Балалардағы апноэ синдромы (СВСР) Астана Медицина Университеті АҚ В.Г. Корпачев атындағы патологиялық физиология кафедрасы Астана Орындаған: Талқамбаев Е. Тобы: 304 Тексерген: Ниязбекова Қ.Қ

Қазіргі таңда балалардағы жиі кездесетін аурулардың бірі – ол апноэ синдромы немсе ұйқы кезіндегі тыныс алудың жедел тоқтап қалуы. Балардың жедел жан тапсыруы осы апноэ синдромының әсерінен (СВСР), кейде осы синдроме сырт көзге дені сау балаларда жан тапсырып жатады. Бұл ауру баяу және белгілері байкалмай домиды. Ал, біздің мақсатымыз апноэны дер кезінде анықтау және емдеу.

Ұйқыдағы апноэның себептері Біріншіден осы апноэ синдромы мен шала туылган нәрестелер, тула пайда болған жеткіліксіздермен туылган балалар зардап шегеді. Көбінесе, ОЖЖ дамымаған нәрестелерде жиі кездеседі, себебі шала туылган нәрестенің ЖЖ- миға тыныс алу команда сын беруді ұмытып кетеді. Осының салдарынан миға оттегі жетіспей өліп кетіп жатады. Жана туылган нәрестелерде апноэның жиі себебі- томенгі жағы дұрыс дамымаған жағдайда., тілдің шок тенты с үлкен болуынан, мұрынаралық қалқаның қисаюынан болады. Осы ақаулар балалардың ұйқы кезінде тыныс алу жолдарын жауып қалуы мүмкін, осының салдарынан тыныс алу мүлде тоқтайды.

Ұйқыдағы апноэ- тыныс алудың ұйқы кезінде тоқтап қалуы. Созылу ұзақтығы 10 с дейін. Егер адам 30 с дейін тыныс алмаза ол- апноэ, одна ұзаққа созылса хонда бұл- тыныс алудың тоқтауы. NB!! Көбінесе ата-аналар апноэны, периодті тыныс алумен шатастырады. Бұл екі ұғым тыныс алудың болмау уақытымен ажыратылады. Периодты тыныс алу кезінде тыныс алу актімен интервалдың аралығы 10 с көп емс. Бұл кезде нәрестенің тыныс алуы қалыпты бокса, уаймдаудың ешь қажеті жоқ. Периодты тыныс алу 6 айға дейінгі нәрестелерде қалыпты жағдай, ал мас аралығы одна үлкен бокса дәрігерге қаралу керек.

Аденоид Бет сүйек аномалиясы Миндалиналардың ісінуі Семіздік Жұтқыншақтың патологиясы Себептері

Симптомдары ж/е белгілері Тыныс алудын тоқтауы Өкпелі-жүрек Цианоз Энурез Ұйқышылдық Ауызбен дом алу Өкпелік гипартензия Қорылдау

Ұйқыдағы апноэнің 2 түрі болады: Обструктивтік апноэ синдромы- кең таралған түрі, осы директ шалдыққан 10 адамның 9-да кездеседі. Обструктивтік апноэ кезінде организме ауа баратын тыныс алу жолдары бітеледі (кеңірдектің бітелуі). Бітелу салдарынан доміңізді алуға тырысқанда ауа жеткілікті мөлшерде бармайды. Тыныс алу жолдары тілмен, бадамшабезбен немсе тілмен (жұмсақ таңдайдың шағын өсіндісі) жабылуы мүмкін. Схондай-ақ, олар көмейдің қабырғасының майлық тінімен немсе көмейдің босаңсыған бұлшық етімен жабылуы мүмкін.

Орталық түрі-сиректеу кездеседі. Апноэнің бұл түрі орталық жүйке жүйесінің жұмысымен байланысты. Дерттің бұл түрінде тыныс алу кезіндегі бұлшық еті әрекет эту үшін милан сигнал алмайды. Ми сигналды жібермейді немсе сигнал үзіледі.

Әр түрлі мастағы балаларда кездесетін апноэның себептері: Шала туылган нәрестелерде апноэның кездесу жиілігі жоғары, яғни гистацияның 34 аптасынан арте туылған және салмағы 2,5 кг аз нәрестелерде. Шала тыулған нәрестелерде апноэ- ОЖЖ дұрыс дамымауымен түсіндіріледі. Осы уақытта мидың бөлімдері тыныс алу бұлшықеттерін басқару қабілеті қалптаспаған болып есептеледі. Апноэ синдромы бала өміріне қауіп төндірген кезеңде дәрігер неонатологтың қадағалауында болады.

Апноэның нәрестелерде кездесуінің тағы бір себебі- тыныс жолдарының бітеліп қалуы. Ол өз кезегінде тұқым қуалауға да байланысты. Оның себебі болып жұтқыншақтың әлсіз байламдары болып табылады. Ұйқы кезінде жұтқыншақтың байламдары ұстамай қалады да, тыныс жолдарын бітеп қалады. Осы кезде тыныс алуға қажетті оттегінің аз мөлшерін ғана қолданады.

Гастроэзофагальды рефлюкс Туа пайда болған жүрек жеткіліксіздігі Асфиксия Инфекциялар Менингит Осы аурулар кезіндегі апноэ кешь сатыдағы апноэ деп аталады. Себебі апноэның кешь статусы нәрестенің 6 айлық кезінде байқалады. Тыныс алудың тоқтауына әкелуі мүмкін аурулар

Пьер-Робен синдромы Робен синдромы мың нәрестенің біреуінде кездеседі. Туа біткен жақ-бет сүйектерінің дұрыс дамымауына тән 3 клиникалық көріністер: 1.Төменгі жақтың дұрыс дамымау (төменгі микрогнатия) 2. Глоссоптоз 3.Таңдайдың жарығы

Нәрестелердегі тыныс алудың түрлері Нәрестедегі бірінші тыныс алу процесі терең тыныс алумен және тыныс шығарудың қиындауымен сипатталады ( себебі, осындай типті тыныс алу өкпенің кең жазылуына жағдай масайды, алғашқы 3 сағ дейін созылады). Тыныс алудың бірнешье типтері белгілі: 1.Жиі. Тыныс алу аралығы бірдей уақытта өтеді. 2.Сирек. Тыныс алу аралығы әр-түрлі уақытта өтеді. Осындай тыныс алу жиі шала туылган нәрестелерде кездеседі. 3.Периодты. Бұл кезде циклді респирация болады. Гипервентиляциядан кейін өкпеге гиповентиляция барады. Тыныстың тоқтауы 3 секунд. 4.Нәрестелердегі апноэ. Бұл кезде брадикардияның симтомдары кездеседі, яғни нәресте 15 секундқа дейін тыныс алмайды- бұл нормалық вариация. Ал, одна да көп тыныс алу тоқтаса өмірге қауіп төндіреді.

Емдеу жолдары Ұйқының обструктивтік апноэ синдромының жеңіл жағдайларын емдеу үшін кейбір стоматологиялық жабдықтар қолданылады. Бұл жабдықтар иекті алға шығарып, тыныс алуды жеңілдэтуге ықпал етеді.

Компрессионно-дистракционного остеосинтеза

Апноэні емдеудің кең таралған әдісі – «тыныс алу жолдарындағы тұрақты оң қысым» - CPAP- терапия. Бұл үшін ұйқы кезінде мұрынға және ауызға арнайы маска киесіз. Маска тыныс алу жолдарын ашық ұстайды, осылайша Сіз тыныс алтын ауаның қысымы күшейеді. Бұл ұйқыдағы апноэге шалдыққан адамдардың көпшілігіне көмектеседі.

СРАР- терапияның механизмі

СРАР-терапиясы 1981 ж K. Sullivan ( Австралия) тыныс алу жолдарына тұрақты түрде қалыпты қысым жіберу арқылы СОАС емдеуді ұсынды.

Өте сирек жағдайда бадамшабезді немсе көмейдің қосымша тінін алып тастау бойынша операциялар масау қажет болады.