Оңтүстік Қазақстан Медицина Академиясы Фармакология, фармакотерапия және клиникалық фармакология кафедрасы Тақырыбы: Клиникалық фармакологияның жас ерекшелігі аспектілері (ұрығы, тылу мерзімі, балалар, қарт адамдар). Жүкті әйелдермен емізулі әйелдерде қолданатын дәрілердің клиникалық фармакологиялық ерекшеліктері. Орындаған: Өмірбек Н.Ә. Тобы: 301 ФК А Қабылдаған: Боранбай Қ.Б.

Жынысының әсері Жануарларға зерттеу жүргізгенде, оның аналығына қарағанда аталық түрінде бірқатар затратға (никотин, стрихнин) сезімталдық аздау. Жынысына да байланысты бңрқатар затратдың метаболизмінде ерекшеліктер белгіленген болатын. Сонымен қатар, клиникалық бақылаулар да бар. Мысалы, парецетамолды клиренсі әйелдерге қарағанда, еркектерде тезірек жүреді. Әйелдерде менопауза кезінде ішекте кальций ионының сіңісуі баяулайды. Еркектерге қарағанда әйелдерде верапамилдің биосіңімділігі жоғары. Әйелдерде диазепамның тотығуы тезірек жүреді, әйелдерде аритмияға қарсы затратдың аритмогенді әсері жиі пайда болады. Операциядан кейінгі ауырсыну сезімін басу үшін әйелдерге қарағанда, еркектерге морфиннің жоғары мөлшері қажет болады.

А ҒЗАНЫҢ ЖАҒДАЙЫ Препараттың әсері ағзаның жағдайына, соның ішінде оларды тағайындайтын потологияға байланысты болуы мүмкін. Мысалы, ыстықты түсіретін затрат дене температура сын тек қызба кезінде түсіреді (олар қалыпты температурада әсер етпейді). Жүрек гликозидерінің қан айналымына әсері тек жүрек жетіспеушілігі кезінде көрінеді. Симпатикалық жүйкеленудің тонусы жоғары болған сайын, ганглиоблокаторлардың гипотензивті әсері көп болады. Гипертиреоз кезінде миокардтың адреналинге сезімталтығы жоғарылайды. Дәрілік затратдың фармакокинетикасы жүктілікте, семіздікте өзгереді.

Т ӘУЛІКТІК ЫРҒАҚТЫҢ МАҢЫЗЫ Физиологиялық қызмет үшін тәуліктік ырғақтың маңызы зорь. Сергектік пен ұйқының ауысуы жүйке жүйесі мен эндокриндік бездердің белсендігіне және оған сәйкес басқа мүшелер мен жүйелердің жағдайына айтарлықтай ықпалын тигізетіні жалпыға мәлім. Бұл өз кезегінде ағзаның әртүрлі затратға сезімталдығымен көрінеді. Фармакологиялық әсердің тәуліктік кезеңге тәуелдігін зерттеу Хронофармакология деп аталған жаңа бағыттың негізгі мәселелерінің бірі. Тәулік уақытына байланысты заттың әсері сандық өзгеріп қана қоймай, сендай-ақ сапалық та өзгереді. Көпшілік жағдайларда олардың айқындығыбасым әсері максимальды белсенділік кезінде байқалады (адамдарда күндізгі уақытта, жануарларда – тәуліктің қараңғы уақытында).