Ү й тапсырмасы: Электр сыйымдылы қ. Конденсатор
Конденсатордың электрсыйымдылығы деп конденсатор зарядының конденсатор пластина лары арасындағы потен- циалдар айырымына қатынасымен өлшенетін физикалық шаманы айтады. С –электрсыйымдылық С –электрсыйымдылық
Өткізгіштің электрсыйымдылығы мынандай факторларға байланысты өзгереді: 1. Өткізгіштің электрсыйымдылығы оған екінші зарядталмаған өткізгішті жақындатқанда аркады; 2. Екінші өткізгішті жерге жалғау бірінші өткізгіштің электрсыйымдылығын арттырады; 3. Қатты диэлектриктің болуы жүйенің электрсыйымдылығын арттырады; 4. Диэлектриктің қалыңдығын азайтса, өткізгіштер жүйесінің сыйымдылығы аркады; 5. Диэлектриктің диэлектрик өтімділігі артқанда, жүйенің электрсыйымдылығы аркады; 6.Өткізгіштердің бір-бірімен айқасу ауданын арттырғанда жүйенің электрсыйымдылығы аркады;
Конденсатор деп қалыңдығы өткізгіштердің өлшемдерімен салыстырғанда өте аз, диэлектрик қабатымен бөлінген қос өткізгіштен тұратын денелердің жүйесін айтады Конденсатор деп қалыңдығы өткізгіштердің өлшемдерімен салыстырғанда өте аз, диэлектрик қабатымен бөлінген қос өткізгіштен тұратын денелердің жүйесін айтады Әр атас едәуір электр зарядтарын жинақтау үшін конденсатор қолданады
1745 жилы Лейден қаласында неміс физигі Эвальд Юрген фон Клейст және голланд физигі Питер ван Мушенбрук тарихта ең алғашқы конденсатор – «лейден банкасын» фасады. Сынап шины ыдысқа салынған шегенің үлкен электр зарядын жинақтай латыни байқалған. Мұндай конденсатора сынап бір жапсардың ролін, ал ыдысты ұстап тұрған экспериментатордың алақаны екінші жапсардың ролін атқарған кен. Кейінірек астарлардың жапсарлардың екеуін де жұқа жезден немесе қорғасын қағаздан жасайтын болады.
ГОСТ бойынша белгіленуі Сипаттамасы Тұрақты сыйымдылығы бар конденсатор Поляризацияланған конденсатор Айнымалы сыйымдылығы бар конденсатор
Жазық конденсатор Цилиндр тәріздес конденсатор Шар тәріздес конденсатор
1.Сыйымдылықты арттыру үшін конденсаторларды параллель қосады. Бұл кезде конденсаторлардың атас зарядталған жапсарлары бірге қосылады. 2. Конденсаторларды тізбектей жалғаған кезде барлық конденсаторлардағы заряд бірдей болады және олардың әр атас зарядталған жапсарлары қосылады
Конденсаторлар катушка немесе резистор мен бірге жиілікке тәуелді әртүрлі тізбек құрастыру үшін қолданылады (тербелмелі контур, кері байланыс тізбегі). Конденсаторды жил дам разряд тау кезінде үлкен қуатты импульс алуға болады(фото жарқыл, импульстік лазерде). Конденсатор электр зарядын көпке дейін сақтайтын болғандықтан электр энергиясын сақтаушы құрал ретінде қолданады (аккумулятора). Өндірістік электротехника да реактивті қуатты толықтыру үшін қолданылады. Конденсаторлар көп заряд жинақтай алатындықтан жапсарларындағы кернеу үлкен болады, сондықтан оны зарядталған бөлшекті үдету үшін де қолданылады. Сыйымдылығының өзгерісіне байланысты өлшеуіш түрлендіргіштер жасалады және т.б салехарда кең қолданыс тапқан
Бүгінгі тақырыпты оқып колу, есепті аяқтау. Реферат «Конденсаторлардың түрлері және қолданылуы»