Педагогикалық әдіс-тәсілдер – пән бойынша оқу бағдарламаларының құрылымы мен мазмұнын құрудағы негізгі бағдар болып табылады
Жаңа сабақты өтіп жатқан кезеңде пайдаланға болады. Үш бөлімнен тұрады. Не білемін?Не білгім келеді?Не білдім? Жалпы сабақ туралы мен не білемін соны жазамын Мені қандай сұрақтар қызықтырады, менің не білгім келеді, сол жөнінде сұрақтар беремін. Бүгінгі жаңа тақырып туралы мен бүгін не үйрендім соны жазамын.
(Төменде көрсетілген схема бойынша толтырып шығады, әңгіме ертегі т.б. мазмұнына байланысты) 1.Әңгіменің аты 2.Әңгіменің авторы 3.Кейіпкерлері 4.Қай кезеңді суреттейді 5.Әңгіме неман аяқталлоды? 6. Не үйретті?
Оқушы өзі оқып отырған мәтіннің ішінен өзіне ұнаған және ұнамаған жерін белгілеп жазып отрады және неге ұнады, неге ұнамады, сол жөнінде қорытынды жасайды. Дискуссиялық карта Иә Жоқ қорытынды.
Оқушылардың 4-5 топқа бөлеміз. Тақырыпты, (мақаланы) топтың санина қарай, мазмұнына қарай бөліп береміз. 1,2,3,4,5,- әрбір топ өкілдері берілген бөліктерді оқиды. Топтағы оқушылар өзара пікір алмасады, ортақ тапсырма жасайды. Әр топ өз лидерін тақтаға шығарады. Ол оқушы оқыған білгенінің мазмұнын түсіндіреді.
Берілген тақырып бойынша оқушыларда қандай ой туады, соның барлығы сол сөздің жан жағына жазылады. (бұл тақырып түсіндірілер алдында өткізіледі) Тамыр Жапырақ Гүл Жемісі тәтті Хош иісті Жасыл түсті Тұқым Өсімдік Ұқсас түсінік, қасиетті білдіретін бокса, кластерлерге бөлінеді.
Тұжырымдамалық карта Өтіліп жатқан тақырып бойынша тұжырымдамалық карта жасау (постер) тапсырылады. Карта тақырыпты ашатындай болуы керек. Картаға сурет, кисте, ойдың түйінді идеясы, график т.б. салуға не дайын материалды жапсыруға болады. Тұжырымдамалық карта бергенде оқушыға оның қалай бағаланатыны жайлы критерийлер беріледі не айтылады. Соңында әр топтың жұмысы сол критерий бойынша бағаланады.
Екі шеңбер жасаллоды. Екі жағындағы бөліктеріне затрат, адамдар, құбылыстардың өздеріне ғана тән белгілер жазылады. Шеңбердің бір- бірімен айқасқан жеріне ортақ белгілері жазылады. СабақЖапырақ Ортақ белгілері Бұл тапсырманы бірге тақтаға орындауға, не болмаса әр оқушы өз дәптерлеріне орындауға да болады.
Тақырыптық түйінді сөздер Келтірілген сөздердің қайсысы _______________________________ _ жатады? Сөздер банкісі Біздің тақырып Оқушыны шатастыру үшін тақырыпқа қатысы бар сөздерді оған қатысы жоқ сөздермен араластырып орналастырыңдар. Негізгі сөздер осы жерге ауыстырылуы тиіс.
Өзіңізді тексеріңіз: Шындық па немеце Жалған ба? (Бала өзін тексереді сонин соң Ия немец Жоқ деп жауап береді.) Жер бетінің өте биік жерлерін таулар деп атайды. Көптеген өзендер бастауын таудан аллоды.
Бұл парақшаларды сабақ басында немеце сабақ соңында көңіл күйлерін білу үшін алуға болады. Сонымен бірге Кері байланысқа да алуға болады. Өтілген сабақтан қаншалықты түсінгенін ағаштағы адамдарды белгілеп көрсетеді.
Берілген тапсырмаға байланысты қойылған сұрақтарға жил дам жауап беру керек, себебі, орындық ыстық.
Оқушының өзі жазған шығарма, эссесін оқытқанда отырғызып оқытуға болады. Бұл әдістер үй тапсырмасын сұрауда, өткен сабақты бекітуде тиімді.
Тақырыпқа байланысты идеяларды көбірек жазыңыз. Уақыт аяқталғанда кезектесіп өз идеяларыңызды оқисыз, идея қайталанбау керек. Қайталанған идеяларды сызып тастап отырыңыз. Мысалы: оқушылар мектепті тастамас үшін не істеу керек?
Бұл мәлімет ШЫНДЫҚ па немеце ЖАЛҒАН ба? Өтілген мәтін бойынша мысалдар келтіріледі. Мысалдарды оқу кезінде оқушылар ол келтірілген мысалдың өтілген мәтінде бар, жоғын анықтайды.
Он сұрақ әдісі (Оқушының сұрақ қоюға бағдарлануы) Мұғалім бір оқушыны таңдап аллоды, және оның маңдайына негізгі сөз жазылған стикерді жабыстырады-қатысушы сыныпқа 10 сұрақ қоя аллоды, оған жауап не ИӘ, не ЖОҚ деп беріледі
(Жаңа сабақты бекітуге арналған ойын) Тақырыптың түсіну деңгейін арттыруға және талқылау дағдыларын дамытуға қол жеткізу үшін сыныптағы оқушылардың арасында сұрақтарды лақтырыңыз.
Ойын шорты: бір оқушы қандай да бір көкөністі атайды, ал екінші оқушы оны қайталап, тағы бір көкөніс атауын қосады. Үшінші оқушы екеуін қайталап, үшінші сөзді қосады. Осылай ойын 6-7 сөзге дейін жалғасады.
Бағалау критерийлері Орындалған деңгейлер БаллҰпайлар Өзінің балы Мұғалімнің балы Орташа ұпайы Зерттейтін маңызды мәселелерді білуі Жартылай Толықтай Негізгі себебін түсінуі Түсіндіріп бере алматы Түсіндіріп бере аллы Берілген уақытты пайдалануы Жартылай Толық тиімді Өзінің ойын еркін жеткізіп, дәлелдей аллы Жартылай Толығымен Шығармашылы қ ізденісте болуы Оқулықпен шектелуі Қосымша тапсырманың орындаллы 9-10 балл – « 5 » 6-8 балл – « 4 » 4-5 балл – « 3 » 0-3 балл – « 2 » Оқушының аты-жөні:
Сабақтағы тапсырмаларды орындап болған соң, оқушылар кіші тортарда түрлі-түсті қағаздардан өздеріне ұнаған түсті таңдап, өз әсерлерін, пікірлерін, өз сезімдерін білдіреді. Көңіл – күй парақшаларына смайлик тер қыстыру арқылы да сабақтан алғ ан әсерлерін білдіреді. Көңіл-күй парақшасы Авторлық түйін
Топ мүшелері 5 рөлге бөлінеді: көшбасшы, уақыт сақшысы, бақылаушы, хатшы, баяндамашы. Әр топ басшысы сыныпқа келген хаттардың біреуін таңдайды. Әр хатта жаңа сабақтың әр бөлігі түсіндірмесімен, мысалдарымен берілген. Берілген мәтінді торта талқылап алған соң баяндамашы келесі тортарға сағат тілімен ауыса отырып, хаттың мәтінін баяндай береді.Соңында өз тортарына ораллоды.
Бұл әдісті сабақ соңында алуға болады. Оқушылардың көңіл күйлерін сұрау мақсатында, сергіту сәтіне алуға болады. Оқушылар шеңберге тұрып, бір-бірлеріне қарап сұрақтар қояды, қарсы тұрған оқушы сол сұраққа жаап беруі тиіс. Орындарымен алмасып отрады.
«Қатесін табу» ойыны 1. Жұпқа бөлініңіздер 2.Үш ұйғарым жазыңыз, оның біреуі Жалған болып табылады. 3. Өз ұйғарымыңызды басқа жұпқа беріңіздер жұп ұйғарымды оқиды және үш жауаптың қайсысы дұрыс еместігін талқылайды.