ҚОЖА АХМЕТ ЯСАУИ АТЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАЗАҚ-ТҮРІК УНИВЕРСИТЕТІ ӘЛЕУМЕТТІК ҒЫЛЫМДАР ФАКУЛЬТЕТІ ЭКОНОМИКА КАФЕДРАСЫ Тақырып: Кәспорынның маркетингтік ортасы Қабылдаған: Момбекова Г. Орындаған: Мадалиев И. ЭЭК-611 Туркістан-2018

Маркетингтік орта Маркетингтік орта Маркетинг ортасы дегеніміз – ол фирманың маркетинг бөлімінің мақсатты клиенттерімен тиімді байланыс орнатып, оны үзбей сақтау мүмкіндіктеріне әсер ететін белсенді субъектілердің және күштердің жиынтығы.

Маркетинг орта сын зерттеу барысында ол орта келесі түрлерге бөлінеді: 1 микрокарта 2 макроорта 3 медиа орта

Микроорта - фирмаға және оның клиенттеріне, қызмет көрсету мүмкіндіктеріне тікелей қатынасы бар күштермен белгіленеді. Макроорта - бұл кәсіпорынның микрокарта сына әсер етуші әлеуметтік сипаттағы факторлар (демографиялық, экономикалық, техникалық, саяси және әлеуметтік-мәдени) және олар кәсіпорынның маркетингтік шешімдеріне де әсерін тигізеді. Медиаорта - фирманың нақтылы немесе әлуетті көңіл бөлетін және белгіленген мақсатына жетуіне әсер ететін кез келген топ.

Микроорта факторлары Микроорта факторлары Кәсіпорынның клиенттік нарықтарының 5 типін бөліп көрсетуге болады: 1.Тұтыну нарығы – жеке тұтыну үшін тауэрлар мен қызметтерді сатып алушты жеке тұлғалар мен үй шаруашылықтары 2. Өндірушілер нарығы – тауэрлар мен қызметтерді өндіріс үрдісінде пандалану үшін сатып алушты кәсіпорындар мен фирмалар. 3. Аралық сатып алуштылар нарығы – панда табу мақсатында тауэрлар мен қызметтерді қайта саду үшін сатып алушты кәсіпорындар мен фирмалар. 4. Мемлекеттік мекемелер нарығы – коммуналдық қызметтер сферасында пандалану үшін және тауэрлар мен қызметтерді мұқтаж адамдарға беру мақсатында сатып алтын мемлекеттік ұйымдар. 5. Халықаралық нарық – шетелдегі сатып алуштылар, яғни шетелдік тұтынушылар, өндірушілер, аралық сатып алуштылар және мемлекеттік мекемелер.

Клиенттер (тапсырыс берушілер) – кәсіпорын өнімдері мен қызметтерін сатып алуштылар (тұтынушылар). Жабдықтаушылар – нақты тауэрлар мен қызметтер өндірісі үшін қажетті әртүрлі ресурс түрлерімен кәсіпорынды және оның бәсекелестерін қамтамасыз ететін кәсіпорындар, фирмалар және жеке тұлғалар. Жабықтаушыларға келесідей талап қойылады: өнім запасы белгіленген стандартқа сәйкес болуы; келісім мен кестеге сәйкес нақты мезгілде өнімді жеткізу; өнімді жеткізу көлемін толығымен орындау; қажетті құжаттармен қамтамасыз ету; келiсілген бағаны сақтау; тауэр запасына кепілдеме беру;

Маркетингтік делдалдар – бұл фирмаға клиенттер орта сында тауэрлар мен қызметтерді таратуға, өткізуге және оның тасмалына көмек беруші фирмалар. Маркетингтік делдалдарға тауэр қозғалысын ұйымдастыруға маманданған фирмалар, суда делдалдары, маркетингтік қызмет көрсетуші агенствалар, қаржы – несие мекемелері кіреді. Сауда делдалдары – бұл кәсіпорындарға клиенттер іздестіруге және тікелей оларға тауэр садуға көмек беретін іскер фирмалар. Сауда делдалдары сатып алуштыларға тауэр сатып алу орнын, уақытын және сатып алу процесі туралы қолайлы жағдайларды қамтамасыз етеді, бұл кәсіпорын үшін өте қолайлы және аз шығынды қажет етеді. Дистрибьютор – ірі өнеркәсіптік фирмалардан көтерме түрде сатып алу арқылы өткізумен айналысатын фирма. Диллер – ірі өнеркәсіптік корпорацияның агенті болып табылатын және корпорациядан көтерме түрде тауэрларды сатып алып, бөлшек суда арқылы садумен айналысатын кәсіпкер.

Маркетингтік қызмет көрсетуші агенстволарға маркетингтік зерттеулер жүргізуші фирмалар мен кәсіпорындар, жарнама агенттіктері, маркетингтік кеңес беруші фирмалар жатады. Қаржы – несие мекемелері – кәсіпорынға қаржы келісім шарттарын (мәмілелерін) қаржыландыруға және кәсіпкерлік тәуекелден сақтандыруға көмек беруші банктер, несие және сақтандыру компаниялары және басқа да қаржы ұйымдары кіреді.

Ф.Котлердің ұйғарымы бойынша бәсекелестердің 4 типін бөліп қарастыруға болады: 1. Функционалдық бәсекелестер – мұнда белгілі бір қажеттілік әртүрлі жолдармен қанағаттандырылуы мүмкін. Мұнда белгілі қажеттіліктің қанағаттанушылығын қамтамасыз ететін барлық тауэрлар функционалдық бәсекелестер болып табылады. Мысалы, жол үстінде уақыт өткізу қажеттілігін қанағаттандырушы тауэрлар шахмат, кітап, газет, радио және т.б. 2. Тауар–тексте бәсекелестер – бір мақсатты қанағаттандыруға арналған, бірақ бір-бірінен белгілі бір өлшемдері арқылы ерекшеленетін тауэрлар (мысалы: автокөлік, мотоцикл және т.б.). 3. Тауар-түрлес бәсекелестер – бір тауэр түрінің әртүрлілігі (мысалы: 3 жылдамдықты және 5 жылдамдықты мотоцикл). 4. Маркалы бәсекелестер – әртүрлі кәсіпорындар шығаратын бір сипаттағы тауэрлар және олар тек дайындау запасы арқылы ғана ерекшелінеді (мысалы: экономикалық үнемдеу жағынан тиімді, өте жақсы пандалану сипатына ие тауэрлар).