Ежелгі үнді мәдениеті
Ежелгі үнді мәдениетінің өмір сүру уақыты б.з.б. III мың-тан б.з.б. VI ғасырға дейін. Қазіргі Үндістан мемлекетінің атауы XIX ғасырда пандаболды. Үнді мәдениет ерекшеліктері : діни және философиялық ілімдер байлығы мен алуандығы Ғалам ( Әлемнің құпиясы ) мен адам әлемні (философия және йога) ішіндегі дүниесі; ғажайып музыка мен би; особое почитание любви чувственной и физической. Ежелгі Ү ндістанны ң тарихы кезе ң дері : Харапп ө ркениеті Арий ә улеті Маурья ж ә не Гупта империясы
Хараппа өркениеті - қазіргі Үндістан мен Пәкстан аумағындағы ежелгі мәдениет. Біздің заманымыздан бұрынғы 3-мыңжылдық пен біздің заманымыздан бұрынғы 16 ғасырлар аралығын қамтиды. Пәкстандағы Мултан облысы Рави өзеннің ескі арнасы маңындағы Хараппа а ты на байланысты Хараппа өркениеті деп аталған. Кейде оны инд мәдениеті, инд өркениеті деп те атайды. Мохенджо-Даро
Біздің заманымыздан бұрынғы 2500 ж. шамасында Инд өзені бойында үнді мәдениетінің негізі қаланды. Көп ұзамай Үндістанға Орталық Азиядан арий тайпалары басып кіріп, шамамен біздің заманымыздан бұрынғы 1500 ж. бүкіл Солтүстік Үндістанды басып аллоды. Арий өмірі туралы негізгі ақпарат көзі Веда, ол санскрит тілінде жазылған. ( Үндістан ежелгі әдеби тіл ) Үнділерде каста маңызды орын алған. Каста төрт варнаға бөлінген: брахманы кшатрии вайшьи шудры Үнділердің бірінші діні ол Веда діні болыпсаналады. Ол дін политеистік сипота және нысандарды жануарлар адам қасиеттерін беріп отыр. Индра- Найза құдайы Сурья- күн құдайы Агни – от құдайы
Брахманизм - ежелгі Үндістанда ведашылдықтың негізінде панда болып, оны алмастырған діни - философиялық жүйе. Индуизм б.з д. бірінші мыңжылдықта панда болды. Ол адамды рухани құтқарудың үш жолын ұсынды. Олар: қасиеттері істер жолы; тайным жолы; адаллодық жолы. Брахма Вишну Шива
Империя Маурьев (б.з.б. VIII ғ.) Орасан зорь аумақты жаулап алған, буддизмді бүкіл Үнді жеріне таратқан және император Ашок тұсында Маурья импрериясы гүлденген. Гупта империясы (санскрит, gupta, хинди ) IVVI ғасырларды болған Гупта әулетінің бастауымен құрылған Үндістандағы мемлекет. Бұл кезең Үндістанның тарихында ұлттық әдебиетінің, өнердің, сәулет жіне философияның өркендеуінің «алтын ғасыры» ретінде қалған[1]. Буддизм - (санскритше -, buddha dharma Будданың ілімі) - дүниежүзіне кеңінен таралған негізгі 3 діннің бірі. Б.з.б. V-VI Үндістанның бүгінгі Бихар штатында панда болды. Буддизмнің негізін салушы Сиддхарта Гаутама деп есептеледі. Буддизм басқа ілім-тайнымдарды бой на оңай сіңірді және оның негізгі қағидасы жан иесіне жамандық жасамау болғандықтан, жер жүзіне соғыссыз тамады. Қазіргі кезде Буддизм дінін 1 млрдқа жуық адам ұстанады.
Ежелгі үнді сәулет құрылысының ерекшеліктері. Б.з.б. III ғасырдағы ескерткіштер қазіргі замаңға дейін сақталған жек. Себебі, құрылыс материалы ағаш болған. Б.з.б III ғасырдан бастап құрылыста тесты қолданған. Аджанта
Ежелгі үнді өнері Шива ғибадатханасы Алтын стамбха ( 500 кг алтын)
Ежелгі үнді өнері Будда ескерткіші Ежелгі фреска (Аджант)