Орындаған: Бекмұратова А.Б 506 топ ЖМ Тексерген: Берикбол Д.Қ СӨЖ Тақырыбы: Қуық түбі безін цитологиялық және гистологиялық зерттеу. (Биопсия түрлері). Семей

Жоспар Жалпы түсініктеме Негізгі бөлім o Қуық асты безі ісігі кезіндегі зерттеу әдістері; o Биопсия түрлері; Қорытынды

Қуық асты безі раны Кіріспе. Қуық асты без раны гормонға ( тестостерон ) байланысты және оған тәуелді. Бұл гормон атабез және бүйрекүсті без арқылы шығарылады. Ісік осы гормхххххххххондар мөлшері кеміген кезде өніп - өседі. Қалыпты жағдайда гормхххххххххондардың шығарылған және пайдаланған мөлшерлері тең болады, олар жалпы үлкен ми қыртыстарымен, мишықпен реттеліп отрады. Қуық асты без раны көбінесе 60- тан асқан ер азаматтарда жиі кездеседі және клиникалық көріністері осы мүшедегі қауіпсіз ісік ауруларына ( аденома, гиперплазия ), созылмалы қабыну үрдістеріне ( простатит ) өте ұқсас келеді, тек оларды арнайы тексеру арқылы ажыратуға болады. Көрсетілген аурулар рак тан да жиі кездеседі. Ісік аллоды өзгерістердің бар екендігі теориялық және тәжірибелік тұрғыда дәлелденседе, олардың ракқа ауысуын морфологиялық және клиникалық белгілерімен дәлелдеу өте қиын.

Қуық асты без ранының диагностикасы Аурудың даму тарихы (анамнез) – ең диагнозы анықтаудың негізгі болып сана лады, сол арқылы ісіктің басталу мерзімін, зәр жүру үрдісінің бұзылу деңгейін (дизурия), аурудың әлсірегенін, арықтағанын анықтауға болады. Бұлардың бәрі диагноз қоюға көмектесетін қосымша белігі болып сана лады.

Науқастың сырт көрінісі - бозаруы, ағаруы, арықтауы – ісіктің асқынғанын көрсететін белгілер. Көру кезінде, осыларға ерекше мән бере отырып, шьет орналасқан лимфа бездеріне, баурыға, бүйрекке, қуыққа қөңіл бөлу керек. Міндетті түрде кіші дәреттен кейін қуықта қалған зәр мөлшерін ( қаллодығын ) анықтаған жөн. Егер қуық асты без ранына күдік туғанда, мы наларды қолдану қажет : саусақпен тік ішек арқылы қуық асты без көлемін анықтау, қуық асты без антигенін ( КАБА ) қаннан байқау, ультрадыбыс арқылы зерттеп, соның көмегі арқылы биопсия жасау.

І. Қуық асты безді саусақпен көру кезінде (7- сурет), науқасты тоңқайтып, немесе оң жақ бүйіріне жатқызу арқылы жүргізіп, ісіктің көлемін, өсу сайты сын, орналасқан жерін, тығыздығын анықтайды. Қуық асты без ранын қолмен тексергенде мы надай өзгерістерді анықтауға болады. 7- сурет. Қуық асты безді саусақпен тексеру Сол кезде: без көлемінің асимметрия сын, бездің тығыздығын, ол өте қатты болуы, көрші мүшемен байланыста бокса, бездің қозғалысы өте нашар, не оның қозғалмайтынын, ұрық көпіршіктерін сипап анықтауды. Қолға сезілген бездегі түйіннен, тек 30,0% жағдайда ғана, кейіннен рак дәлелденеді.

2. Қуық асты без антигенін анықтау - өте маңызды, оған қарап тек ісікті анықтап қоймайды, сонымен қатар болжам жасауға болады. Халықты жаппай тексеру кезінде (скрининг) барлық жастағы адамдарға қалыпты деңгей ретінде 4 нг/мл қанның сарысуындағы без антигенінің көрсеткіші алынады. Бұл мөлшер мы надай жағдайларда ұлғаяды: карта, қатерсіз ауруда (без гиперплазиясында), қабыну ауруында, без ишемиясында немесе инфаркт ауруында, зерттеу аллодында ұрық сүйығы көрінсе, Қуық асты без ранын анықтаумен қатар, қуық асты без антигенін (ҚАБА) әдісі мы на жағдайларда қолданады: 1. Без толығынан сылынған кезде оның мөлшері 0,1 нг/мл, немесе тіпті анықталмай қаллоды. Ол көтерілсе, хххххххххонда ісіктің қайта қозғанын көрсетеді. Егер ҚАБА мөлшері 0,1 нг/мл болып, клиникалық көрініс жоқ бокса, хххххххххонда басқа диагностикалық тәсілдерді қолданудың қажеті жоқ болып сана лады. 2.Науқас адам сәулемен емделсе, хххххххххонда оның нәтижесін осы әдіс арқылы қадағалауға болады. Ем нәтижелі бокса, хххххххххонда көрсеткіш төмендейді, ал ол көтерілсе, хххххххххонда ісіктің асқынғанын көрсетеді. Емге дейін науқаста ҚАБА 2,0 нг/мл ден спаса, хххххххххонда болжам 82,0% жағдайда қалыпты деңгейде болады, ал одна да жоғары болғандарда (40-50 нг/мг), бұл көрсеткіш аурудың 30,0% ғана байқаллоды. Сонымен имен кейін бұл көрсеткіш төмен болып тұрса, хххххххххонда айығу мерізімі 3-5 жылға созылады. 3.Ісік асқынған ауруларда да, ҚАБА көрсеткіші болжам ретінде қолданады. Ол көтерілсе, хххххххххонда ісіктің одна әрі асқынуы байқаллоды. Мұндайда емдік тәсіл міндетті түрде өзгертілуі қажет.

Қуық асты без ден биопсия алу Рак – міндетті түрде морфологиялық дәлелдеуді қажет. Ол үшін жіңішке ине ультрадыбыстық қадағалаумен без ұлпасына кіргізіп, күдікті жердин шығынды сорып алып, ол шыныға жағылып, кептіріледі, боялады. Биопсия тік ішек және үрпі арқылы жүргізіледі. Кейде қуық асты безді ұқалау арқылы, оның сөлін алып, цитологиялық тексеру арқылы диагноз қойылады.

Биопсия түрлері : 1. Трансректальды биопсия 2. Трансперинеальды биопсия 3. Аспирационды биопсия

«Алтын стандарт» болып сана лады, 85% жағдайда тағайындаллоды. УДЗ зондты анальды тесік арқылы енгізеді. Зерттеуші визуальны бақылай отыра тіндерді алу нүктелерін анықтайды. Зонд арқылы инені енгізіп, тіндерді аллоды. УДЗ арқылы зерттей отыра пункционды биопсия алу өте ақпаратты, қауіпсіз әрі нақты әдіс болып табылады.

Тура көрсеткіш болмаса, сирек қолданылады. Инструменттерді енгізу үшін аралық аймақты біраз кеседі, сол себепті аралықты биопсия депте аталлоды. Кесілген жерге инені енгізеді. Тіндерді алтын жерге инені анальды тесік арқылы кірген саусақтармен бақылай отыра енгізіп, тіндерді аллоды.

Соңғы кездері аз қоланылатын әдіс. Оның себебі, аз ақпаратты болып табылады. Тік ішек арқылы шприцпен тінді жинап аламыз. Тіндер цитологиялық зерттеуге жарайды, бірақ гитологиялық зерттеуге келмейді. Аспирационды биопсия аурысынумен жүреді және де асқыну даму қаупі жоғары.

Бұл әдіс мы на мақсатта қолданылады: Қуық асты безінің қатерлі ісігі немесе аденома сын гистологиялық анықтау мақстаында Қатерлі ісіктің көлемін, сайты сын, таралуын анықтауда. Жаңа пайда болған ісіктің өсуін анықтауда

Қуық асты безінің спецификалық антигені(ПСА) көбейгенде простатиткке, аденома немесе рака күдіктенген кезде,. Егер трансректальды қараған кезде УЗИ (ТРУЗИ) эхогенділігі жоғарылығы анықталса, қабыну, аденома немесе қатерлі ісіктің белгілері болғанда жүргізіледі Ректальды қарау кезінде қуық асты безінің тығыздалуы, көлемінің біркелкі болмауы кезінде;

Науқастың жалпы жағдайы ауры болған жағдайда. Инфекциялық аурулар. Қан ұюы қызметінің бұзылыстары кезінде. Жедел және созылмалы простатиттің асқынуы сайты сында. Тік ішектің қабынуы кезінде. Геморрой. Қарсы көрсеткіштері :

1.Процедураға дейін бірнеше күн бұрын қанның ұюын төмендететін препараттарды тоқтату, (аспирин, гепарин т.б.). 2. Биопсияны өткізуге дейін 3-5 күн бұрын қабынуға қарсы препараттарды тоқтату (диклофенак, ибупрофен т.б.). 3. Биопсия аллодында клизма арқылы ішекті босату. 4.Биопсияға бірнеше сағат бұрын инфекциялық қабыну болмас үшін аллодын алу мақсатында антибиотиктерді беру. Және процедура дан кейін 7-10 күн аралығында препараттарды қабылдауды жалғастыру керек 5.Дәрігер науқасқа зерттеу бары сын түсіндіреді.

Қуық асты безінің биопсиясы арнайы пистолеттің және иненің көмегімен жүргізіледі. Үш әдіс арқылы жүргізіледі. 1. Трансректальды биопсия трансректальды ультразвук ты датчиктың бақылауымен тік ішек арқылы саусақтың бақылауымен жүргізіледі,. 2.Трансуретральды– бұл әдіс уретроскопиялық әдіс кезінде жүргізіледі. 3.Қасағалық – бұл кезде биопсияға арналған инені қасағалық аралыққа анальды өсінді мен ұма аралығына енгізіледі. Жүргізілу тактикасы :

Макроскопиялық зерттеу : Патологоанатомиялық бөлімге келесі жолдармен алынған материал жеткізіледі : 1.Қуық түбі безі биопсиясы ; 2. Трансуретальды резекция ТУР ; 3. Простатэктомия ; 4. Радикальды простатэктомия. Биопсия арқылы алынған материал эпендорфқа салынып 4% формалин мен фиксацияланады. Содна кейін 24 сағаттың ішінде контейнерді биопсия материалы мен қоса патологоанатомиялық бөлімге жеткізу керек. ТУР алынған материал фрагмент көлемі бойынша жинақталлоды және әрбір контейнерге бірдей көлемдегі бөліктер салынады. Простатэктомиядан алынған материал формалин мен фиксациялағаннан кейін қалыңдығы 3 мм - дей болатын параллельны пластинкаларға бөледі. Радикальды простатэктомия дан алынған материаллоды алу үшін : -Уретраны фиксацияламас бұрын резеңке катетер енгізу керек ; - 4% формалин ерітіндісімен фиксациялайды. -Құжатнамасын толтырып патологоанатомиялық бөлімге жеткізу.

Макропрепаратты патологоанатом қорытындысы : 1. Материаллоды сипаттау қуық асты безі уретра мен + лимфа түйіндері + шәуешьет көпіршіктері және т. б. 2.Салмағын, көлемін зерттеліп отырған материаллодын 3.Беткейінің түрін түсін, тығыздалуын, түйіндерін, олардың түстерін, консистенция сын, контурларын. 4.Ісік жасушаларын такса оның көрші тіндерге таралуын.

Микроскопиялық зерттеуге : 1. Радикальды простатэктомия кезінде алынған немесе биопсия да алынған материал толыгымен керек. 2.Ісіктен кем легенде 3 бөлік, уретра және қуық асты без капсуласымен қоса 3.Ісіктен ты қуық асты без тіні, әр бөліктен 4.Аймақты лимфа түйіндері. Қорытындысы : Ісіктің гистологиялық типін ( аденокарцинома, муцинозды аденокарцинома және т. б.) G және Глисон бойынша гистопатологиялық дифференцировка дәрежесін сипаттау. Простэктомия материалы бокса хххххххххонда : Қуық асты безінің ісік жасушасымен зақымдалу көлемін ( бөр бөлігі, екі бөлігіде зақымдалған немесе бір бөлігінің жартысы.) Ісік простата дан басқа органдарға шығуы ( қуыққы, тік ішікке, шәуешьетке ) Хирургиялық араласу маңайында ісік жасушасы бар немесе жоқ екендігі.

Қуық асты без ранын анықтауда скрининг тәсілін қолдану Рак ауруына қарсы күрестегі бағдарламаның ең маңызды бір бағыты скрининг, ол халықты жаппай профилактикалық тексеру. Оның табысты болуы ісік ауруының биологиялық ерекшелігі мен клиникалық ағымы на және әдістеменің жетілуімен де тікелей байланысты. Рактың І-ІІ өсу статусы, белгісіз болуына байланысты оларды тек профилактикалық тексеруде, тек скрининг арқылы анықтауға болады. Ол үшін: тік ішек арқылы қуық асты безді қолмен көру, ультрадыбыстық зерттеулерді қолдану, қуық асты без антигенін қан сарысуынан анықтау. Еркектер арасында ҚАБА тәсілінің нәтижесінде дені сау адамдардан 5,7% қуық асты без раны анықтаған. Солардың ішінде 77,7% аурулардан қуық асты без ранының алғашқы дәрежелері табылған. Ал, өз бетінше емханаға келіп, ҚАБА әдісі қолданылмаған адамдардан анықталған рак 22,0%-ға тең болған. ҚАБА нәтижесі 4 нг/мл-ден жоғары бокса, хххххххххонда міндетті түрде адамдарға тік ішек арқылы көру немесе УДЗ жүргізілуі керек.

Қолданылған әдебиеттер Expressed Prostatic Secretion (Family Practice Notebook)webweb Expressed prostatic secretions (WebMD)web( Қазақша аудармасы )web secretions Сергей Александрович Суворов Александр Павлович Суворов Профилактика Хронического Простатита