Дезинфекция
Дезинфекция (зарарсыздандыру) – қоршаған ортадағы жұқпалы аурулардың қоздырғыштарын жою. Дезинфекция кезінде микроорганизмдердің вегетативті түрлері ғана жойылады. Микроорганизмдерді физикалық факторлар мен химиялық затратмен жоюға болады. Дезинфекцияның мақсаты: ЕСМ палаталарынан сыртқы ортаның объектілерінен жұқпалы аурулардың қоздырғыштарын кетіру және жою. Зарарсыздандырудың екі түрі бар: профилактикалық және ошақты.
Профилактикалық зарарсыздандыру емдеу сауықтыру мекемесінде АІИ алдын алу үшін жүргізіледі. Ошақты зарарсыздандыру инфекция ошағын алғашқы 6-12 сағат ішінде қоздырғыштардан тазалау үшін жүргізіледі Ошақты дезинфекцияның үш түрге бөлінеді: күнделікті, қорытынды, соңғы. Күнделікті –үйде немесе емдеу сауықтыру мекемелерінде бірнаше рейт ылғалды зарарсыздандыру ерітіндісімен жукды айтамыз. Эпидемиялық ошақта күніне бір рейт жасалынып отрады. Мысалы: палата да күніне 2 рейт, процедуралық бөлмеде 3 рейт, асханада әр тамақтан кейін, әжетханада ластанған сайтын, манипуляциялық бөлмеде әр бір манипуляция дан кейін зарарсыздандыру жүргізіліп отрады.
Қорытынды – науқас емделіп жақсы болып емханадан шыққан соң, науқасты бір бөлімшеден екінші бөлімшеге ауыстырғаннан кейін немесе қайтыс болғаннан соң бір рейт өткізілетін шара. Зарарсыздандыру мақсаты эпидемиялық ошақты инфекция да толық бір жолата босату. Ол 1 рейт жасалынады, қалалық жердь 5-6 сағат ішінде, ауылдық жердь 12 сағат ішінде келесі жағдайларда жүргізілу керек. - науқасты ауруханаға жатқызғанда үйінде жасау керек; - науқас жазылып шыққаннан кейін аурухана палата сына жасау керек; - науқас басқа бөлімшеге ауыстырылғанда палатаға жасалуы керек; - науқас қайтыс болғанда;
Дезинфекция ошақты қорытындысоңғыкүнделікті профилактикалық ЕПҰ-да АІИ алдын алу үшін жүргізіледі терапия бөлімінде айына 1 рейт жүргізіледі науқас ауруханадан шыққан соң жүргізіледі үйде немесе ЕПҰ-да күнде бір наше рейт жүргізіледі инфекция ошағында алғашқы 6-12 сағат ішінде жүргізіледі
Дезинфекция жүргізуге қажет затрат
Күнделікті дезинфекция жүргізу
Соңғы – терапия бағыттағы бөлімшелеріге айына бір рейт, ал хирургиялық бағыттағы бөлімдерге және операциялық, таңғыш таңу, босану зал дары, жаңа туылған балалар, шала туылған балаларға аптасына бір рейт жалпы жинастыру жүргізіледі
Зарарсыздандырудың әдістері: механикалық, физикалық, химиялық, аралас. Механикалық – жук, шансорғышпен өңдеу, желдету, кір жук, ылғалды жинау, қолды жук. Физикалық - қайнату, ыстық құрғақ ауа, суллы бумен әсер, УКС т.б. Химиялық әдіс- ЕПҰ-да дезинфекцияның химиялық түрінің толық батыру әдісі жиі қолданылады. Науқаспен қарым-қатынаста болмайтын затрат, оның бөліктері үшін дәке, бөз шүберекті дезерітіндіге малыш, 2 рейт сүрту әдісі қолданылады.
Дезинфекцияның комбинацияланған (аралас) әдістері Аралас әдісі арнайы дезинфекциялық камера лорда жүргізіледі. Булы-аулы 110˚С температура да ылғалды ауамен, 0,5 атм қысым, экспозиция – 20 минут. Параформалинді – 0,5 атм режимі, температура 90˚С, эксплозия -30 минут Камералы дезинфекция да затрат ыстық ауамен белгілі температура да жоғары қысыммен, кейде будың әсерін күшейту үшін қосымша формальдегидті (формалин) камераға жіберу арқылы дезинфекцияканады
Дезинфекция араласбиологиялықхимиялық физикалықмеханикалық күн сәулесін қолдану лизоформин қолдану кір жук шаңсорғышпен өңдеу Дезоксон-1 қолдану формалин қолдану УКС қолдану қалдықтарды өртеу желдету Камералы дезинфекцияглутарал қолдану антибиотиктерді қолдану буллы-аулы дезинфекция сарысуларды қолдану кір жук қайнату шаңсорғышпен өңдеу УКС қолдану қалдықтарды өртеу күн сәулесін қолдану кір жук қайнату шаңсорғышпен өңдеу УКС қолдану қалдықтарды өртеу желдету
Дезинфекциялық ерітінділер
ЗАРАРСЫЗДАНДЫРУ ФИЗИКАЛЫҚ ТЕМПЕРАТУРА КЕПТІРУ УЛЬТРАКҮЛГІН СӘУЛЕ КҮН СӘУЛЕСІ СУ БУЫНЫҢ ҚЫСЫМЫ ХИМИЯЛЫҚ ФЕНОЛ ҚЫШҚЫЛДАР СІЛТІЛЕР ҚҰРАМЫНДА ХЛОРЫ БАР ЗАТТАР БИОЛОГИЯЛЫҚ АНТИБИОТИКА- ЛЫҚ МЕХАНИКА- ЛЫҚ УЛЬТРА ДЫБЫС
Жуғыш ерітіндіні дайындау 1. 5 грамм Лотос ұнтағы.т.б ,5% -17 мл сутегінің асқын тотығы мл су. Жуғыш ерітіндіні 20-25˚С жылытамыз.
Антисептикалық және дезинфекциялық затрат Химиялық чтобы Препараттары 1. Құрамында галогені бар қосылыстар Құрамында хлоры бар: хлорамин Б, хлоргексидин биглюконаты. Йодты: йодтың спиртті ерітіндісі, люголь ерітіндісі, иодоповидон, йодинол, йоданат, йодопирон 1.Тотықтырғыштар Сутегі асқын тотығы ерітіндісі, калий перманганаты 3. Ауыр металл тұздары Сынап: сынап дихлориді /сулема/, сынаптың сары тотығы. Күміс: күміс нитраты, протаргол, колларгол. Мырыш: мырыш сульфаты, мырыш тотығы, Мыс: мыс сульфаты Висмут: ксероформ, дерматол
4. Альдегидтер мен спирттер Формальдегид, гексаметилентетрамин Этил спирті 5. Фенол мен оның туындылары Таза фенол /карбон қышқылы/, ихтиол 6. Нитрофуран туындылары Фурациллин 7. Бояғыштар Бриллиантты жасыл, метилен көгі, этакридин лактаты. 8. Қышқылдар мен сілтілерҚышқылдар : бор,салицил Сілтілер: аммиак ерітіндісі 9. Детергенттер Церигель, дегмицид, рокла, жасыл сабын 10. Табиғи препаратаТұнбалар, тұндырмалар және басқа да препарата: календуланың, жапон сафо-расының, түймедақ гүлінің, шалфейдің, эвкалиптің, шайқурай, сарымсақ, пияз және т.б. Антисептикалық өсімдік жинақтары: эктерицид, лизоцим, бализ-2
ЛИЗОФОРМИН ЕРІТІНДІСІН ДАЙЫНДАУ ҮШІН 0,5% лизоформин дайындау үшін 8 л суға 40 мл лизоформин; 1% лизоформин дайындау үшін 8 л суға 80 мл лизоформин; 2% лизоформин дайындау үшін 8 л суға 160 мл лизофрмин; 3% лизоформин дайындау үшін 8 л суға 240 мл лизоформин. Лизоформин сұйық көгілдір түсті пластмасс ыдыста шығарылады. Суда жақсы ериді. Сулы ерітінділері көгілдір және мөлдір, кош иісті болады. Дайындалған ерітіндінің сақталу мерзімі 14 күннен артық болмауы керек. Түсі өзгергеніне қарай ауыстырылып отрады.
ХЛОРАМИН ЕРІТІНДІЛЕРІ Тура пайдалану алдында қолданылады; 0,5% дайындау үшін 1 л суға 0,5 г хлорамин; 1% дайындау үшін 1 л суға 10 г хлорамин; 2% дайындау үшін 1 л суға 20 г хлорамин; 3% дайындау үшін 1 л суға 30 г хлорамин. Хлорамин ұнтағы
Дезинфекцияға арналған затратға қойылатын талаптар: - ыдыстардың қақпағы болу керек; - ыдыстар мен қақпақтар маркерленген болу керек (дез ерітінді концентрациясы тағайындалуы, дайындалуы уақыты жазылады); - қымбат құрал-жабдықтар (эндоскоптар, т.б) қосымша инструктивті-әдістемелік құжаттарға сайт дезинфекция- канады.
Дезинфекциялық ерітінділерді қолданғанда медицина қызметкерлерінің қорғану ережелері: 1. Құрамындағы хлоры бар ерітінділермен жұмыс істегенде медициналық қызметкерлер қолғаппен жұмыс істеу қажет. 2. Дезинфекциялық ерітінділер теріге немесе жара қабық- тарина тигенде оларды ағынды судың астында жук қажет; 3. Дезинфекциялық ерітінділердің ыдыстары, ерітіндінің атауы, оның концентрациясы, дайындау күні көрсетіліп, белгіленуі керек. 4. Дезинфекциялық ерітінділерді науқастардың қолдары жетпейтін арнайы бөлінген ғимараттарда (санитарлық бөлме) сақтау қажет.