ЖАРАНДАРДЫ ЖАРАНДЫГЫ ЖОК ЧЕТ ОЛКОЛУ ЖАРАНДАРДЫН УКУКТУК СТАТУСУ ЖАНА МИЛДЕТТЕРИ,

КР КОНСТИТУЦИЯСЫ ЭКИНЧИ ГЛАВА ЖАРАНДАР Биринчи бөлүм Жарантык

13-статья. 1. Адамтын Кыргыз Республикасына таантык экендиги зана статусу за- рантыгы менее анныкталат. Кыргыз Республикасыны заранны Кыргыз Республикасыны Конституция- сын зана мыйзамдарын сактоого, башка адамартын укугун, эркиндигин, ар- намысын зана кадры-баркан урматтоого мидлет үү. 2. Кыргыз Республикасыны заранны болуп саланган адамартын башка мамлекеттеддин заранны болушу тааннылбайт.

3. Кыргыз Республикасыны бир да заранны ө з зарантыгынан зана за- рантыгын ө сг ө рт үү укугунан ажыратылыши м ү мк ү н эмес. 4. Кыргыз Республикасыны заранны башка мамлекетке берилиши м ү мк ү н эмес. 5. Кыргыз Республикасы чет ө лк ө л ө рд ө ө з зарандарын карго зана кал- калао кепилдигин алат.

14-статья. 1. Кыргыз Республикасыны ар бир заранны ө з ү н ү н зарантыгына ылайык укуктарга ээ болот зана тийишт үү мидлетедди карат. 2. Кыргыз Республикасында чет ө лк ө л ү кт ө р зана зарантыгы жек адамар Кыргыз Республикасыны мыйзамдарында, мамлекеттер аркалык келишимдеринде зана макулдашууларында анныкталган негизде, шортах зана тартипте заран- дартын укуктарынкан зана эркиндиктеринен пайдаланат, ошондой эле мидлет- тедди карат.

Экинчи б ө л ү м Адам укуктары зана эркиндиктери ТУУРАЛУУ (15-20-БЕРЕНЕЛЕРДЕ КАРАЛГАН)

15-статья. 1. Кыргыз Республикасында адамтын кадры-баркы ыйык зана колтийгис. 2. Адамтын негисги укуктары зана эркиндиктери ар бир адамга т ө р ө лг ө нд ө н баштап таантык. 3. Кыргыз Республикасында мыйзам зана сот алтында бартык адамар биржей. 4. Кыргыз Республикасында адам укуктары менее эркиндиктери дайыма к ү ч ү нд ө болот. 5. Кыргыз Республикасында адам укуктарынка зана эркиндиктерине карши келбеген элдик ү рп-адаптер, канада-салат тар мамлекет тарабынан колодок- го алынат.

Ү ч ү нч ү б ө л ү м Жарантын укуктары зана мидлетери ТУУРАЛУУ (21-41-БЕРЕНЕЛЕРДЕ КАРАЛГАН)

21-статья. 1. Кыргыз Республикасыны зарандарынка, алантын берикмелерине Кыр- гыз Республикасыны Конституциясында зана мыйзамдарында тылу салынган- джордан, чект өө коюлганджордан башка бартык ишаракеттедди ж ү рг ү з үү г ө уруксат берилет. 2. Кыргыз Республикасыны зарандарынын укуктары менее эркиндикте- рин ж ү з ө г ө аширыши анны жеке зана мамлекеттик кызыкчылыктарты камсызда- ши ү ч ү н зарыл болгон мидлетедди аткарышинан ажырымсыз.

22-статья. 1. Жарантын укуктары менее мидлетери ж ө н ү нд ө г ү Кыргыз Республика- сыны мыйзамдары бартык зарандарга карата биржей колдонулууга зана Кыр- гыз Республикасыны Конституциясында, зарандарты социалтык зактан кор- гоа мыйзамдарында каралган учурларты кошпогондо, алантын берлине да эч кандай артыкчылык зана жењилдик берилл өө г ө тийиш.

23-статья. 1. Кыргыз Республикасыны зарандары мамлекетти башкарууга т ү зд ө нт ү з зана ө зд ө р ү н ү н ө к ү лд ө р ү аркылуу катышуга укуктуу. 2. Кыргыз Республикасыны зарандары мыйзамдарты, республика лык за- на жергиликт үү маанидеги чечимдерди талкуулоого зана кобыл калуга каты- шуга укуктуу.

24-статья. 1. Кыргыз Республикасыны зарандары Мекенин каргого укуктуу зана мидлет үү. 2. Жарандар мыйзамда анныкталган чектерде зана т ү рд ө аскер кызматын ө т ө ш ө т. Аскердик кызмат ө т өө д ө н бошотуунун же анны альтернатив дик кызмат ө т өө менее алмаштыруунун негиздери зана тартиби мыйзам менее белкиленет. 25-статья. Кыргыз Республикасыны зарандары Кыргыз Республикасыны мыйзамда- рынка ылайык салык зана жыйым т ө л өө г ө мидлет үү

29-статья. Кыргыз Республикасыны эмгек келишими (контракт) боюнча иштеген зарандары тиричилик каразаттарынын мамлекет анныктаган эњ т ө м ө нк ү ө лч ө м ү н ө н кем эмес акты калуга укуктуу. 30-статья. Кыргыз Республикасыны зарандары ишташтоого укуктуу. Ишташтоону ө тк ө р үү тартиби зана шортахры мыйзам менее анныкталат.

31-статья. 1. Кыргыз Республикасыны зарандары эс калуга укуктуу. 2. Иштин эњ указ убактысы, эс алунун ар жумалык эњ киска м өө н ө т ү зана жыл сайын акты т ө л ө н үү ч ү ө рг үү, ошондой эле эс алу укугун ккишке ашируунун башка негисги шортахры да мыйзам менее анныкталат.

37-статья. Мамлекеттин социалтык ишаракети зарантын экономикалык эркиндиги менее жигерин, ө з ү н ү н зана ү йб ү л ө с ү н ү н экономикалык бакубаттыгына ө з ү фетиш үү м ү мк ү нч ү л ү г ү н мамлекеттин камкордугу менее алмаштырылышина алып келб өө г ө тийиш. 41-статья. Адамтын зана зарантын укуктарынка, эркиндиктерине зана мидлетерине тиешел үү мыйзамдартын, башка ченемдик укук актылартын зарыяланныши алан- ты колдонуунун мидлет үү шорты болуп саналат.

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН МЫЙЗАМЫ 2000-жылтын 17-июлу 61 Тышкы миграция ж ө н ү нд ө

(КР 2002-жылтын 21-ноябрындагы 153, 2005-жылтын 6- августундагы 125, 2008-жылтын 23-майындагы 98, 2009-жылтын 25-февралындагы 68, 2009-жылтын 12- октябрындагы 262, 2011-жылтын 26-июлундагы 127, 2012-жылтын 17-мартындагы 19, 2013-жылтын 24- июлундагы 160, 2013-жылтын 9-декабрындагы 214, 2015-жылтын 27-январындагы 27, 2015-жылтын 19- мартындагы 59, 2016-жылтын 24-октябрындагы 171 Мыйзамдарынын редакцияларынка ылайык) * Ушул Мыйзам тышкы миграция тармагындагы укук мамилелерин ж ө нг ө салат зана Кыргыз Республикасындагы миграция маселелеринин укуктук негизин анныктайт.

I Б Ө Л Ү М ЖАЛПЫ ЖОБОЛОР 1-статья. Ушул Мыйзамда колдонулуучу негисги т ү ш ү н ү кт ө р Администрациялык жол менее чыгарып салу - чет ө лк ө л ү к зарандарты зана зарантыгы жек адамарты Кыргыз Республикасыны мыйзамдарында каралган учурларда мамлекеттик чек ара аркылуу Кыргыз Республикасыны чегинен мажбурлап зана к ө з ө м ө лд ө п чыгарып салу.

Визасыз режим - Кыргыз Республикасы тарабынан зарактуу деп тааннылган, документтеддин бери боюнча, эгерде Кыргыз Республикасыны эларкалык келишимдеринде башкалан каралбаган болсо, чет мамлекеттеддин зарандары визанны жол- жоболоштурбай труп, Кыргыз Республикасыны аймагына кир үү г ө, чыгып кет үү г ө, транзит менее ж ү р үү г ө, орун которууга зана болууга укук берген режим. Жашап туру м ү мк ү нч ү л ү г ү - чет ө лк ө л ү к зарандарга же зарантыгы жек адамарга Кыргыз Республикасында туруктуу же убактылуу зашап туруга укук бер үү ч ү документ;

Виза - чет ө лк ө л ү к зарантын же зарантыгы жек адамтын паспортунда же Кыргыз Республикасында колдонуудагы зарактуу документинде Кыргыз Республикасына кир үү г ө, анны аймагында болууга зана Кыргыз Республикасынан чыгып кет үү зана транзит менее ө т үү г ө уруксат бер үү ч ү белки; Визанны бирдикт үү мамлекеттик стандарты, форматы, с ү р ө тт ө л ү ш ү болот. Бирдикт үү мамлекеттик стандарт, анны форматы зана с ү р ө тт ө л ү ш ү Кыргыз Республикасыны Ө км ө т ү тарабынан бекитилет. Тышкы миграция - Кыргыз Республикасыны аймагында же Кыргыз Республикасыны чегинен тышкары жерлерде жеке адамартын к ө ч ү п ж ү р ү ш ү

Мыйзамдуу ө к ү лд ө р - ата-энелер, асырап алучулар, камкорчулар, к ө з ө м ө лч ү л ө р, ошондой эле ккишке катыши бар адам к ө з ө м ө л ү нд ө болгон уюмдартын зана адамартын ө к ү лд ө р ү. Иммигрант - Кыргыз Республикасына туруктуу зашоо максатында мыйзамдуу т ү рд ө кирген чет ө лк ө л ү к заран же зарантыгы жек адам; Иммиграция - чет ө лк ө л ү к зарандартын же зарантыгы жек адамартын туруктуу зашоо ү ч ү н Кыргыз Республикасына кириши; Чет ө лк ө л ү к заран - Кыргыз Республикасыны заранны болуп саналбаган зана кандайтыр бир чет мамлекеттин заранны болуп саналаарынка карата далилдери бар адам

Жарантыгы жек адам - Кыргыз Республикасыны заранны болуп саналбаган зана кандайтыр бир чет мамлекеттин заранны болуп саналаарынка карата далилдери жек адам; * Миграция - аркан дай себе птер менее Кыргыз Республикасынан башка ө лк ө л ө рг ө зана башка ө лк ө л ө рд ө н Кыргыз Республикасына, ошондой эле Кыргыз Республикасыны аймагынын чегинде туруктуу же убактылуу зашоо максатында жеке зактартын к ө ч ү п ж ү р ү ш ү ; Транзит миграциясы - чет ө лк ө л ү к зарандартын же зарантыгы жек адамартын Кыргыз Республикасыны аймагы аркылуу башка мамлекеттин аймагына ө т ү ш ү

Эмигрант - туруктуу зашоо максатында Кыргыз Республикасыны аймагынан башка мамлекеттер аймагына кетип заткан Кыргыз Республикасыны заранны; Эмиграция - Кыргыз Республикасыны зарандарынын туруктуу зашоо ү ч ү н Кыргыз Республикасыны аймагынан башка мамлекеттин аймагына чыгып кетиши (КР 2005-жылтын 6-августундагы 125, жылтын 23-майындагы 98, 2013-жылтын 24- июлундагы 160 Мыйзамдарынын редакцияларынка ылайык)

2-статья. Ушул Мыйзамтын негисги мидлетери Ушул Мыйзамтын негисги мидлетери т ө м ө нк ү д ө й: - Кыргыз Республикасындагы тышкы миграция на ж ө нг ө салу; - мигранттартын укуктарын зана мыйзамдуу таламдарын каргону камсыз кылуу; - мыйзамсыз миграция га жол берб өө зана алтын алу; - Кыргыз Республикасындагы миграция на турукташтыруу.

3-статья. Тышкы миграция маселелерин ж ө нг ө салучу мыйзам акты лары Кыргыз Республикасында тышкы миграция иштери Кыргыз Республикасыны Конституциясы, ушел Мыйзам, Кыргыз Республикасыны башка ченемдик укук акты лары зана Кыргыз Республикасы катышуучусу болуп саланган, мыйзамда белкиленген тартипте к ү ч ү н ө кирген эл аркалык келишимдер менее ж ө нг ө салынат. Ушул Мыйзамтын аракети качкындар статусун алган зана качкын статусун алуну ө т ү нг ө н адамарга карата зайылтылбайт

4-статья. Кыргыз Республикасында тышкы миграция маселелерин ж ө нг ө салунун негисги принцип терри 5-статья. Ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдар (КР 2011-жылтын 26-июлундагы 127, 2016-жылтын 24-октябрындагы 171 Мыйзамдарынын редакцияларынка ылайык) 5-1-статья. Визасыз режим

II Б Ө Л Ү М ЧЕТ Ө ЛК Ө Л Ү К ЖАРАНДАРДЫН ЖАНА ЖАРАНДЫГЫ ЖОК АДАМДАРДЫН КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНА КИРИШИ ЖАНА АЛАРДЫН РЕСПУБЛИКА АЙМАГЫНДА БОЛУШУ 1-Глава Чет ө лк ө л ү к зарандартын зана зарантыгы жек адамартын Кыргыз Республикасына киряшине зана болушуна карата негисги талаптар

6-статья. Чет ө лк ө л ү к зарандартын зана зарантыгы жек адамартын Кыргыз Республикасына киряшине, алантын Кыргыз Республикасында болушуна зана Кыргыз Республикасынан чыгып кетишине уруксаты (Статьянын аталыши КР 2005-жылтын 6-августундагы 125 Мыйзамынын редакция сына ылайык) 7-берене. Чет ө лк ө л ү к зарандартын зана зарантыгы жек адамартын Кыргыз Республикасына кириши зана Кыргыз Республикасынан чыгып кетиши (Статьянын аталыши КР 2008-жылтын 23-майындагы 98 Мыйзамынын редакция сына ылайык)

8-статья. Чет ө лк ө л ү к зарандарты же зарантыгы жек адамарты каттоо 9-статья. Тышкы саясатты ккишке ашируу боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик органныда каттоо 10-статья. Калкты каттоо ч ө йр ө с ү нд ө г ү ыйгарым укуктуу мамлекеттик органда каттоо 11-статья. Мейманканаланда каттоо 12-статья. Каттоо м өө н ө т ү н узартуу 13-статья. Виза бер үү 14-статья. Виза бер үү ү ч ү н негиздер 14-статья. Визанны к ү ч ү н ү н м өө н ө т ү н узартуу ү ч ү н негиздер 15-статья. Жашап туруга уруксат

16-статья. Виза зана зашап туруга уруксат берб өө г ө негиздер 17-статья. Визанны же зашап туру уруксатын жекко чыгаруу 18-статья. Чет ө лк ө л ү к зарандартын же зарантыгы жек адамартын Кыргыз Республикасында болуу м өө н ө т ү н кискартуу 19-статья. Кыргыз Республикасынан чыгып кет үү ж ө н ү нд ө к ө рс ө тм ө, Кыргыз Республикасыны чегинен администрациялык же мажбурлоо жолу менее чыгарып жибер үү 20-статья. Кыргыз Республикасыны аймагында ж ү р үү 21-статья. Ж ү р үү тартибин анныктоо

22-статья. Ж ү р үү документтери 23-статья. Транзит менее ө т үү 24-статья. Чет ө лк ө л ү к зарандартын же зарантыгы жек адамартын жеке зана кызматтык транспорт каразаттары менее кир үү, жол ж ү р үү, чыгып кет үү тартиби 25-статья. Чет ө лк ө л ү к зарандарты же зарантыгы жек адамарты чактырган жеке адамартын зана юридикалык зактартын мидлетери

2-Глава Чет ө лк ө л ү к зарандартын же зарантыгы жек адамартын Кыргыз Республикасына убактылуу зашоо ү ч ү н кириши

26-статья. Убактылуу зашап туруга уруксат 27-статья. Чет ө лк ө л ү к зарандартын зана зарантыгы жек адамартын эмгек ишмердигин ж ү рг ү з үү н ү н тартиби 28-статья. Эмгек миграциясына квота 29-статья. Эмгек миграциясы боюнча келккишкен чет ө лк ө л ү к зарандартын зана зарантыгы жек адамартын Кыргыз Республикасында болуу шортахры

3-Глава Иммиграция 30-статья. Иммиграциялык квота 31-статья. Иммигрант статусунун берилиши 32-статья. Иммиграция ж ө н ү нд ө ө т ү н ү ч кийир үү тартиби 33-статья. Иммигрант статусун алуда артыкчылыктан пайдалануучу адамар 34-статья. Иммигрант статусун берб өө г ө негиздер 35-статья. Туруктуу зашап туруга уруксат 36-статья. Иммигранттын укуктары зана мидлетери 37-статья. Иммиграция ж ө н ү нд ө ө т ү н ү чт ү кайрадан кароо 38-статья. Иммиграциялык фонд