» ШЕТ ТІЛДЕР ЖӘНЕ ІСКЕРЛІК УНИВЕРСИТЕТІ» Жоғары мектепте білім беру психологиясы Тексерген: пед.ғ.д. Әмірова Ә.С. Орсындаған: МПД к 1 курс магистранты Искендирова Э.Т.

Жоспары: 1.Жоғары білім анықтамасы 2.Жоғары білім міндеті, қызметі 3.Жоғары мектепте білім берудің іргелілігі

1) Жоғары білім - қоғамның әлеуметтік, мәдени жене экономикалық дамусына жетекші шарт болады. Сондықтан жогары оқу орны қоғамдағы маңызды әлеуметтік институт болып табылады.

Жоғары білім беру институт, университет, академия сияқты жоғары оқу орнсының типтері арқылы жүзеге асырылады. Жоғары оқу орсындары ертеден (мысалы, университет, латсынша «Аlmа Маtег» - «Туған Ана») тұлғаның жан-жақты, терең білім алу на бағытгаллоды.

Ертеден жоғары мектептің миссиясы жастардың білім қорсын кеңейтуге мүмкіндік беретін оқыту болып табылады Аlma Маter әрқашан адамзат даналығсының ордасы ретінде болған сондықтан, жоғары оқу орсындары ежелден бастап осы кезге дейін коғамдағы ғылыми білімді, асқақ рухани және мәдени құндылықтарды сақтаушы, зерттеуші және таратушы міндеттерді атқарып келеді Жаңа білімнің; ғылыми теориялардың; өмірді, адамды және табиғатты пайымдап, түсіндіретін парадигмапардың осы жоғары мектептердің қабырғаларсында дүниеге келгендігі тарихтан белгілі.

Жоғары білім жастардың субъект ретінде іс-әрекетті, қарым- қатсынасты жетілдіруіне; қабілеттерін, дербестігін дамытусына, рухани мәдениетті меңгеруіне басты шарт, психологиялық-педагогикалық жағдай бола аллоды Жоғары білім негізінде қоғамдық дамудың басты тетігі бола- тсын ғылым қарқсынды динамикамен демиды Жоғары білім өзіндік даму, өзіндік жетілу үдерістеріне жағ- дай жасайды Жоғары білім қоғамның қарқсынды дамусының басты факторы болып табылады. Жоғары білім қоғамдағы ізгілікті, тендікті, демократиялық қатсынастарды, әлемдегі бейбіт өмірді, тұрақтылықты сақгауға әлеует болып табылады Жоғары білім адамзат мәдениетін озық үлгі ретінде және дэлме-дәл тара туда, меңгеруде, дамытуда басты орсын аллоды

ХХ ғасырдың соңсынан бастап білім беруде бүкіл дүниежүзілік дағдарыс белең аллоды Оған қоғамның сұраныссына білім берудегі мүмкіндіктердің сәйкес келмеуі; қаржсының жетіспеушілігі; қоғамда білімнің рөлін жеткілікті дәрежеде түсіне алмаушылық; гуманистік бағдарлы әлеуметтік прогресс үшін білімнің маңызсын оз деңгейінде бағаламау сияқты жоғары мектепте сапалы білім беруді үйымдастыруға кедергі болатсын себе птер бар. Американцық ғалымдар - «өзгеріс», «айрық», «үрейлендіретін жағдай», «тоғышарлық толқсыны» (Ф. Г. Кумбс ; 1970; Б. Саймон ); жапондықтар - «тоқырауға тап болған білім»; ресейліктерцің - «дамудағы қисындықтар» (Б.С. Гершунский ; В.Е. Шукшунов және т.б ) денег сияқты білім берудегі дағдарысты сипаттаудан көрінеді ші жылдары білім берудегі дағдарыс «педагогикалық сын- тымақтастық» бағытсының алға шығып, тың идея, озық тәжірибе ретінде таралғандығы мәлім. Аталмыш бағыт оқу-тәрбие үдерісін білім алуштылармен өзара әрекеттестік ретінде қарастырады. Педагогикалық сынтымақтастық білім алушты тұлғассының дамусын педагогикалық іс-әрекеттің басты құндылығсына балайды. 3)

білім беруді ізгілендіру (білім берудегі гуманизация)білімнің іргелі (фундаментальді) болусын қамтамасыз етубілім берудегі ықпалдастықты арттыру (білімдегі интеграция)білім берудегі демократизациябілімнің үздіксіздігі білім берудегі диверсификация оқу орсындарсының, оқу бағ- дарламаларсының жене оны басқару орсындарсының түрліше болуы білімнің ғылым мен өндіріске кіріктірілуібілім берудегі компьютеризация Қазіргі кезде шетелдерде де, біздің республикада да білім беруді жетілдірудің жетекші бағыттары қағида ретінде түжырымдалған:

Этикалық-гуманистік құраушы Тарихи-корреляциялық құраушы Философиялық-әдіснамалық құраушы Эстетикалық-эмоциялық құраушы Экологиялық құраушы

Бұл болашақ мамандарды кәсіби дайсындау жүйесінің негізін құрайтсын жетекші қағидаларцың бірі. Жоғары оқу орнсында іргелі білім беру мазмұны бір мәнді анықгалмайды. Әлбетте, жоғары мектепте білім беруді іргелендіруге дәстүрлі түрде был аша түсінік беріледі: біріншіден, нақты бір ғылымның жетекші салассында немесе жалпы білім беретін пәндер бойсынша маңызды мәселелер ажыратылады; екіншіден, күрделі мәселелерді барсынша терендетіп, жан- жақты анықтап, оқу қажет. Осыған байланысты, В. М. Соколов ссынды бірқатар ғалымдар білімді іргелендіруді «білімді терендету» мағсынассында анықтайды. Ал, Н.Ф. Талызина білімнің іргелілігі - маман дайсындаудың ерекше басшылыққа алсынатсын, ғылыми- техникалық дамуға сәйкес жолы деп қарастырады. Сонымен қатар, оның пікірінше, іргелі ғылымдар болашақ аманды өзі таңдаған кәсіби іс-әрекетке бағдарлап, келешек дамуды болтай алуға мүмкіндік беретіндей болуы тиіс. Жоғары оқу орнсында білім беруді іргелендірудің міндеттері нақты қойылады: икемді және жан-жақты ғылыми ойлауды дамыту үшін оңтайлы жағдай жасау; ақиқатты қабылдаудың түрлі әдіс-тәсілдерімен қамтамасыз ету; өзіндік даму мен өзіндік білім меңгеруге ішкі қажеттілікт арттыру. Жоғары мектепте білім берудің іргелілігі