ тарды же ң е білуге ү йрету, кез келген істе табыс қ а жетуге бейімдеу, ж ұ ппен ж ұ мыс істеу да ғ дыларын қ алыптастыру.

Гомогенді реакция ү шін: Гетерогенді реакция ү шін:

Заттарды ң концентрациясы Температураны ң ә сері Каталазаторды ң ( ө ршіткі) ә сері Ә рекеттесуші заттарды ң таби ғ аты

Заттардың табиғаты Заттардың концент - рациясы Темпера - тураның әсері Катали - затор (өршіткі) Химиялық реакцияның жылдамдығы Заттарды ң ішкі құ рылысы Ө мірде қ олданылуы

Жалпы А + В = С + Д те ң деуі бойынша ж ү ретін реакциялар ү шін б ұ л за ң мынадай те ң деумен ө рнектеледі: U = k С А С В С А ж ә не С В - А ж ә не В заттарыны ң концентрациясы, моль/л, k - жылдамды қ константасы деп аталатын пропорционалды қ коэффициент.

Катализаторлар Химиялы қ реакцияны ң жылдамды ғ ын арттыратындар Химиялы қ реакцияны ң жылдамды ғ ын т ө мендететіндер (ингибитор)

С 3 Н 8 + 5О 2 = 3СО 2 + 4Н 2 О реакцияда ғ ы оттегіні ң концентрациясын 2 есе к ө бейткенде реакция жылдамды ғ ы есе арттады 2 есе кемиды 32 есе арттады 30 есе арттады Шешуі: = 32 Жауабы: 32 есе арттады

Температураны С ден С – ғ а жо ғ арлат қ анда реакцияны ң жылдамды ғ ы неше есе артады, егер температуралы қ коэффициенті γ = 3 болса. Шешуі: С = : 10 = = 243 Жауабы: 243 рет

Химиялы қ реакцияны ң температуралы қ коэффициенті γ = 2. Егер температураны 20 0 С дан 40 0 С- ге дейін к ө терсе, реакцияны ң жылдамды ғ ы артады: 2 есе; 16 есе; 7 есе; 6 есе; 4 есе; 15 есе; Шешуі: 40 0 С = : 10 = = 4 Жауабы: 4 рет

4NH 3 + 3O 2 = 2N 2 + 6H 2 O оттекті ң концентрациясын 4 есе арттыр ғ анда реакция жылдамды ғ ы: 3 есе артады 9 есе кемиды 9 есе артады 64 есе артады 27 есе кемиды Шешуі: = 64 Жауабы: 64 есе артады

1) Химиялы қ реакция жылдамды ғ ы – speed of chemical reaction 2) Химиялы қ кинетика – chemical kinetics 3) Уа қ ыт бірлігі – unit of time 4) Зат м ө лшері – amount of substance 5) Беттік аудан – surface area 6) Факторларды ң ә сері – influence of factors 7) Массаларды ң ә рекеттесу за ң ы – mass action law 8) Катализатор - catalyst 9) Ингибитор - inhibitor 10) Концентрация - concentration