Беларусь ва ўмовах германской акупацыі. 1. Абвяшчэнне БНР. 2. Утварэнне ССРБ. 3. Стварэнне Літ Бел ССР. Асноўныя пытанні темы

1 жніўня 1914 г. – Германія абявіла войну Расіі. Уступленне Расійскай імперыі ў войну ў союзе з Антантай. У Баранавічах размяшчаецца Стаўка Вярхоўнага галоўнакамандуючага. Ліпень 1916 –люты 1918 г. – Германія захапіла Заходнюю Беларусь( 2 млн чал), лінія фронту заставалася нязменнай на лініі гарадоў ДЗВІНСК - ПАСТАВЫ-БАРАНАВІЧЫ-ПІНСК і падзяляла Беларусь на дзве часткі.

створ анны ў Вільні Беларускі народны камітэт (БНК) прапанаваў на акупіраваных Германіей беларускіх землях адрадзіць ВКЛ з Соймам ў Вільні Антон Луцкевіч Іван Луцкевіч Вацлаў Ластоўскі А.Луцкевіч прапанаваў ідэю стварэння БАЛТЫЙСКА- ЧАРНАМОРСКАГА САЮЗА– союза Беларусі, Літвы, Украіны і Латвіі –В.Ластоўскі перши выказаў ідэю поўнай незалежнасці Беларусі ў яе этнаграфічных межах.

Актывізаваўся беларускі нацыянальны рух весна 1917 – афармленне Беларускай партыі народных сацыялістаў (БПНС) і Беларускай хрысціянскай дэмакратыі (БХД). весна 1917 – аднавіла сваю дзейнасць Беларуская сацыялістычная Грамада (БСГ), якая дзейнічала яшчэ ў Петраградзе, Маскве, Адэсе і іншых расійкіх городах. Праграмныя патрабаванні партий: падтрымалі Часовы урод; прадастаўленне аўтаноміі Беларусі ў межах Расіі; канфіскацыя толькі той зямлі, якая належыла царской сямі і буйным польскім памешчыкам.

Актывізаваўся беларускі нацыянальны рух 8-12 ліпеня 1917 г. – адбыўся II съезд беларускіх нацыянальных партий і арганізацый. Рашэнні съезда: Замест скасаванага БНК створена Цантральная Рада беларускіх арганізацый, з кастрычніка 1917 г. яна стала называцца Вялікая Беларуская Рада (ВБР). Культурна-нацыянальная аўтаномія Беларусі ў складзе Расіі.

25 кастрычніка (7 лістапада) 1917 г. перемога бальшавіцкага ўзброенага паўстання ў Петраградзе Створаны новы ўрад- Савет Народных Камісараў (СНК) на чале з В.І.Леніным Прыняты Дэкрэт аб міры і Дэкрэт аб зямлі. У.І.Ленін

26 кастрычніка 1917 г. у Мінску 28 кастрычніка 1917 г. – у Віцебску 30 кастрычніка 1917 г. – у Гомелі лістапада 1917 г.-у Магілёве.?

26-27 лістапада (9 снежная) 1917 г. утварэнне АБЛВЫКАМЗАХа - Абласнога выканаўчага камітэта Саветаў р/с дэпутатаў Заходняй вобласці і фронту (М.Рагазінскі, А.Мяснікоў), і Савета Народных Камісараў (СНК) Заходняй вобласці (К.Ландар) А. Мяснікоў

2 ЛІСТАПАДА 1917 г. СНК САВЕЦКАЙ РАСІІ ПРЫНЯЎ «ДЭКЛАРАЦЫЮ ПРАВОЎ НАРОДАЎ РАСІІ» (…права на утварэнне самастойнай дзяржавы) Кіраўнікі Аблвыкамзаха ігнаравалі нацыянальнае пытанне Вялікая белорусская рада (ВБР) - выступала за стварэнне беларускай нацыянальнай дзяржаўнасці Беларускі областные камітэт (БАК, узнік у лістападзе 1917 г.) - выступаў за стварэнне аўтаномнай Беларусі як часткі РСФСР

Кіруючы орган беларускага нацыянальнага руху, утвораны ў 1917 г. (ВБР прызналі ленінскі бальшавіцкі ўрад у Петраградзе, але адмовіліся прызнаць ладу Аблвыкамзаха ў Беларусі). ПРАГРАМА ВБР: аўтаномія Беларусі ў межах Расійскай Федэрацыі.

15-18 снежная - I УСЕБЕЛАРУСКІ КАНГРЭС (ІНІЦЫЯТАР БАК, прымалі удзел ВБР I ЦЭНТРАЛЬНАЯ БЕЛАРУСКАЯ ВАЙСКОВАЯ РАДА (ЦБВР), АБЛВЫКАМЗАХ не ўдзельнічаў Кангрэс абвясціў себе вышэйшай уладай на Беларусі Не прызнаў Аблвыкамзах і яго СНК Выказаўся за прызнанне Савецкай у лады ў центры Расіі, але не на беларускай тэрыторыі Замест органаў Савецкай у лады прапанаваў стварыць «асаблівы» цэнтральны орган краёвай у лады «Усебеларускі Савет», якому необходима было передаць ладу на франце і ў краі. 18 снежная съезд распушчаны Аблвыкамзахам.

Адбыўся 5-18 снежная 1917 г. у Мінску і павінен быў вырашыць пытанне аб беларускай дзяржаўнасці, але быў разогнаны Аблвыкамзахам. Дэлегаты съезда нелегальна ўтварылі ВЫКАНКАМ РАДЫ – орган, які стаў палітычным центрам усіх нацыянальна- дэмакратычных сіл, што супрацьстаялі бальшавікам.

Адказ на гэта пытанне мае вельмі глыпокія карані. Спрошчаны адказ гучыць так: «…кіраўнікі областныех партийных і савецкіх органаў не прызнавалі беларускую нацию і тему патрабаванне аб самавызначэнні Беларусі ўспрынялі як антысавецкае, контррэвалюцыйнае».

18 лютага 1918 г. пачынаецца шырокае наступление нямецкіх войск па ўсяму фронту. У початку сакавіка 1918 г. наступление прыпынена на лініі Полацк-Орша- Магілёў-Гомель У такіх умовах вымушана заключаецца Брэсцкі мірны дагавор (3 сакавіка 1918 г.) Тэрыторыя, захопленная Германіяй у выніку взрыву мірных перагавораў у 1918 г.

19 лютага 1918 г. – Аблвыкамзах пакідае Мінск ва ўмовах наступления германскіх войскаў (19 лютага 1918 Выканкам Рады Усебеларускага звезда выдаў загад 1, у якім заявіў пра переход да яго ўсёй у лады і пра стварэнне ў Мінску беларускай ваеннай комендатуры на чале з К. Езавітавым) 21 лютага 1918 г. – Выканкам Рады ўсебеларускага съезда 1-ай УСТАЎНОЙ ГРАМАТАЙ абвяшчае себе часовой уладай на тэрыторыі Беларусі ва ўмовах германской акупацыі (Я.Варонка). Я. Варонка

Радзімая сторонка наша апынулася ў новым цяжкім палажэнню. Дзе цепер уласьць, што тут была, німа ведома. Мы стаімо перед тым, што край наш можа быть заняты нямецкім войскам. Вы павінны ўзяць долю ў свае уласныя рукі, - падкрэслівалася ў грамаце. Беларускі народ павінен ажыцяўляць сваё неадемнае права на поўнае самавызначэнне, а нацыянальныя меншасці – на нацыянальна- персональную аўтаномію ». З першай Устаўной грамоты Я. Варонка

Беларусь у рубяжох разсялення і лічбеннай перавагі беларускага народу абвяшчаецца Народнаю Рэспублікай У рубяжох Беларускай Народнай Рэспублікі абвешчаецца вольнасць слова, другу, сходаў, забастовок, хаўрусаў: безумоўная вольнасць сумлення, незачепнасьць асобы і памяшканьня. 6. У рубяжох Беларускай Народнай Рэспублікі ўсе народы маюсь права на нацыянальна-пэрсанальную аўтаномію: абвяшчаецца роўнае права ўсіх моваў народаў Беларусі. 7. У рубяжох Беларускай Народнай Рэспублікі права прыватнае ўластнасьці на землю касуецца... З другой Устаўной грамоты

18 сакавіка 1918 г. Выканком Рады Ўсебеларускага звезда быў рэарганізаваны ў Раду БНР (старшыня Я. Серада), за якой замацаваны функцыі заканадаўчага органа.

РАДА БНР : А.Луцкевіч А.Смоліч Я.Серада Я.Лесік І.Варонка В.Ластоўскі Язэп Лесік Вацлаў Ластоўскі Я. Варонка А. Смоліч А.Луцкевіч

25 сакавіка 1918 г. – 3-цяя ЎСТАЎНАЯ ГРАМАТА Рады БНРабвяшчае незалежнасць БНР ў этнаграфічных межах пражывання беларусаў.... «…Ад гэтага часу БЕЛАРУСКАЯ НАРОДНАЯ РЭСПУБЛІКА АБВЕШЧАЕЦЦА НЕЗАЛЕЖНАЙ І ВОЛЬНАЙ ДЗЯРЖАВАЙ...

21 лютага 1918 г. – Выканкам Рады ўсебеларускага съезда 1-ай УСТАУНОЙ ГРАМАТАЙ абвяшчае себе часовой уладай на тэрыторыі Беларусі ва ўмовах германской акупацыі (Я.Варонка). 9 сакавіка 1918 г. - 2-ая ЎСТАЎНАЯ ГРАМАТА абвяшчае стварэнне БЕЛАРУСКАЙ НАРОДНАЙ РЭСПУБЛІКІ (БНР). 25 сакавіка 1918 г. – 3-яя ЎСТАЎНАЯ ГРАМАТА Рады БНР абвяшчае незалежнасць БНР.

У красавіку 1918 г. у якасці дзяржаўнага быў зацверджаны герб Пагоня і бела-чырвона-белы сцяг.

Герб Пагоня - Дзяржаўны герб БНР

Дзяржаўны сцяг БНР Паштоўка часоў БНР

Акт аб незалежнасці адлюстраваў надзеі на прызнанне БНР суседнімі краінамі. Аднак гиты урок спочатку не атрымаў падтрымкі. Пад пагрозай зброі нямецкія акупацыйныя ўлады разагналі Раду і Народны Сакратарыят, а ў початку красавіка забаранілі іх дзейнасць. Але з чэрвеня 1918 года оккупанты передалі ў кампетэнцыю Народнага Сакратарыята гандаль, прамысловасць, органы апекі, адукацыю і культуру. Паспяхова развіваецца дзейнасць Рады БНР і на міжнароднай арене. Дыпламатычныя місіі былі накіраваны ў Варшаву, Берлін, Берн, Капенгаген. У Кіеве была адкрыта белорусская гандлёвая палата. Грамадзяне рэспублікі пачалі атрымліваць пашпарты БНР, у тым ліку дыпламатычныя.

Найпольшых поспехаў БНР досягнула ў развіцці засветы і культуры. У красавіку 1918 года абвяшчэнне беларускай мовы дзяржаўнай. Усе акты, документы і пастановы півінны былі пісацца на ёй. было адкрыта ад 150 да 350 беларускіх школ, 13 гімназій; ішла распрацоўка школьных падручнікаў і іх выданные ў выдавецтве Прасвета. У Мінску пачаў працаваць Беларускі педагагічны інстытут.

Поспехі ў дзяржаўным будаўніцтве БНР былі абмежаваныя, по германскія ўлады не дазволілі стварыць свае ўзброеныя сілы і паліцыю, адсутнічалі фінансавая сісітэма, мясцовыя органы ўлады.

25 красавіка 1918 г. – послание Радай БНР тэлеграмы германскому кайзеру Вільгельму, у якой заяўляла пра гатоўнасць «дасягнення дзяржаўнай незалежнасці у союзе з Германскай імперыяй». Тэлеграма выклікала крызіс у РАДЗЕ. Адбыўся раскол партыі БСГ і ўтварылісь новые партыі: Беларуская партия сацыялістаў- рэвалюцыянераў (БПС-Р апо эсеры), Беларуская сацыял-дэмакратычная партия (БСДП) Беларуская партия сацыялістаў- федаралистаў (БПСФ) Кайзер Вільгельм II

13 лістапада 1918 г. – ануляваны Брэсцкі дагавор у выніку заканчэння 1-ай сусветнай вайны. 10 снежная 1918 г. - вызволены Мінск ад германскіх войскаў. Да сярэдзіны лютага 1919 – эмаль ася тэрыторыя Беларусі. Рада БНР вымушана пераехаць з Мінска ў Гродна. Снежань 1918 г. – у Гродне Рада БНР стварыла Савет Дзяржаўнай абароны на чале з В.Ластоўскім з матай барацьбы з польскімі войскамі. Вацлаў Ластоўскі

Ад 5 студзеня 1919 году Рада і ўрад БНР дзейнічаюць у эміграцыі. Спочатку ў Літве, потом у Празе. Старшыні Рады БНР: Янка Серада ( ) Пётра Крэчэўскі ( ) Васіль Захарка ( ) Мікола Абрамчык ( ) Вінцэнт Жук-Грышкевіч ( ) Язэп Сажыч ( ) Івонка Сурвіла (ад 1997) Івонка Сурвіла У нашыя дні Рада БНР працягвае сваю дзейнасць у эміграцыі. Старшынёй Рады БНР зяўляецца Івонка Сурвіла. Кожны год 25 сакавіка дзень абвяшчэння незалежнасці Беларускай Народнай Рэспублікі святкуецца часткай беларусаў як Дзень Волі.

Абвяшчэнне незалежнасці Беларускай Народнай Рэспублікі і дзейнасць яе Рады аказалі ўплыў на развіццё нацыянальнай свядомасці беларускага народа. Не дабіўшыся ўлады, Рада БНР тым не менш прымусіла бальшавіцкі ўрад перагледзіць сваю палітыку ў адносінах да Беларусі і пайсці на утварэнне Беларускай савецкай дзяржавы.

31 студзеня 1918 г. – утвораны Беларускі нацыянальны камісарыят (Белнацком) на чале з А.Чарвяковым пры Народным камісарыяце па справах нацыянальнасцей РСФСР. 24 снежная 1918 г. - пленум ЦК РКП(б) прыняў рашэння аб стварэнні Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусь. Аляксандар Чарвякоў

30 снежная 1918 г. – у Смаленску на 1 съездзе КП(б)Б быў сфарміраваны Часовы рапоча- сялянскі савецкі ўрад Беларусі на чале з Зміцерам Жылуновічам. 1 студзеня 1919 г - Маніфест аб утварэнні Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусь (ССРБ) 5 студзеня 1919 г. – Часовы ўрад са Смаленска пераехаў у Мінск – сталіцу ССРБ. Зміцер Жылуновіч

16 студзеня у Маскве бальшавіцкае кіраўніцтва прыняло рашэння аб далучэнні да РСФСР Віцебскай, Магілёўскай і Смаленскай губерняў ССРБ. 2-3 лютага 1919 – адбыўся I Усебеларускі съезд Саветаў. Рашэнні съезда: Прынята 1-ая Канстытуцыя ССРБ Стварыць Сацыялістычную Савецкую Рэспубліку Літвы і Беларусі (ССР Літ Бел). Літ Бел праіснавала толькі да пачатка верасня 1919 года. Вінцас Мічкавічус- Капсукас

25 сакавіка 1918 г. – утварэнне …? 1 студзеня Маніфест аб утварэнні …?

25 сакавіка 1918 г. – утварэнне БНР-Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня Маніфест аб утварэнні Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусь (ССРБ)

РАДА …? : a)А.Луцкевіч b)А.Смоліч c)Я.Серада d)Я.Лесік e)І.Варонка f)В.Ластоўскі

РАДА БНР : А.Луцкевіч А.Смоліч Я.Серада Я.Лесік І.Варонка В.Ластоўскі Язэп Лесік Вацлаў Ластоўскі І. Варонка А. Смоліч А.Луцкевіч

Аляксандар …?... Зміцер …?... Вінцас …?...

Аляксандар Чарвякоў Зміцер Жылуновіч Вінцас Мічкавічус- Капсукас

Хатняе заданне Гісторыя Беларусі 10 класс § 4-5. Зрабіць канспект темы ПАВЕДАМЛЕННІ: 1)А.Чарвякоў; 2) Абвяшчэнне БНР;3) УтварэннеССРБ.