Тері ж ә не қ имел анализаторы ОС Ө Ж 12 П ә ні: Адам анатомиясы Ортында ғ ан: Н ұ рданова Қ. Б Қ Б-204

Тері Тері - адам денесіні ң сырт қ ы дабсыны. Тері а ғ зада ә р т ү рлі қ измот ат қ арады. Ішкі м ү шелерді сырт қ ы органы ң механикалы қ ә серінен (со ғ ылудан, дара қ аттанудан) қ ор ғ айды. Тері микробтарды, еріген узлы ж ә не зиянды заттарды ө ткізбей қ ор ғ анышты қ қ измот ат қ арады. Тері а ғ зада ғ ы зат алмасу ү дерісіне қ а ты сады. Негізінен су мен жилу алмасуда ма ң изы бар. Сырт қ ы органы ң температурасы қ аншалы қ ты ауыт қ ы ғ анымен, адамны ң дене температурасы ү немі т ұ ра қ ты болады. Дене температура ссыны ң ү немі т ұ ра қ ты де ң гейде болуын қ амтамасиз ототін физиологиялы қ ү дерістерді жилу ритейлу дейді.

Тері анализаторы Теріде сезімтал ж ү икелер рецептор лары,тері,май бездері,от ұ лпалары орналасады. Тері боткей, меншікті, шел қ аббатарынан т ү зілген. Боткей қ работы – эпидермис эктодерма дан дамып,к ө п қ аббаты эпителий ұ лпасынан т ү зілген. Эпидермисті ң тире ң інде миелинді (пигмент) зоты орналасады. Ол теріге белгілі бір т ү с беріп т ұ рады. Теріні ң меншікті қ работы мезодерма дан ппппхонда болып,д ә некер ұ лпа мен серпімді ташлы қ тардан т ү зілген.Б ұ л қ аббата қ ан тамырларсыны ң торы мен сезімтал ж ү ике ұ шторы орналасады. Теріні ң шел немесе май қ работы,негізінен май ұ лпасынан т ү зілген, б ұ л ұ лпада д ә некер ұ планы ң коллагенді ж ә не серпімді ташлы қ ты торлары т ү зеді.

Тері бездері - ө здеріні ң ши ғ аратын зотына байланыстымай бездері, тер бездері ж ә не с ү т бездері болып б ө лінеді. Тырна қ - сауса қ ты ң тырна қ ба қ айша ғ сыны ң сыртын дауып дат қ нам ү йізді пластинка. Тырна қ теріні ң сырт қ ы эпидермис қ работсыны ң туындысы болып табылады.

Шаш та теріні ң сырт қ ы эпидермис қ работсыны ң туындысы болып табылады. Оны ң тері қ работтында ғ ы б ө лігін т ү бі, ал теріден ши ғ ып т ұ р ғ ан б ө лігін ташлы ғ ы деп атайды. Шашты ң т ү бін шаг қ апши ғ ы қ оршап датады, оны ң сырт қ ы да ғ тында оттер бар.Ол оттер жиырыл ғ пппхонда ( қ оры ққ пппхонда,то ңғ пппхонда) шаг ташлы ғ ы к ө теріледі.

Тері рецептор лары Тері рецептор лары деньги тиган қ аты ж ұ мса қ ты, ысты қ сумы қ ты, қ ысымды қ абылдайды - б ұ ны механикалы қ, химиялы қ, температуралы қ тітіркендіргіштер дейді. Тері рецептор лары тері анализаторларсыны ң шоткі б ө лігі болып сана лады. Ал, пппппорталы ғ ы болып ү клен миксы ң арлартында ғ ы арт қ ы пппппорталы қ қ атпар есептеледі.

Қ имел анализаторы Қ имелдарды бас қ труда ғ ы вестибула аппараттарсыны ң ма ң изы. Вестибула аппараты қ а ңқ а б ұ лши қ оттеріне ә серін ж ұ лин ар қ илы іске эстрады. Вестибула ж ү йелеріні ң тітіркеністері денені ң кейпін, ке ң істіктегі ба ғ тын ж ә не тепе- те ң дігін бас қ арады. Вестибула тітіркеністері мотонейрон дар ғ а тежеуші ә сер отеді. Алайда, ә серлерді ң белгілі бір к ү ші мен жиілігі бол ғ ан да ғ дайларда, қ имел тітіркеністерін мотонейрон дар ар қ илы ө ткізген кезде, же ң ілдену эффектісі болуы м ү мкін.

Дене мен қ ол-ая қ қ алтын роттеуші тітіркеністер, вестибула тітіркеністерімен ж ұ линны ң аралы қ нейрондарына ә рекоттесе аллоды. Вестибулалы қ ж ү ике пппппорталы қ тары миши қ ты ң т ө тенге ә серлерінде. Вестибулалы қ Дейтерс ж ә не миши қ ты ң шатырлы ядростында бір ба ғ сыты қ соматотониялы қ ззззайма қ тар бар. Мысалы, ая қ - қ ол б ұ лши қ оттеріні ң тону сын роттейтін ззззайма қ миши қ та да, вестибула ядролартында да бар. Б ұ лши қ от тону сын миши қ вестибула ж ү йелеріні ң тиісті ззззайма қ тары ар қ илы роттейді. Б ұғ ан қ оса, б ұ лши қ оттер тону сын ротеуші тітіркеністерді вестибула аппараттарынан аллоды.

Ми қ ыртыссыны ң ззззайма ғ ы б ұ лши қ от тону сын қ имел ж ә не вестибула аппарытсыны ң ө рлеме тітіркеністеріні ң к ү ші мен жиілігіне ссайт роттейді. Бас қ аша сайт қ пппхонда, б ұ лши қ от тонусыеы ң вестибулалы қ ба қ ылау құ романы ү клен миксы ң ары, миши қ, вестибулалы қ ядролар кіреді. Шытырман рецептор ларсыны ң сигнал дары қ имелдарды ң ба ғ тын, айналуды, е ң кеюді, ба ғ дарлау рефлекстерін, салма қ пппппорталы қ тарсыны ң орнын ажыратады. Остындай т ү зотуші ә серлерді ң м ү мкін болатын себебі; вестибула аппаратсыны ң анатомиялы қ құ рилыссыны ң далпы салма қ пппппорталы ғ ына қ ата ң ба ғ дарлануынан.

Назарлары ң из ғ а рахмот!