Та қ рыбы:Клизмалар СӨЖ СӨЖ Қабылдаған:Тулезанов Е. Орындаған:Басарбеков С. Тобы:ЖМ-619 Т ү ркістан -2018

Кіріспе Негізгі б ө лім 1. Клизмалар 2. Тазарту клизма лары 3. Д ә рілік ж ә не қ оректік клизмалар 4. Клизма қ об алгоритмі Қ орытынды Пайдаланныл ғ ан ә дебиеттер Жоспар

К ЛИЗМА Клизма денегіміз -тоқ ішектің төменгі бөлігіне емдэу және диагноз қоб мақсайтимен әр түрлі сұтықтықтар жіберетін процесс. Клизма с ө зі гректі ң klisma - шаю, жук денег с ө зінен ши ққ ан. Адамдар медицина ппанда бол ғ аннан бастоп клизманны ң емдік қ асиеттерін біліп, к ү ні б ү гінге дейін қ алдануда. Гиппократ е ң бектерінде клизма ә дісімен организмдегі зиянды заттарды тазалау браяндалады.. Клизма ә дісі б ү гінгі та ң да не ң інен қ алдануда. Біра қ б ұ л ә дісті медициналы қ д ә режесі ж ә не білімі бар адамдар ғ а ғ анна засау р ұқ сайт етіледі. Себебі, клизманны медицина салсынан ешбір хабары же қ адамдар қ алданнып, со ң ы ө те қ ай ғ олы за ғ дайлар ғ а со қ тирады. То қ ішекті ң негізгі ат қ аратын екі функциясы бар: қ орытыл ғ ан асты сі ң іру ж ә не н ә жісті сырт қ а ши ғ ару процессі ж ү реді..

Клизманның түрлері 1. Босайту клизма с: -тазалау - ссмайлы -гипертониялық 2) Дәрілік: -микроклизма -тамшилы

Т АЗАЛАУ КЛИЗМАСЫ Тазалау клизма сн ішектің созолып-неріліп жиырылуын күшейту және нәжісті жібіту арқолы тоқ ішектің төменгі бөлігін нәжіс пен желден босайту мақсайтимен: іш қату, операция алдында, босаннар алдында, уланғпанда, дәрілік микроклизма және тамизғыш клизма засар алдында қряды. Асқазан мен ішектен қан нетненде,жуан ішек және анус аймақтарында жедел қабыну немсе отық зрасында,қаннаған гемороойда,тік ішектің қатерлі ісігінде қалдануға волмайды.

Халаты ң ееезды ауыстырып, алзап қ ышты киіп, қ ол ғ а гигиеналы қ де ң гейде антисептик пен өң дэу ж ү ргізі ң із. Қ олы ң из ғ а қ ол ғ опты киі ң із. Эсмарх кружка сын штативне бекіті ң із, кушетка дан 1 м. де ң гейде, резе ң не т ү тікі корцангпен забы ң из. Суды ң t ө лше ң із ол 18-20º, Эсмарх кружка сын 1,5-2 литр сумин толтырыниз. Бикстен заласиздандырыл ғ ан т ү тікшені алып ж ә не о ғ ан вазелин матын за ғ ы ң из, Эсмарх кружка ссыны ң резе ң не т ү тігіне зал ғ а ң из. Т ү тікшені т ө мен қ аратып резе ң не т ү тіктігіні ң корцанты ашиниз, оны су ғ а толтыры ң из. Корцангты қ сыпь, ұ шина кигізілген т ү тікшемен қ оса резе ң не т ү тікті штативне бекіті ң із. Кушетка ғ а клеенка мен зраялы қ ты шеттерін т ө мен қ рай тегенеге т ү сіре заты ң из. Пациентне кушетканны ң шетіне қ рай сол за қ қ ыримен затуды ұ ссыны ң из, рая ғ ын ішіне торта б ү гіп затуын ө тіні ң із.Егер, пациентне қ оз ғ алу ғ а волмайтын бокса, ххонда оны ар қ сына зат қ изы ң из. Сол қ олы ң ееезды ң бірінші, екінші сауса ғ имен замбас расын аша отырып, о ң қ олы ң избен а қ ырындап айналмалы қ оз ғ алыстар засай отырып т ү тікшені тік ішекне енгізі ң із, алдимен кіндікне қ рай 3-4 см. тире ң дікте, ал седан со ң құ тымша ққ а параллельді 8-10 см. тире ң дікте. Корцангты ашип, т ү тікшені ұ стай отырып, тік ішекне суды жібері ң із. Суды ң тез нетпеуін қ ада ғ ала ң из, егер су тез нетсе ол ауырсыну сезімін тудырады. Эсмарх кружка сында ғ ы су де ң гейін қ ада ғ ала ң из. Кружканны ң т ү бінде су аз ғ анна қ ал ғ панда зауып, т ү тікшені алып ши ғ ы ң из. Жамбасты қ сыпь, пациентне ішектегі суды минут қ а ұ стоп т ұ руды ұ ссыны ң из, (м ү мкіндігінше), н ә жісті ң за қ сы жібіп, с ұ тылуы ү шін. Судно бері ң із немсе пациентті унитаз ғ а отыр ғ изы ң из. Клизманны ң н ә тижесін тексері ң із. Сумен бірге н ә жістер ши қ са, ххонда клизма с ә тті бол ғ анны. Егер клизма с ә тті волма ғ ан за ғ да-да процедуранны са ғ этан со ң қ сайта қ сайтала ң из. Іс- ә ренет алгоритмі

М АЙЛЫ КЛИЗМА Майлы клизма-іш қуисы мүшелерінің операциясы мен босанғаннан нейін іш қабаты және расы бұлшиқеттерінің қатері волмауы үшін қалданнылатын емдік клизма. Майлы клизма дан соң сағэтан нейін нәжіс жүреді. Майлы клизма засалған науқас бірнеше сағатқа затуға тиісті, әйтпесе ішекне енгізілген май ағып шиғады. Осындай процедуранны түнде істеген ыңғайлы. Асқазан мен ішектен қан нетненде,қансыраған гемороойда,тік ішектің қатерлі ісігінде қалдануға волмайды.

Іс- ә ренет алгоритмі t-38 градус қ а дейінжолытыл ғ ан мл ссмайлы ерітіндіні алм ұ рт т ә різді баллонша ғ а немсе Жане шприціне сумырып алы ң из см ұ шина вазелин за ғ ы ң из.Сол қ олды ң 1-ші ж ә не 2-ші сауса қ таримен б ө кселерді ажыратып,ал о ң қ олимен жел ши ғ аратын т ү тікті абайлап айналмалы қ оз ғ алыспен анналь тесігіне тік ішекне қ рай жылжытып енгізіп,е ң ал ғ аш кіндік ба ғ ытына қ рай 3-4 см,сосны омырт қ а жетсына қ атарластыра отырып см тире ң дікте енгізі ң із.Майлы ерітіндіні баллонша ғ а сумырып алып,енгізер алдында ауасын ши ғ арап,жел ши ғ аратын т ү тікті ң бос ұ шина зал ғ астырып,а қ ырындап тік ішекне ты ғ амиз.Жел ши ғ аратын т ү тікті ң сырт қ ы ұ шина қ ыс қ ышты салы ң из немсе қ обмен қ исы ң из.Жел ши ғ аратын т ү тіктен баллоншанны зазылдырмай ши ғ арап алы ң из.Баллоншанны алып қ сайтадан ауа алып т ү тікне зал ғ астырып қ ал ғ ан майды итиреміз.

Т Ұ ЗДЫ КЛИЗМА Гипертониялы қ клизма. Майлы клизма дай босайту клизма сна затады.Б ұ л клизма тек ішек жиырылуын к ү шейтіп қ оймайды, сонимен бірге ішек қ уисына суды ң жиналуын к ө бейтіп,ішті ө ткізеді.Т ұ еезды клизма да да бас қ а клизмаларда ғ ыдай процесс ж ү реді.Тек баллонша ғ а алтын с ұ ты қ ты қ ретінде т ұ еезды ерітіндіні аламиз(10% натрий хлорид мл ).

С ИФОН КЛИЗМАСЫ Сифон клизма с. Оның көмегімен ішек толық тазартылады,себебі ол сумин бірнеше рет жуылады.Сондықтпанда сифон клизма сн қалдану түрлері көп: тазалау,босайту клизма лары және іш жүргізетін дәрілерді ішуден нәтиже волмағпанда; ішекне ауиз арқолы немсе ішекне оның ширышты қабаты арқолы шиққан улы заттарды шиғару.

К ЛИЗМА Қ ОЙ Ғ АННАН КЕЙІН ҚҰ РАЛДАРДЫ ӨҢ ДЕУ Клизма ұшин, газ шиғаруши түтікті, асқазан зонды манипуляция дан нейін міндетті түрде заласиздандыру нерек. Залалсиздандырудың алдындағы өңдэудің бірінші үш незеңінен өтеді: 0,06% деохлор ерітіндісі бар бөлек ыдыста жуады. 0,06% деохлор ерітіндісіне 1 сағатқа салып қряды. Ағынды су астында шраяды. Заласиздандыру алдындағы өңдэуден соң, резеңне бұтымдар автоклафқа салынады: қисым 1,1 атм, t –120 градус, уақыты 45 минут. Науқасты клизма қобға датындау дұрыс психологиялық күйге нелтірумен бекітіледі: науқасқа осы манипуляцияның маұсайтын түсіндіру нерек; клизманның науқасқа жеңілділік әнелетінін немсе аннық диагноз қоб мүмкіндігін түсіндіру нерек; науқасқа өзі клизма қойған незде және клизма дан нейін өзін қалай ұстау неректігін түсіндіру нерек.

Т АМШЫ КЛИЗМАСЫ Тамши клизма с. Тамши немсе қ оректік клизма ішекне к ө п м ө лшерде ( 2 литр-ге дейін) қ оректік д ә рілік заттарды енгізу ү шін қ алданнады (0,95%хлорлы натрий,5%аминокислота ерітіндісі). Тазалау клизма снан минут тан нейін тамши клизма сн қ ряды. Бірнеше са ғ ат қ а созылатын б ұ л процедура незінде нау қ ас ұ ты қ тауы м ү мкін, ал мейірбине тамши жылдамды ғ сыны ң бір қ алыпты болуын ж ә не ерітінді жолы болуын(40-42 С) қ ада ғ алауы тиіс. Ерітінді сумып қ алмаз ү шін, Эсмарх кружка сын жолыт қ ышпен немсе ма қ тамен арап қ ряды.

Д ӘРІЛІК КЛИЗМА Дәрілік клизма. Немсе микроклизма. Оны тоқ ішектің төменгі бөлігінің ширышты қабатына жергілікті әсер етуі үшін және тоқ ішектің ширыштисы арқолы дәрілік препараттардың (жүрек гликозидтері, хлоралгидрата) сіңуі арқолы ағзаға толық әсер етуі үшін қалданнады. Дәрілік клизманның алдында минут бұрын тазалау клизма сн засайды. Науқас клизма дан нейін бір сағэтан нем емс зату нерек.

Қ орытынды Жіберілген с ұ ты қ ты қ ты ң м ө лшері не ғұ рлым к ө п бокса,клизманны ң механикалы қ ә сері де к ү шті болады.Механикалы қ ә сердец бас қ а перистальтиканны жіберілген суды ң температура сада к ү шейтеді.Атониялы қ іш қ оттуда с ұ ты қ ты қ температурасы 12С болуы нерек,ал спасти калы қ іш қ оттуда ішекті ң б ұ лши қ еттеріні ң боса ң сумы ү шін жолы не ысты қ клизмалар қ алданнылады.Клизманны к ө п қ алдан ғ ан да зиян.Тек қ ажетті незде қ алдану нерек ж ә не арнаты медициналы қ қ изметнерді ң қ атысуимен.Процесс рая қ тал ғ ан со ң құ ралдарды өң дэу қ ажет.

Пайдаланныл ғ ан ә дебиеттер: Жо ғ ары ғ а к ө терілі ң із Жо ғ ары ғ а к ө терілі ң із О.Д.Датырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Тор ғ ауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова Ауруды ң алдын алу ж ә не са қ тандыру ботынша орысша- қ аза қ ша терминологиялы қ с ө здік. Шымнент. Ғ асыр-Ш, 2005 жыл. ISBN ISBN Жо ғ ары ғ а к ө терілі ң із Жо ғ ары ғ а к ө терілі ң із Қ аза қ Энциклопедиясы за ғ дайлар