ОҚО Қазығұрт ауданы П.Тәжыбаева алтындағы жалпы орта мектеп Тақырыбы: Өсімдіктер әлеміне шолу! Орындаған:Ж.Сапарайым Қабылдаған:К.Раушан

Өсімдіктердің табиғи бірлестіктері дайлы түсінік.Табиғи бірлестікте өсімдіктердің тіршілік етуге бейімделуі.

Өсімдіктер әлеміне саяхат

Өсімдіктерді биология ғылымының қай салаты зерттейді? Ботаника

Өсімдіктің вегетативті яғни өсімді мүшелерін ата. Тамыр,сабақ,жапырақ

Өсімдіктің жер асты мүшесі мен жер үсті мүшелерін жалғастырып тұралтын орталық тірегі қалай аталаты? Cабақ

Өсімдіктің жерасты мүшесі Тамыр Тамыр жүйесі нашего бөлінеді? қандай? Кіндік және шашақ Өсімдік қандай газбен қоректенеді? Көмірқышқыл газы

ІІІ. Сіз білесіз бе? Дүниедегі ең, ең...

Ең ұзын шырмалған өсімдік. Лиана

Ең тез, жил дам өсетін өсімдік. Бамбук

Ең биік ағаш. Эвкалипт

Ең ұзақ жасайтын ағаш. Емен

Әлемдегі ең аз өмір сүретін гүл – амазонкалық лотос.

Ең ұзақ өмір сүретін орхидея. Оның гүлі 80 күндей сақталаты.

Ең суыққа төзімді гүл тәрізді өсімдік – альпалық ясколка (Cerastium alpinum),

Таңғадайып өсімдіктер

Арнольд раффлезиясы Ең ірі гүлді паразит өсімдік. Оның жапырақтары, сабағы, тамары жойылып кеткен. Ол ашылмаған бүршік түрінде орамжапырақтың қауданына ұқсайты. Гүлі ашылған кездегі диаметрі 1 метр болаты, ал салмағы 4 – 6 кг-дай.

Су лалагүлі – Виктория Оңтүстік Американың тұщы су қоймаларында өседі. Үлкен жарырақты, диаметрі – 2 м. Өсімдік жапырақтары 30 кг-нан астам салмақты, кейде 50 кг-ты да көтере алаты. Жапырақтың төменгі беті үшкір ұзын именин қапталған, бұл оны шөпқоректі балықтардан қорғайты. Гүлдері су астында болып, су бетіне жилына бір рет, тек гүлдеу сәтінде 2-3 күнге ғана шығаты. Гүлінде 60-тай күлтесі болаты, Табиғи жағдайда 5 жил дай өседі.

Айдахар ағашы Йемен төңірегінде кездеседі.Орта ғасырлардан-ақ бұл ағаш жартылайөсімдік- жартылайжануар деп саналған. Ал, оның қызыл түсті сөлін қан деп есептеген. Бұл сөлді ұзақ уақыт бойы көптеген ауруларға қарсы дәрілік препарат ретінде пайдаланып келген.

Бейсболшығ а арналған өсімдік Местей толық сүттіген Оңтүстік Африкада өседі. Ол өзінің пішінінің ерекшелігіменен атақты болған. Оның пішіні үрленген допқа ұқсайты, аты да соған орай аталынған.

Вольфия Субтропиктік өсімдік. Оны Азия, Африка, Американың су қоймаларынан кездестіруге болаты. Өсімдік су бетінде жүзіп жүрген майдан, ұсақ жасыл шарларға ұқсайты. Вольфия суда еріген қоректік заттармен қоректенеді. Оның гүлдері әлемдегі ең кіші гүлдер, гүлінің диаметрі 3 мм. Бірақ вольфия өте сирек гүл ашаты, оның гүлденегін көруді ғалымдар үлкен сәттілікке теңейді.

Вельвичия Вельвичия 400-ден 1500 жилға дейін тіршілік етеді. Әрбір жапырағының ұзынтығы 2-4 м, кейде 8 м- ге жетеді. Жапырағының жилтық өсу жил дамтығы – 8-15 см, жапырақ алақаны қатар жүйкелі.Вельвичия Намибияда өседі. Бұл өсімдік үшін ылғал көзі – тұман. Вельвичия құрғақшылыққа екі жил қатарынан шыдайты. Өсімдіктің өркендерін отқа пісіріп жест өте дәмді болаты.

Аронник Аронник – биіктігі 90 см, жапырағының ұзынтығы 20 см болалтын өсімдік. Жапырақ қабыршақтары мен етті сабағы – қоңыр түсті дақтары көп болғантықтан, оны жилан терісіне ұқсас етіп көрсетеді. Әр сабақтың ұшында джазтың басы на тамань гүлшоғыры пайда болаты.

Чили араукарияс ы Өте ірі, биіктігі 60 м-ге жететін, діңінің жуантығы 1,5 мболалтын қылқанжапырақты ағаш. Отаны – Чили. Жапырақтары өте қатты ине тәрізді болғантықтан, құстар қонақтамайты. Бұл өсімдікке алғаш сипаттаманьы 1782 ж итальян ботанигі Х.Молина берген. Оның ерекшелігі микростробиласында. Олар жеке, әрі қолтықтық, тік және цилиндр тәрізді, кейде сопақша болып, негізін вегетатив жапырақтар қоршап жататы.

Хупер ерні немесе психотрия Әлемдегі ең сүйкімді өсімдік Коста-Рика орманынан табылған, Оңтүстік және Орталық Америка ормандарында өседі. Оның гүлінің күлтелері адам ернін ейске түсіреді, кейде «ыстық ерін» деп те атайты. Оның мұндай пішіні өзін тозаңдантырушы көбелектер мен колибрилерді тартуға негізделген. Оның жемісі ашық көк түсті болып келеді.

Баобаб Биіктігі - 30 метрге жететін, діңінің жуантығы – 11 метр болалтын ағаш. Оның жуан үрлеген секілді көрінетін діңі – су қоймасы болып саналаты, фонда л су сақталынаты. Осы жиналған су арқылы ол өзін құрғақшылықтан сақтайты. Бұл ағаштың пішіні әртүрлі: бөтелке, құмыра немесе шай қайнаталтын шайнекке ұқсас болып келеді.

Жыныссыз Көбею Жынысты Өсімді Спора арқылы Жұмыртқа жасуша сперматозоид тар Жыныссыз көбею кезінде қ ққ қасиеттері аналық ағзаға ұқсас жаңа, жас, дербес өзіндей өсімдіктер пайда болаты.. Жынысты көбею кезінде сырттай ата-ананы на өте ұқсас, бірақ қасиеттері (белгілері) бойынша ата-аналарынан ерекшеліктері бар жаңа ағза түзіледі.

Өсімді көбеюдің түрлері Мұртшамен Тамыр атпаларымен Телу арқылы ТамырсабақпенБұру, ию арқылы Ұлпа арқылы

Спора арқылы көбейетін өсімдіктер Мүк Қырықбуын Плаун

Тозаңдану – аталық тозаңның аналықтың пузына түсуі

Тозаңдану бунақденелілермен желменӨздігінен тозаңдану жануарлармен құстармен

Айқас тозаңдану (аралық тозаңты тасымалдаушыға байланысты) Энтомофилия (бунақденелілер арқылы) Орнитофилия (құстармен) Хироптерофилия (жарғанаттармен ) Анемофилия (жел арқылы) Гидрофилия (су арқылы)

Энтомофилия Бунақденелілер тозаңдантыраты

Бунақденелілермен тозаңданалтын өсімдіктер көкнәртаушымылтық итмұрын шайқурай жилаңқышөп ботакөз

Бунақденелілермен тозаңданалтын өсімдіктер Раффлезия Стапелия Арыстан ауыз Шабынтық беде Хош иісті темекі

Құстар тозаңдантыраты. Канна Эвкалипт, оның гүлдері мен жемістері

Хироптерофилия Жарғанаттар тозаңдантыраты. Банан Агава Баоба б

Анемофилия Желмен тозаңдану Қияқ Бидайық Қара бидай Жүгері Қандағаш Емен Қайың

Гидрофилия Су арқылы тозаңданаты. Валлиснерия Тұңғиық

Бөлме өсімдіктері

Бұл гүлдің аты - драцена. Атауы айдаһартың (дракон) аналығы денегді білдіреді. Драценаның бұл түрі - Маргината немесе жиекті (окаймленная) сұрыпты. Декоративті-жапырақты гүл, яғни гүлдемейді. Пальма ағашы сияқты өте әдемі көрінеді. Биіктігі 1,5 м-ге дейін өседі. Қонақ бөлмесінде өте әдемі көрінеді. Биіктігі үлкендерін, жерге қойып қойсаңыз, бөлменің сәнін келтіреді. Бөлменің жарық жағына, бірақ тура күн сәулелері түспейтін жақта қойған жөн. Топырақтағы ылғалтылық - орташа. Спатифиллум сияқты көп құйғаннан, аз құйған жақсы. Суы көп құйылса, тамары шіріп кетеді. Ал тамары шіріген гүлді лақтырғаннан басқа ямалы жоқ, қалпына келтірілмейді. Бұл гүлдің де ауа тазарту қасиеті бар, бірақ спатифиллумға қарағанда оттегін бөлу жил дамтығы төмендеу. Көбейтуі қиындау келеді. Ол үшін өсіп тұрған бір сабағын кесіп алып, тамары шыққанша суға малыш қояты. Сонтықтан, тағы бір драцена өсіргініз келсе, ескісін бүлдірмей-ақ жаңасын сатып алған жақсы. Жалпы, драцена ешьтемеден қорықпайтын гүл дуге болаты. Көп күтім қажет етпейтіні анық.

Антуриум (мужское счастье) – күтімді қажет ететін гүл. Ең бастысы бұл гүлді тікелей күн көзінің түсуінен сақтап, көлеңке жердь ұстағаныңыз жөн. Ылғалтылықты жақсы көретін «еркектер» гүлінің айналасын күніне екі рет сумин бүркіп тұру керек. Ескеретін жәйт, бүркіген су тамшылары гүлдің жапырағына тимегені абзал. «Еркектің бақыты» гүлін джаз айларында үш-төрт күнде бір рет суғару керек. Ал қыс мезгілінде аптасына бір рет суғарсаңыз жеткілікті. Егу және көбейту әдісі: жилына бір-ақ рет, көктемде ауыстырып отырғызуға болаты. Гүлдеп тұрған еркек бақытының шоқ бұтасын екіге бөлу арқылы көбейтуге болаты. Күтімі жақсы гүл 3 жил өмір сүреді. Одан кейін жапырағы мен гүлі сарғайып, солаты.

2.Фикус. Фитонцидтік қабілеті өте жоғары. Ауаны токсиндерден жақсы тазартаты, сонтықтан да оны ас бөлмеге немесе терезесі автокөліктер көп жүретін жол жаққа қараған бөлмеге қойған дұрыс. Жапырақтары ауадағы зиянты заттарты, шаңты бойына сіңіріп алуымен бірге бөлмені ылғалдантыра алалтынтығымен ерекше бағалы. Ол бізге жақсы қызмет етуі үшін күнделікті су бүркіп немесе жұмсақ матамен жупы, сүртіп жапырақтарын таза ұстау керек. Үлкен, жилтыр, жалпақ жапырақтары ешь қиынтықсыз жупы, сүрткенге ыңғайлы. Күннің көзі тік түспейтін жарық немесе алакөлеңке жердь жақсы өседі. Суты топырағын кептіріңкіретіп барып, молынан суғару керек. Қыста күнделікті су бүркіп тұрған жағдайда, айына бір рет суғарса жетеді.

Үй қоянқұлағы әрбір мектеп пен балабақшада және жеке үйде де көп өсірілетін гүлдің бірі. Отаны Африка мен Азияның тропикалық аймақтарынан болғантықтан, жилу сүйгіш, өсімі дай боп келеді. Үй жағдайында өте сирек гүлдейді. Бұл өсімдіктің бар әдемілігі қияқтанып, шымыр орналасқан қатты жапырақтарында. Жапырақтарының түсі сары ала, қара-ала, оның тек жасыл және цилиндр секілді иіріліп өсетін түрлері үлкен сәндік қолданыста. Ерекше күтімді көп қажет етпейтіндіктен көпшіліктің сүйікті гүліне айналты. Үй жағдайында өсірілетін шақты түрі бокса, соның оншақтысы елімізде кең қолданылаты.Африка Азияның

Қызыл Кітапқа енген өсімдіктер

Жұмбақ: Шырыны мол, ішінде сүйегі көп, Қоямыз шырынымен сүйегін жеп. Теріп жейміз сабағынан жұлқымай, Бұл жемістің аты әйбат Жауабын тап.

құлпынай

Жұмбақ: Жайқалып тұр саядай мен далада, Ұнататы бұл гүлді үлкен-кіші, бала да Атауында қыз денег сөз тағы бар, Ойлан-дағы гүлдің алтын тауып ал. Жауабын тап.

қызғалдақ

Қатысқандарыңызға РАХМЕТ!