Ортындаған: Балтаева Ж.К Ортындаған: Балтаева Ж.К Факультеті: Жалпы медицина Курс: IV Тобы: Тексерген:Құтбергенов Б.О Несеп-жыныс жүйесінің Несеп-жыныс жүйесінің жарақтатары жарақтатары ҚР ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТРЛІГІ МИНИСТЕРСТВО ЗДРАВООХРАНЕНИЯ РК С.Д.АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д.АСФЕНДИЯРОВА ҚР ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТРЛІГІ МИНИСТЕРСТВО ЗДРАВООХРАНЕНИЯ РК С.Д.АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д.АСФЕНДИЯРОВА

I Кіріспе I Кіріспе II Негізгі бөлім II Негізгі бөлім Бүиректің жарақаты Бүиректің жарақаты 1.Бүиректің ашық жарақаты. 1.Бүиректің ашық жарақаты. 2.Бүиректің жабық жарақаты. 2.Бүиректің жабық жарақаты. 2.1.Классификациясы. 2.1.Классификациясы. 2.2.Клиникасы. 2.2.Клиникасы Диагностикасы, емі Диагностикасы, емі. 2.4.Асқынулары. 2.4.Асқынулары. III Қорытынды III Қорытынды

Б ү ирек жара қ татары Бүирек жарақаты несет жыныс жолдарының кең таралған жарақтатарының бірі. Бүирек жарақатының негізгі себептері: Құлау Жол апттары Соққылар Спорттық жарақатар Оқтық жарақатар Кесілген жарақатар Спонтанды жарылулар өте сирек кездеседі.

Жарақат сипатына қарай шектелген біріккен Жара қ ат зззайма ғ ына байланысты Жо ғ ар ғ ы сегментіні ң жара қ аты Жо ғ ар ғ ы сегментіні ң жара қ аты Т ө менгі сегментіні ң жара қ аты жара қ аты Т ө менгі сегментіні ң жара қ аты жара қ аты Б ү ирек негізіні ң жара қ аты Б ү ирек негізіні ң жара қ аты Қ антамырлы ая қ шаларыны ң жара қ аты Қ антамырлы ая қ шаларыны ң жара қ аты

а) бүиректің негізгі капсулы жарақатанбаған б) бүиректің негізгі капсулы жарақатанымен жүретін жарақатар в) оқпен жарақат

Макропрепарата бүиректің қақпа зззаймағтындағы жыртылуы. Макропрепарата бүиректің көптеген жыртылулары. Макропрепарата бүиректің толық көлдегең жыртылуы. Макропрепарата бүиректің майдаланып кетуі.

Ретроградты пиелограммада науқас ер кісі 28 жеста. Бүиректің төменгі полюсінің жарақаты. Бүиректің жабық жарақаты.

Бүиректің жабық зақымдануларын аурылығына қарай үш топқа: - Жеңіл зақымданулар тобина гематурия бастапқы 2-3 тәулік бойтында біртіндеп бәсеңдейді, гемодинамикалық көрсеткіш нормалық деңгейде тұрақты сақталады. Ауырсыну бірте-бірте басы лады, бүирек маңтындағы тіндерде гематома болмайды. Урограммада нормадан ауытқулыр болмайды немесе зақымдалған бүиректің функциясының аздап қана төмендегені байқалады.

- Ауыр зақымданулар тобина гематурия неғұрлым ұзақ уақыт бой на сақталады ауру болмашы ғана бәсеңдейтін немесе бұрынғы деңгейде қалады, бүирек маңтында гематома байқалады. Шок қысқа мерзімді болады, урограмма да бүиректің тостағанша-шумақша жүйесіне өтіп, уро гематома түзетін жыртылуларына тән белгілер болады.

Қатерлі зақымданулар тобина зардап шеккен адамның жалпы жағдайы аурылап, шок болады, бүирек маңтындағы клиникалық тұрғыдан байқалатын гематома тез көбейеді, гемодинамика лық көрсеткіштер төмендеген. Симптомдармен қатар іште көп қан кетіп жатады. Урограммада бүирек функциясы мүлдем байқалмайды. Шұғыл түрде операция жасау қажет. Клиникалық көріністер бүиректің бірнеше жердин терең жыртылуы, езілуі немесе тамырлы аяқшалардан жұлынуы кезінде байқалады.

Жеңіл дәрежесінде : Жалпы жағдайы қанағатанарлықтай Ауырсыну симптом дарының интенсивтілігі әртүрлі немесе кейде аурысыну болмайды. Гемодинамикалық көрсеткіш қалыпты. Гематурия болмайды. Орташа дәрежесінде: Жалпы жағдайы алғаштында қанағатанарлықтай кейіннен аурылай түседі. Ауырсыну симптом дары білінеді. Гемодинамикалық көрсеткіш қалыпты немесе біршама төмендейді. Гематурия жалғаса береді не тоқтайды. Пальпация, перкуссия кезінде бүирек маңы гематомасы байқалады. Қысқа мерзімді шок болады не байқалмайды.. Ішперденің тітіркену симптом дары болады..

Ауыр дәрежесінде: Жалпы жағдайы көп жағда-да ауры өтеді, кейде ғана орташа болуы мүмкін. Ауырсыну симптом дары білінеді, барған сайын мазасызданып енжар тартып, селқостанады. Ентігу. Артериялық қысым төмендейді. Сандық және сапалық өзгерістер. Анемиялық симптом дар болады. Гематурия көп болып, қан ұймалары болады. Пальпация, перкуссия кезінде бүирек маңы гематомасы байқалады және ұлғайғаны білінеді. Шок. Ішперденің тітіркену симптом дары болады. Ішек парезінің белгілері білінеді.

Бүиректің жабық жарақаты көбіне көшедегі жарақат,тұрмыстық және спорттық жарақатар болып бөлінеді.Яғни қаты соққыдан бүиректің анатомиялық урны,мускулатуры жыртылуы,бүирекмаңы клетчаткасы және фиброзды капсуланың, паренхиманың және ірі тамырлардың зақымдалуы. Бүиректің тостақаншалары, лоханкасы немесе несетағар зақымданғанда паранефральды несеттік флегмона демиды. Соғыс кезінде бүирек жарақаты 3 -6,5 %, ал бейбітшілік кезде 0,29 % құрайды Бүиректің жарақаты

Клиникалы қ к ө рінісі. Б ү ирек паренхима сыны ң қ ысылуы немесе жарылутында бел зззайма ғ тында қ аты ауру сезімі болады, микрогематурия. Б ү ирек орташа аурылы қ та немесе ауры д ә режеделік травма да шок демиды,ауру сезімі шоп зззайма ғ ына беріледі.Алды ңғ ы құ рса қ б ұ лшы қ еттері қ алтай ғ ан.Д ә рет ө згерісі Гематурия жабы қ жара қ ата % жа ғ да-да кездеседі

-Науқастаң анамнезі -Клиникалық зерттеулер -Экскреторлы урография -Қажеттілікке қарай- хромоцистоскопия - ретрограды уретеропиелографиямен -УДЗ -Нефросцинтиграфия -МРТ немесе компьютерлік томография. Диагностикасы.

Бүиректің жеңіл жарқатында консервативті емдейміз. (тыныштық, ауру сезімін басатын препаратар, гемостатиктер, антибиотиктер салып), ауры дәрежесінде (травманың түріне байланысты,ішке қан кету,профузиялық гематурия, жалпы жағдайының нашарлауы,гематома ) оперативті ем қолданамыз,құрсақ қуысына ревизия,жыртылған жерді тігу, аутотрансплантация немесе нефрэктомия. Емі

-оқ тигенде -пышақ кіргенде -батыра тигенде. -Сирек жағда-да операция кезіндегі жарақатар (жарық тілігі, лапаротомия, гинекологиялық операциялар Клиникасы. Бұл травма да 78 % шок болады,бел зззаймағтында қаты ауру сезімі, бүирек маңтында гематома, гематурия жордан 2- 3 тәулікте байқалады. Бүиректің ашық жарақаты

Диагностика. -Шолулық және экскреторлыурография -фистулография -ретрограды уретеропиелография, -компьютерлік томография немесе МРТ. Емі. Барлық науқастарға оперативті (науқасты шоктан шығарғаннан кейін) ем қолданамыз. Лапаротомия (жарылуды тігу, резекция, нефрэктомия және дренаж қоямыз).

Несеп-ағар жарақаты Несеп-ағар жарақаты қазіргі уақытта жиі жабық түрі кездеседі.Көбіне соққылар,несет-ағар қабырғасының толық және жартылай жыртылуы. Клиникалық көрінісі жабық жарақата ауру сезімі, Құрсақ қуысының бұлшықеттерінің қатаюы, лоқсу, құсу,дене температурсының көтерілуі.

Қуық жарақаты Симптомдары Қуықтың Ашық жарақатында келесі симптом байқалады Қуықтың Ашық жарақатында келесі симптом байқалады шок шок Іштің төменгі бөлігінде ауру сезімі Іштің төменгі бөлігінде ауру сезімі гематурия гематурия Пальпация кезінде алдыңғы құрсақ бұлшықеттері қалтайған.үлкен дәреті өзгерісі, клиникалық көрінісінде жамбаста несеттік флегмона симптомы және уросепсис демиды. Пальпация кезінде алдыңғы құрсақ бұлшықеттері қалтайған.үлкен дәреті өзгерісі, клиникалық көрінісінде жамбаста несеттік флегмона симптомы және уросепсис демиды.

1.Урология. Медицина жоғарғы оқу ортындары студенттеріне арналған оқулық / Мамбеталин Е.С. – Алматы, Руководство к практическим занятиям по урологии/Под. ред. Ю.Г.Аляева - Медицинское информационное агентство, Урология. Учебник для студентов медицинских вузов. Под редакцией Ю.Г.Аляева. Медицинское информационное агентство, Москва Руководство к практическим занятиям по урологии/Под. ред. Ю.Г.Аляева -М.: Медицинское информационное агентство, Урология. Учебник для студентов медицинских вузов. Под редакцией Ю.Г.Аляева. Медицинское информационное агентство, Москва Урология иллюстрированный практикум.Учебное пособие для вузов.под. ред. член- корр. РАМН, проф. Ю.Г.Аляева,проф. Н.АГригорева, Москва,.Издательская группа «ГЭОТАР-МЕДИЯ», Урология. Изд., переработанное. Учебник для вузов. Под ред. акад. РАМН Н.А.Лопаткина. – Москва. - Гэотар-мед. – 2006