Еңбек ресурстарын басқару МК-21 чтобы Жора Аяжан
Еңбек ресурстары- халықтың еңбектік әлеуеті; ел (аймақ) халқының шаруашылық саласында жұмыс істеуге қажетті білім деңгейі бар, дене күші толысқан және дені сау бөлігі; елдің экономикалық әлеуетінің маңызды элементі
Еңбек ресурстарына жататындар: Еңбекке жарамды жестағы халық: ерлер мен әйелдер жас аралығындағылар. Қоғамдық өндіріспен айналысатын еңбекке жарамды халық. Жұмыс істемейтін I және II топтағы еңбек және соғыс мүгедектері мен еңбекке жарамды жестағы, бірақ жеңілдетілген жағдайлармен қарттығы бойынша зейнетақы алтын жұмыс істемейтіндер еңбек ресурстарын құрамина кірмейді
Еңбек ресурстарын басқару- өндірісті басқарудың құрамдас бөлігі, ол еңбекке жарамды тұрғындарды жұмыспен қамтуға және оның салехарда оңтайлы үлестірілуіне, экономиканың білікті кадрлардағы қажеттілігін қанағаттандыруға бағытталған
Еңбек ресурсын басқару жүйесі Макродеңгей-еңбек ресурстарын басқару мемлекеттің (өңірдің) деңгейінде жүзеге асырылады. Микродеңгей-әр бір бөлек алынған кәсіпорынның деңгейінде. Еңбек ресурстарын басқарудың деңгейлері:
Еңбек ресурсын басқару жүйесі минадай бағыттардан тұрады: еңбек ресурстарын жоспарлау; өндіріске қажетті еңбек ресурстарын анықтап, оған кететін шығындарды жұмысқа қабылдау; еңбек ресурстарын жұмысқа қабылдау; жұмыс орындарына кандидаттар дайындау, конкурс ұйымдастыру арқылы жұмыскерді таңдап алу; жұмыскердің еңбекақысын анықтау, еңбекақы құрылымын анықтау; жұмысқа алынған адамдарды кәсіпорынмен, ұйыммен, және оның басқа да бөлімшелерімен таныстырып, болашақ жұмыс орны жайлы түсінік беру; жұмыскердің еңбек іс-әрекетін бағалау, және бағалау әдістерін жасап, онымен жұмыскерді таныстыру; еңбек етушінің жұмысын өсіру, төмендету, жұмыстан шығару, бір қызметтен басқа қызметке ауыстыру; халықты жұмыспен қамтамасыз ету
Еңбек ресурсын басқару әдістері Әкімшілік Экономикалық Әлеуметтік- психологиялық Еңбек ресурстарын басқару әдістері:
Кәсіпорындарға кадрларды басқаратын негізгі бөлімше – кадр бөлімі. Олар жұмысқа алу, жұмыстан шығару, жұмысшыларды оқытуды ұйымдастыруды, іс қағаздарын дайындау және т. б. көптеген функцияларды атқарады. Кадр бөлімі:
Экономикалық белсенді халық адам Жұмысбастылары адам Жұмыссыздар адам 2017 ж. Статистика бойынша
Қазақстанда еңбек ресурсын көтеру стратегиясы: өнеркәсiптi қарқынды дамыту және жоғарғы технологиялар жағдайындағы жұмысқа қажеттi түрлi кәсiптердiң мамандарын даярлаудың арнаулы стратегиясы әзiрленуде. --Бүгiнде Қазақстанның еңбек және жұмыспен қамту рыногына Қазақстанда жұмыс iстейтiн шетел компанияларындағы шетел мамандары мен жұмысшыларының ағылып келуi айтарлықтай салмақ түсiрiп отыр
Бiлiм беру мен кәсiби мамандарды даярлау саласындағы мемлекеттiк саясат мина мiндеттердi шешуi тиiс: бiлiм берудi дамыту басымдықтарының бiрi ретiнде инновациялық қызмет үшiн кадрлар даярлауды айқындау; мемлекеттiң және жеке сектордың қатысуымен жұмысшы және техникалық мамандықтардың мамандарын кәсiптiк даярлау, аттестаттау және қайта даярлау мәселелерiмен айналысатын институттарды құру; бiлiм берудiң барлық түрлерiнiң материалдық- техникалық және әдiстемелiк базасын ұлғайту; халықаралық стандарттарға сайт келетiн бiлiм беру стандарттарын әзiрлеу мен енгiзу; құрылатын жаңа өндiрiстер мен басқалары үшiн жоғарғы бiлiктi мамандарды Қазақстанда құрылатын жаңа өндiрiстерiндегi жұмыс үшiн даярлау және тарту саласындағы халықаралық ынтымақтастық;
ҚР зейнеткерлік жас Ерлерге арналған зейнеткерлік жас 63 жестан, әйелдер үшін – 2018 жилға дейін 58 жестан басталады. «Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы» ҚР Заңының 11-бабына сәйкес 2018 жилдан бастап әйелдердің зейнеткерлік ужасы 2027 жилға дейін жарты жил сайтын 63 жасқа жеткенше көтерілетін болады. Осылайша, 1964 жилы туған әйелдер зейнеткерлікке ерлермен бірге 63 жеста шығады.Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы
Әйелдердің зейнеткерлік ужасының ұлғаюы: 2018 жилғы 1 қаңтардан бастап - 58,5 жасқа жеткенше; 2019 жилғы 1 қаңтардан бастап - 59 жасқа толғанша; 2020 жилғы 1 қаңтардан бастап – 59,5 жасқа толғанша; 2021 жилғы 1 қаңтардан бастап – 60 жасқа толғанша; 2022 жилғы 1 қаңтардан бастап – 60,5 жасқа толғанша; 2023 жилғы 1 қаңтардан бастап – 61 жасқа толғанша; 2024 жилғы 1 қаңтардан бастап – 61,5 жасқа толғанша; 2025 жилғы 1 қаңтардан бастап - 62 жасқа толғанша; 2026 жилғы 1 қаңтардан бастап – 62,5 жасқа толғанша; 2027 жилғы 1 қаңтардан бастап – 63 жасқа толғанша
Экологиялық мәселелерге байланысты зейнеткерлік: Семей ядролық сынағында ядролық қару сынақтары салдарынан зардап шеккен азаматтар зейнетақыға неғұрлым арте шығуға құқылы: ерлер – 1998 жилғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша 25 жилдан аз емс еңбек өтілі болғанда 50 жасқа толпы бойынша; әйелдер – 1998 жилғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша 20 жилдан кем емс еңбек өтілінде 45 жасқа толпы бойынша
Қ орытынды Жалпы,еңбек ресурсы елдің экономикасын көтерудің басты элементі; Қазақстанда 2016 жилмен салыстырғанда 0,2% төмендеп отыр; Еңбек күшін көбейту үшін кадрлерге қажет жағдай жасалынады,соның ішінде тиісті білім беру,денсаулық сақтау жағдайлары; Зейнеткерлік жастың ұзаруының басты себебі зейнетақы қорында жинақталған қаржының аз болуы