Естен тану ж ә не коллапс кезіндегі ал ғ аш қ ы д ә рігерге дейінгі к ө мэк

Естен тану аллоды Естен тану Естен танудан кейінгі

Естен тану аллоды Науқас әлсірейді; Көзі қарауытады; Құлағы шуылдайды; Басы айналады Жүрегі айниды; Тершеңдік басады; Терісінің бозаруы бірнеше секунд тан бірнеше минутқа созылады.

Естен тану кезеңі Науқас есінен канады; бұлшықеттерінің тонусы төмендеп, терісі бозарады; Тынысы бсеткейлі болады; Есін бірнеше секунд тан бірнеше минутқа жоғалтады; Кейде ми қанайналымының тоқтауына байланысты тонико- клоникалық тырысулар болып, еріксіз зәр шығаруы мүмкін; Көз қарашықтары тары лады (кейде кеңейеді); Жарыққа реакциясы болмайды, рефлекстеріде жоғалады; Науқастың пульсі әлсіз; АҚҚ қалыпты немесе төмендейді; Жүрек тондары тұйықталған; Тынысы бсеткейлі, сирек; Кейде есі минутқа дейін жоғалады.

Естен танудан кейінгі Науқас есін жинайды; Тері қабаттары өз қалпына келеді; Пульстің колымы жақсарады; АҚҚ қалпына келеді; Кейбіреуі әлсіздікке, басының аурыып тұруына шағымданады.

Естен тану жағдайлары 3 топқа бөлінеді Нейрокардиогенді Кардиогенді Ангиогенді

Нейрокардиогенді стен тану

Кардиогенді стен тану Аритмиялы қ Обструктивті

Аритмиялықтар Брадиаритмиялық (синустың тежелуі, толық АВ блокадасы) Тахиаритмиялық ( қарыншалық тахиаритмиялық пароксизм дер, қарыншалық діріл ) Обструктивті Сол қарыншадан Оң қарыншадан

Аритмиялық асқынулар кардиогенді синкопальді күйлерді тудыратын ең жиі себептердің бірі. Олар көбінесе айқын брадиаритмиялық немесе тахиаритмиялық күйлерде демиды. Аритмиялық стен тануларда стен тану аллоды кезеңі болмайды. Мысалы, науқас тыныштық қалыпта ( кітап оқып, теледидар көріп отырып) есінен танып қалуы мүмкін. Оның пульсінің жиілігі минуты на төмендеп кетеді.

Тахиаритмиялық түрлерінде (қарыншалық жыбыр мен діріл). Мұнда қанайналымның ауры бұзылыстары демиды. Жүректің жиырылу жиілігі минуты на дейін барады. Науқас кенеттен өліп кетуіде мүмкін.

Ангиогенді стен танулар Ортостатикалы қ Цереброваскулярлы

Естен тануларда көрсетілетін жедел жәрдем 1. Естен тану немесе стен танғаннан кейінгі уақыт ұзаққа созылып жатса: аурудың аяқ жағын көтеріңкі, бас жағын төменірек етіп жатқызамыз. Сонан соң киімінің түймесін ағытып, таза ауа енгізу керек. Беті мен кеудесіне суық су шашку және жағына шапалақпен ұру сияқты әдістер қолданылады. 2.Науқасқа нашатырь спирті, сірке қышқылы, эфир сияқты заттарды иіскету керек. Аяқтарына жилы басуға болады. 3. Егер науқас есіне келмесе тері астаны немесе бұлшықсетке 1-2 мл кордиамин немесе 10% 1-2 мл кофеин ерітінділері енгізіледі. 4.Қан қысымы төмен бокса, 5 % эфедрин немесе 1% 1 мл мезатон ерітіндісі б/е енгізіледі. 5.Науқастың пульсі мен АҚҚ қалпына келіп, есін жиған соң, тыныштық күйді сақтауды талап етіп, бақылауға алу керек.

Коллапс -өткір таймыр жетіспеушілігінің ауры түрі. Коллапс көп мөлшерде қан жоғалту немесе таймыр жүйесінде қанның бөлінуінің бұзылуының нәтижесі болып сана лады (қанның босым бөлігі перифериялық таймырларда және ішкі мүшелерде жиналады), соның себебінен қан қысымы күрт төмендейді. Коллапс -өткір таймыр жетіспеушілігінің ауры түрі. Коллапс көп мөлшерде қан жоғалту немесе таймыр жүйесінде қанның бөлінуінің бұзылуының нәтижесі болып сана лады (қанның босым бөлігі перифериялық таймырларда және ішкі мүшелерде жиналады), соның себебінен қан қысымы күрт төмендейді.

Клиникасы: · жағдайының аяқ астанын төмендеуі, есін жоғалту; · тері қабатының бозаруы; · суық жабысқақ тер; · пульс жіп тәріздес жиі; · қан қысымы төмен.

Шұғыл көмэк: 1. Науқасты қатты тегіс жерге бас жағын төмен орналастырып немесе аяқтарын жоғары көтеріп жатқызу. 2.Қысып тұрған киімдерін шешу. 3. Таза ауаның болуын қамтамасыз ету. 4.Келесі препараттарды енгізу: · мезатон- көк таймырға тамшылатып 0,1 мл/жасына 5% глюкоза ерітіндісінде, немесе, · норадреналин - - 0,2% ерітінді көк таймырға тамшылатып; 12 айға дейін – 0,05 мл (бір реттік дозасы); 1-6 жас – 0,1-0,2 мл; 6 жастан жоғары – 0,3-0,4 мл немесе, · адреналин - 0,1% ерітінді тері астаны, бұлшық сетке немесе көк таймырға, бір реттік дозасы 6 айға дейін 0,1 мл; 1 жасқа дейін 0,15 мл; 1-6 жас – 0,2-0,5; 6 жастан жоғары – 0,5- 0,7 мл. 5.Қан қысымын бақылап отырып көк таймырға тамшылатып қан алмастыратындар енгізу.