Орындаған : Сахай Есбол Гк -31 Тексерген : Жұмағұлова А. А.

Геодезиялық тірек тораптары Геодезиялық тірек торабы – орналасуы координаталар мен биіктіктердің ортақ жүйесінде анықталған арнайы белгілермен және орталықтармен бекітілген жер бетіндегі пункттер жүйесі.

Геометриялы қ негізі бойынша геодезиялы қ тораптар Планды қ Ке ң істіктік Биіктіктік

Ұлттық геодезиялық тораптар Геодезиялы қ тораптар Мемлекеттік геодезиялы қ торап Мемлкеттік гравиметриялы қ торап Мемлекеттік нивелирлеу торабы

МГТ келесі ғылыми және инженерлі - техникалық есептерді шешуге арналған : 1. Бірыңғай геоцентрлік координатор жүйесін бекіту, ол инерциалды астрономиялық координатор жүйесімен, Жердің пішінін зерттеумен, Жоғарғы геодезия және Жердің әр дәуірде біркелкі айналмауымен байланысты. 2. Құрлықты, континентальды шельфті, теңіз акватория сын және әлемдік мұхитты картографиялауды, ғарыштық кеңістікті зерттеуді, координаторды анықтау - дың және табиғатты зерттеудің ғарыштық тәсілдерін игеруді, үлкен масштабы түсірістерді және инженерлі - техникалық жұмыстар мен зерттеулерді меңгеруді геодезиялық қамту. 3. Литосфераның және Жердің су қабатының динамика сын, глобалдық және аумақтық сипаттағы геотектоникалық процестерді болжауды, литосфералық плиталар мен жеке аумақтар шегінде жер қозғалысын зерттеуді геодезиялық негіздеу..

Мемлекеттік геодезиялық тораптар 1,2,3 және 4 класстарға бөлінеді 1- класс астрономиялы - геодезиялық торабын құруда Красовский бағдарламасы қолданылады 2 классы геодезиялық тораптар 1 классы полигонды толтыра жалпы үшбұрыштар торы түрінде құрылған. 3 және 4 класс геодезиялық тораптары 2 класс торында геодезиялық пункттерді талап етілетін тығыздыққа дейін жиілетуге қызмет етеді.

Мемлекеттік геодезиялық тірек тораптарды құру әдістері Астрономиялық әдіс Трянгуляциялық әдіс Полигонометриялық әдіс Трилатерациялық әдіс Радиогеодезиялық әдіс

Астрономиялық әдіс Астрономиялық әдіс пункттердің орналасуын анықтаудың ең көне әдісі. Бұл әдіс бойынша жергіліктің әрбір таңдалған нүктесінде аспан денелері бойынша астрономиялық координатор – ендік, бойлық және азимуттар анықталады. Мұнда бекеттердің байланысының қажеті жоқ.

Триянгуляциялық әдіс 1614 жилы голландиялық ғалым Снеллиус триангуляция әдісін барлық елдерге кеңінен қолданады. Бұл әдіс бойынша жергілікте үшбұрыштар жүйесі тұрғызылады, олардың төбелерінде барлық бұрыштар өлшенеді, сонымен қатар, үшбұрыштың бір қабырғасы өлшенеді. Триангуляция торабының элементтері болып үшбұрыштар ғана емес, геодезиялық үшбұрыштар және орталық жүйелер табылады.

1) траверс тер – нақты полигонометриялық жүрістер, жүріс жақтары және бұрыштары жоғарғы дәлдік құралдарымен өлшеніп алынады. Траверстің 1 класындағы жақтарының ұзындықтарының салыстырмалы қателігі 1: ) Параллактикалық полигонометрия кіші базисті органы өлшеу үшін, көбінесе инвар лысым (24 м ) арқылы анықталатын сызықтың ұштарының базисі көрінеді. Ұзындық жақтарын өлшеудегі салыстырмалы қателігі 1: : ) Жарықсәулелі қашықтық өлшеу полигонометриясы. Полигонометриялық әдіс

Радиогеодезиялық әдіс Радиогеодезиялық әдіс күрделі геометриялық фигураларды жергілікті құрастырудан тұрады, олардың жақтарын өлшеу және пункттер координата сын есептеу, төбеде орналасқан немесе соңғы координаторын анықтау.

Трилатерация әдісі Берілген әдіс геодезияның жүйе - лер орнында немесе үшбұрыш шин жиры түрінде құрылады, геодезиялық төртбұрыштар және орталық жүйелер немесе бірың - ғай шин жир үшбұрыштар түрін - де арасындағы бұрыштар өлшен - бейді, жақтары өлшенеді. Жергі - лікті жердь жүйелерді бағдарлау үшбұрыш жақтарынын, азимут - арының көмегімен орындалады.