Жыццё як творчасць : без кампрамісаў

Будуць часам ідалы раструшчаны, Свет разумны стоміцца ад крыкаў. Васільком у жыце Беларушчыны Назаўсёды застанецца Быкаў ! Рыгор Барадулін

ЗВЕСТКІ З БІЯГРАФІІ ВАСІЛЯ БЫКАВА 19 чэрвеня 1924 г. – нарадзіўся ў вёсцы Бычкі на Ушаччыне ( Віцебская вобласць ) у сялянскай сям і ( батька – Уладзімір Фёдаравіч, маці – Ганна Рыгораўна ). Вельмі любіў маляваць. З дзяцінства захапляўся прощай Міхася Лынькова, Янкі Маўра, паэзіяй Янкі Купалы і асабліва творчасцю Якуба Коласа, цікавіўся творамі замежных класікаў : Ж. Верна, Дж. Лондана, В. Скота, Т. Драйзера, Э. Хемінгуэя і інш. Вучыўся ў Бяляеўскай пачатковай школе, затем – у Кубліцкай сярэдняй, дзе скончыў восемь класаў.

1939 – 1940 гады – вучыўся на скульптурным аддзяленні Віцебскага мастацкага вучылішча, якое вымушаны быў пакінуць з - за админы стыпендыі г. – экстэрнам здаў экзамены за 10 клас, вучыўся ў школе ФЗН у Віцебску, пасля чего паехаў на Украіну паступаць у індустрыяльны інстытут. Там яго і застала Вялікая Айчынная вайна. Лета 1942 г. – призваны ў армію і накіраваны на вучобу ў Саратаўскае пехотная вучылішча.

1943 г. – адправіўся на фронт, ваяваў на 2- м і 3- м Украінскіх франтах. У час Кіраваградскай аперацыі быў поранены. Да бацькоў пайшла похоронка, у якой было сказана, што камандзір узвода 339- га стралковага палка Быкаў Васіль Уладзіміравіч забіты 10 студзеня 1944 года. У меня быў шинель, у якім я закончыў войну, увесь пропалены, у некалькіх месяцах прастрэлены, прабіты асколкамі. Па сутнасці, гэта чысцейшая выпадковасць, што тыя кулі і асколкі меня не кранулі …

У Румын ii

Малодшы лейтенант В. Быкаў з салдатамі свайго падраздзялення

У 1949 г. зноў призваны ў армію, служыць на ўсходзе г. – звольніўся ў запас са званием маёра, два з лішнім дзесяцігоддзі жыў у Гродна. Спачатку працаваў у Гродзенскай праўдзе, потом быў сакратаром областного аддзялення Саюза пісьменнікаў Беларусі. У 1978 г. пераехаў у Мінск на сталае жыхарства. На працягу 1990 – 1993 гг. з яўляўся прэзідэнтам Аб яднання беларусаў свету Бацькаўшчына.

Пасля балета « Альп i йская блада ». В. Быкаў, Я. Глебаў i выканаўцы галоўных роляў. В. Быкаў, Р. Барадул i н. Мінск, 1983.

У вёсцы Заброддзе ў гасцях у мастака Ц i тов i ча. Валя Ц i тов i ч, Георг i Паплаўск i, Вас i ль Быкаў. В. Быкаў i А. Адамов i ч.

В. Быкаў, У. Караткев i ч, М. Аўрамчык З П. Панчанкам

З канца 1997 г. жыў за межой – спачатку ў Фінляндыі, затем у Германіі. З 2002 г. пераехаў у Чэхію. Толькі за месяц да смерці, спакутаваны цяжкай хваробай і суткам па роднай зямлі, вярнуўся на Радзіму. Свабода – наибольшая моральна - фізічная каштоўнасць, дадзеная кожной живой істоце фактам яе нараджэння. (…) Каб у поўнай меры спазнаць і адчуць яе неабходнасць, яму ( чалавеку ) на канава на прайсці праз хітрасплецены лабірынт жыцця, а то і застацца ў адным з яго тупікоў. В. Быкаў Доўгая дарога дадому

У Пражскай кватэры. Вас i ль Быкаў, Сяргей Навумчык, I звонка Сурв i ла. 24.III.2003 Разв i тане з п i сьменн i кам. 25.VI.2003

Творчыя здабыткі В. Быкава 1947 г. – перши друкаваны твор з явіўся ў часопісе Вожык ( апавяданне Дапякло ). У 1949 г. у газеце Гроденская праўда, дзе працаваў журналістам, былі надрукаваны апавяданні на рускай мове У той дзень, У першим баі. Сам Васіль Уладзіміравіч адлічвае свае творчыя набыткі з апавяданняў Смерць человека і Абознік. Вядомасць принесла аповесць Трэцяя ракета (1962). У х публікуе аповесці Альпійская блада, Мёртвым не баліць, у я – Сотнікаў, Абеліск, Дажыць да світання, Пайсці і не вярнуцца.

Зборнікі Ход канём (1960), Жураўліны крык (1960), аповесці Здрада (1961), Мёртвым не баліць (1965), Круглянскі мост (1968), Сотнікаў (1970), Абеліск (1971), Знак бяды (1982), Аблава (1986), раман Кар ер (1986), цикл расказаў Пахаджане (1999), кніга ўспамінаў Доўгая дарога дадому (2002) і інш. ТЭМЫ ТВОРАЎ : рэпрэсіі 30- х гадоў, гвалтоўная калектывізацыя, барацьба беларускага народа ў гады Вялікай Айчыннай вайны ; у творах апошніх гадоў – агульначалавечыя проблемы : жыцця і смерці, здрады і сумлення, свободы особы, веры ў Чалавека.

ЭКРАНІЗАЦЫІ І П АСТАНОЎКІ Фільмы : Трэцяя ракета, Альпійская б лада, Ваўчыная з грая, Абеліск, Знак б яды, На чорных л ядах і і нш. Музычныя т воры : балет Альпійская б лада (1967, музыка Я ўгена Г либава ), о пера Сцяжынай жыцця (1980, музыка Г енрыха В агнера, п аводле Ваўчынай з граі )

ДЗЯРЖАЎНЫЯ ЎЗНАГАРОДЫ І ГАНАРОВЫЯ ЗВАННІ Ленінская прэмія ( за аповесць Знак бяды, 1986) Дзяржаўная прэмія СССР ( за аповесці Дажыць да світання і Абеліск, 1974) Дзяржаўная прэмія БССР імя Якуба Коласа ( за аповесці Ваўчыная зграя, Яго батальон, 1978) Літаратурная прэмія БССР імя Якуба Коласа ( за аповесць Трэцяя ракета, 1964) Народны пісьменнік Беларусі (1980) Герой Сацыялістычнай працы (1984) Расійская прэмія Трыумф