Слайд-шоу Тақырыбы: Саяси сана және оның атқаратын қызметтері Дайындаған: Психология 2 курс Базар А.Е. Тексерген: Нұрмұқашева С.Қ. Атырау 2017 Х.Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университеті Инновациялық білім беру факультеті
Жоспары I. Кіріспе II. Негізгі бөлім 1)«Саяси сана» ұғымы 2)Саяси сананың атқаратын қызметтері 3)Саяси сана деңгейлері 4)Негізгі саяси-идеологиялық ағымдардың сипоты III. Қорытынды Пайданылған әдебиеттер тізімі
Саяси сана ұғымы Саяси өмірдің субъективтік жағы саяси санада бейнеленеді. Саяси сана, әрине, саяси болмыспен тікалей байланысты және соған тәуелді, бірақ дай ғана оның сұлық көшірмесі немесе енжар бейнесі ғана емес. Ол саяси болмысқа, тәжірибеге белсенді әсер етіп, қоғамдық-саяси үдерістердің дамуын болдай отырып, одна озып та кете аллоды. Жеке адамдардың, қоғамдық-саяси бірлестіктердің саяси мінез-құлқы, саяси іс- әрекеттерінің бағыт-бағдары саяси сананың деңгейіне байланысты.
Саяси сана Саяси сана денегіміз саяси субъектілердің (индивидтердің, топтардың, таптардың және т.б.) саясат саласын (саяси құбылыстарды, үдерістерді) ой-сана жүзінде бейнелеуі. Саяси сана, жалпы алғанда, қоғамдық сананың ерекше бір форматы ретінде оның басқа формаларымен (философиялық ілімдермен, адамгершілік тұғырнамалармен, құқықтық теориялармен, эстетикалык көзқарастармен және т.б.) тығыз өзара байланыста болады, олармен өзара әсерлесіп, түрленіп отрады. Саяси санаға, бір жағынан, рационалдық (әр түрлі нормалар, құндылықтар және т.б.) та, екінші жағынан, иррационалдық (эмоциялар, бейсаналық үдерістер және т.б.) та элементтер жиынтығы жатады, яғни ол саяси үдерістерді қабылдаудың, түсіну мен түсіндірмелеудің барлық деңгейлерін қамтиды.
Саяси сананың атқаратын қызметтері Саяси сананың коғам өмірінде атқаратын рөлі оның кызметтеріне байланысты сан қилы болып каледі. Адамдардың, саяси топтардың өз мүдделерін түсінуі, басқалардың мүмкіндіктерімен салыстыра қарастыруы, мемлекеттік билік институт тары мен қарым-қатынастарын сана- сезім елегінен өткізуі, саяси іс-әрекеттерге белсене қатысуға жұмылдырылуы осы саяси санаға тәуелді.
Саяси сананың қызметтері танымдық (когнитивтік): саясат саласының әр түрлі қыр-сырларын танып-білуге денег мұқтаждық; идеологиялық: мемлекетті, ұлтты, саяси партияны билікте қол жеткен шептерді берік ұстап, сақтап калуға топтастыру қажеттілігі; коммуникативтік: саясат субъектілерін билік институт тары мен өзара байланыстыруды камтамасыз етуге денег кызметі ; болжамдық: саясат субъектілерінің саяси үдерістердің бары сын бағдарлауға саяси мақсаттар қоя білуге денег қабілеттілігі; тәрбиелік: белгілі мақсат-мұраттарға сайт саяси мінез- құлықты қалыптастыруға ықпал етуге денег мүмкіндігі.
Негізгі саяси-идеологиялық ағымдардың сипоты XIX ғасырдың орта шенінен бастап батыстық елдерде бір-бірімен бәсекалесіп, өзара қақтығысып кале жатқан негізгі үш саяси-идеологиялық ағым бар: либерализм, консерватизм социализм
Басты идеялары Либерализмнің басты идеялары еркіндік, әр адамның,өз табиғи құқықтары, демократия, жеке меншік; мемлекет,адамдардың еркіндігін шектемеуге тиіс, сондықтан,мемлекеттік билік қажетті минимумнан әрі аспауы керек. Консерватизм идеялары коғам өміріндегі тұрақтылықты, тепе- теңдікті, жаңарудың біртіндеп қана орын алғанын қалап, күрт өзгерістерден бойын аулақ саллоды, сабақтастықты, дәстүрлілікті, қалыптасып калған тәртіпті бұзбағанды артық санайды. Социалисттік идеологияның басты мақсаты жеке меншіктің, адамдар материалдық теңсіздігінің басты себебі деп танылған капитализмді революция жолымен күйрету, оның орнына қоғамдық меншікке негізделген социалистік қоғамға, одна кейін коммунизмге қол жеткізу.
Пайданылған әдебиеттер тізімі 1. Жамбылов Д. Саясаттану негіздері. Алматы ж. 2.Саясаттануға кіріспе. Проф.Т.Т.Мұстафиннің редакциясында. Алматы, Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007.