Ежелгі Рим мемлекеті: Батыс Рим да ғ дарысы М. Қ озыбаев тында ғ ы Солт ү стік Қ аза қ стан мемлекеттік университеті Хайрушева Карина, И(о)-16 к

Батыс Рим империясындағы дағдарыс Қалалан мен қала өмірінің тоқырауы; Калаландағы қолөнер өндірісінің қьіскаруы және латифундиялардағы поместьелік қолөнердің өсуі. Алмасу мен сауданың қысқаруы. Финанс дағдарысы жөне ақшаның девальвациясы. Ақша айналымының бұзылуы. Шаруашилықтың белсенді орталығының қалаландан магнаттородың латифундия сына ауысуы.

Құлдыктың классикалық жүйесінің және оның таптық құрылымының дағдарысы. IV ғ асырда Рим империясы ә лсірей баста ты. Оны ң бірнеше себептері баллоды. Е ң басты себеп - құ лдар е ң бегіні ң тиімсіздігі еді. Құ лдар ө німді к ө п ө ндіруге м ү дделі болмады. Е ң бегіне а қ ы алмай, тек тема ғ ы ү шін ғ анна ауры ж ұ мыс істеуге м ә жб ү р бол ғ ан құ лдар қ аса қ анна е ң бек құ ралдарын б ү лдіріп, зиянкестік фасады, ж ұ мыстан жиі бас тартты.

Билік басындағылороды, әскерді азық-түлік, киім- кошек, қару-жарақпен қамтемасыз етіп отыру үшін халыққа салтынатын салық мөлшері жилдан-жилға өсе берді. Сөйтіп өкіметке қарсы тек құлдородың ғанна емес, карапайым қала халқы мен шаруаландың да наразылығы күшейе түсті. Құлдар мен қарапайым еңбекші халық шіркеуге де сей-сыяпат, зекет ретінде алым-салықтар төлеп тұроды. Тойымсыз дінбасыларға денег наразылық қалың бұқара арасында күпірлер қозғалысын туғызды.

Герман тайпаланының жаулап алулары Қ аты к ү йзеліске ұ шира ғ ан Батыс империя ғ а Герман тайпаланы - вандал дар, вестготтер (батыс готтер), остготтер (ши ғ ыс готтер), а ғ ылшин- сакстер, франк тер ж ә не та ғ ы бас қ алан шабуылдарын к ү шейтті.

378 жилы Адрианополь қаласы маңында германдық вестготар император Валенттің өзі басқарған Рим әскерін талқандады. Осы жеңілістен кейін Империя оңала алматы. 410 жилы Аларих бастаған вестготтер Римді басып аллоды. Вестготтер қаланы үш күн бойы тонады. Бірак олар Римде тұрақтап қала алматы, азық-түлік қоры таусылды, оның үстіне Империя тұрғындары варварларға қарсы күресін тоқтатқан жоқ еді. Сол себепті вестготтер Оңтүстік Галлияға өтіп кетті. 418 жилы Оңтүстік-Батыс Галлияда Вестгот корольдігі пайда баллоды.

429 жилы вандал дар ғү ндармен бірге келген аландармен коса Солт ү стік Африка ғ а ө тті. Вандалдороды король Гейзерих бас қ ороды. Ол Солт ү стік Африканын ед ә уір б ө лігін басып алып, 429 жилы Вандал корольдігін құ роды. V ғ асыроды ң ая ғ ына карай ғұ ндороды ң ы ғ ыстыруымен Рим империясыны ң жеріне басып кірген франк тер – Галлияда, остготтер – Италияда, а ғ ылшин-сакстер Британия аралдарында ө з мемлекеттерін құ роды. 476 жилы Батыс Рим империя сына ә скербасыларыны ң бірі Одоакр ( Ө деккер) Герман тайпаланынан құ рыл ғ ан ә с кармен к ө теріліске ши қ ты. Ол императороды та қ тан құ латып, жер аудороды. Одоакр ө з жауынгерлеріне ж ә не к ө мекке келген құ лдар ғ а байлардан тартып алтын ғ ан жерлерді б ө ліп берді. Осы жил тарихта құ л иеленушілік құ рылысты ң жойылу жилы деп санналлоды.