Сергіту сәті Берілген сөздерді үш бағанаға бөліп жазу. К.Линней Ж.Б.Ламарк селекция Түрлер өзгереді, жүйелеу атласы, селекция, «Зоология философиясы», омыртқасыздар және омыртқалылар, биотехнология, 1809 ж, «Табиғат жүйесі», гендік инженерия, қосарлы актаутізім, жасушалық инженерия, 6 соты, 14 класс, биология термині, қарапайымнан күрделіге қарай даму, клондау, трансформизм, будандастыру, тірі табиғаттың элементарлық бірлігі түр.
К.Линней Ж.Б.Ламарк селекция 1.жүйелеу атласы Түрлер өзгереді селекция. 1. Зоология философиясы 2.омыртқасыздар және омыртқалылар 1. биотехнология ж 2.Табиғат жүйесі 2.гендік инженерия 3.қосарлы актаутізім 3. жасушалық инженерия 4.6 соты, 14 класс 5. биология термині 6. қарапайымнан күрделіге қарай даму 4. клондау 7. трансформизм 5. будандастыру 4.тірі табиғаттың элементарлық бірлігі түр.
Сәйкестендіріңіз:
К.Линней Ж.Б.Ламарк 1.1. Зоология философиясы 2.қосарлы актау 3. 6 соты, 14 класс 4. градация 5.Табиғат жүйесі эволюция туралы алғашқы ілімжіктеу атласы 7. Жоғары сотыға көтерілуге іштей ұмтылыс 8. Гүлдердің аналық және аталықтарының құрылысы ерекшелігіне қарады 9. Омыртқасыздар және омыртқалыллар деп бөлді 10. Түр табиғаттың ең кіші бірлігі
Ой-пікірлер иесін анықтаңыз: 1. «Табиғаттағы барлық зат қозғалыста, өзгерісте болады, олардың біреуінен екіншісі дамып, қарапайымдарынан күрделі формула қалыптасады 2. «Тірі организм өліден пайда болады, мақсатқа сәйкестілікке байланысты жақсы бейімделген организмдер тірі қаллоды. 3. «Тірі табиғаттың элементарлық бірлігі түр.
4. «Бейорганикалық заттардан, олд мен, өсімдіктер, седан кейін жануарлар мен адам пайда болды.» 5. «Түрлер тұрақты емс, олар уақыт өткен сайын өзгеріп, жаңа түрге айналлоды. Тірі табиғатта қарапайымнан күрделіге қарай бағытталған тарихи даму жүреді.»
ОЖСБ – бұрышы. 1.Алғашқы эволюционист А) Ж.Б.Ламарк В)И.Дарвин С)К.Линней 2.Жаңа қолтұқымдар, іріктемелер жасайтын шығармашылық үрдіс. А) әдістемелік В) санасыз С) табиғи 3.Тұқым қуаламайтын өзгергіштік: А) Жеке В) Топтық С)Модификациялық 4.Эволюцияның атласы А) Ж.Б.Ламарк В)И.Дарвин С)К.Линней 5.Маллодың еттілігін,сүттілігін арттыру А)Табиғи сұрыпталу В)Қолдан сұрыптау С)Санасыз сұрыптау
6.Тұқым қуалайтын өзгергіштік А)Жеке В) Топтық С) Мутациялық 7.Жаңа формуладың түзілу процесінің негізгі принципі А)Тұқым қуалау В) Сұрыптау С) өзгергіштік 8.Раушангүлдің жабайы тегі А) Раушан В) Жүзім С) Итмұрын 9.Үздіксіз жүре беретін сұрыптау түрі А) Қолдан В)Жеке С) Табиғи 10.Биотехнология: А) Жаңа іріктемелер, қолтұқымдар алу В) жаңа ген енгізу С) жаңа жасушаларды құрастыру
Кілті: 1 ) с; 2)а; 3)с; 4)а ; 5)в; 6)с; 7)в ; 8) с ; 9)с ; 10)а.
Бағалау шкаласы 1-3= 2 4-6=3 7-9=4 1-10=5
Адасқан сөздер: 1. ЯКИЕСЕЛЦ 2. ВЭОЦЯИЛЮ 3. РАДЦЯИГА 4. НЙНЛЕИ 5. КРМАЛА 6. ВРДНАИ
Сабақтың тақырыбы: Ч.Дарвин жəне оның түрлердің пайда болу теориясы. Ч.Дарвиннің эволюциялық теориясының негізгі ұстанымдары.
Ч.Дарвин ілімінің пайда болу алғышарттары: Қоғамдық-экономикалық: -Англияда ХІХ ғасырдың алғашқы жартысында өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығы қарқынды дамы. -Жергілікті мамандар жануарлардың қолтұқымдары мен өсімдіктердің өнімді іріктемелерін көптеп шығара бастарды. Ғылымдағы жаңалықтар: -жасуша теориясының; -тірі организмдердің ұрықтарының ұқсастығының; -өлі және тірі табиғаттың химиялық біртұтастығының; - аралық формуладың ашылуы
Ч.Дарвин өмірінің кезеңдері: жилы 12 ақпанда Англияның Шрюсбери қалашығында дәрігер отбасында өмірге келді жилы Эдинбург университетінің медицина факультетіне оқуға түседі жилы Кембридж университетінің дін факультетіне түсіп, 1831 жилы бакалавр дәрежесін аллоды.
жилы Ч.Дарвин солтүстік Уэльс геологиялық экскурсиясынан оралған соң, Кембридж университетінің профессоры Джон Хенслоудан хат аллоды. Хатта Дж. Хенслоу «Бигль» кемсінің Жер шарын айналу саяхатына шығатынын хабарлап, Дарвиннің осы саяхатқа табиғат зерттеушісі ретінде қатысуын өтінді. Ч. Дарвиннің 22 жасында 5 жылға созылған саяхатқа қатысып, өте көп директор жинайды. 5. «Бигль» кемсінің мақсоты: Оңтүстік Американың шалғай жатқан жағалаулары мен Тынық мұхит аралдарының карта сын жасау. 6. Кеменің саяхаты 1831 жилы 27 желтоқсанда басталып, 1836 жилы 25қазанында аяқталлоды.
Ч.Дарвиннің еңбектері: 1. «Табиғи сұрыпталу жолымен түрлердің шығуы (1859) 2. Үй хайуанаттары мен мәдени өсімдіктердің өзгеруі (1868) 3. Адамның шығу тегі және жыныстық сұрыпталу (1871) және т.б.
Ч.Дарвиннің эволюциялық теориясының негізгі қағидалары: 1. Эволюция бірлігі – түр. Бір түрдің айна қатесіз ұқсас екі дарағы кездесуі мүмкін емс. 2. Әр ағзаға тән өзгерістер тұқым қуалайды. 3. Кез келген түр даралары көп мөлшерде ұрпақ қаллодырып санин арттырғанымен, көпшілігі жынысты жетілуге дейін тіршілігін жояды, яғни тіршілік үшін күрес жүреді. 4. Тіршілік үшін күресте сыртқы орта жағдайларына жақсы бейімделгендері тіршілігін сақтап, табиғи сұрыпталу жүреді. 5. Табиғи сұрыпталу – эволюцияның шешуші факторы, бейімделген жаңа түрлер түзіледі.
Эволюцияның негізгі қозғаушы күштері Тұқым қуалайтын тіршілік үшін табиғи өзгергіштік күрес сұрыпталу
Ч.Дарвин еңбегінің кемшіліктері: 1. өзгерістердің келесі ұрпақтарға қалай, неге берілетінін түсіне алматы, 2. эволюцияның негізгі себебін әлдебір мақсатқа сәйкес өзгеріс деп мойындап, бұл сұраққа өмір бойы жауап бере алматы, 3. тұқым қуалау тетіктері туралы пайымдау мүмкіндігінің болмауы.
Сандар сөйлейді ойыны 1809 – Ч.Дарвиннің туған жилы 1825 – Эдинбург университетінің медицина факультетіне оқуға түседі – оқу бітірген жилы, саяхатқа шыққан жилы 1828 – Кембридж университетінің дін факультетіне түсуі 1836 – Саяхаттың аяқталған жилы
5 – саяхатта болған жилы 2 – Қолдан сұрыптаудың бөлінуі 1868 – «Үй хайуанаттары мен мәдени өсімдіктердің өзгеруі» денег еңбегі 1859 – «Табиғи сұрыпталу жолымен түрлердің пайда болуы» денег еңбегі 1871 – «Адамның шығу тегі және жыныстық сұрыпталу» туралы еңбегі 1882 –.Дарвиннің қайтыс болған жилы --
«Биологиялық» диктант 1. Эволюция бірлігі Ч.Дарвиннің эволюциялық ілімінің алғышарттары мен болып табылады. 3. Тіршілік үшін күрестің нәтижесі болып табылады. 4. Табиғатта үнемі күрес жүреді. 5. Эволюцияның негізгі қозғаушы күштері , , болып табылады.
Үйге тапсырма $37. АВС деңгейлік тапсырмалар. Шығармашылық тапсырма Реферат. Ч.Дарвиннің өмірбаяны.