Студенттің өзіндік жұмысы Тақырыбы: Наркомания мен токсикоманиянаң алғашқы профилактикасы Марат Оспанов алтындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік медициналық университеті Орындаған: Стуаниев М Тексерген: Хамитова Ж.М. Группа:501 «А» Ақтөбе 2017 жил Факультет: Жалпы медицина Кафедра: Неврология, психиатрия және наркология

Жоспары : Жоспары : I. Кіріспе II.Негізгі бөлім A. Наркомания мен токсикомания туралы түсінік B. Қауіп қатер факторлары C. Біріншілік, екіншілік, үшіншілік профилактикасы D. Мектеп жасындағы балалармен жұмыс III. Қорытынды IV. Пайдаланалған әдебиеттер

Есірткі затрат ғ а патологиялы қ да ғ дылануды ң н ә тижесінде пайда болалтын созылмалы ауру. Есірткіні қ олданалтындарды ң ә леуметтік сипоты да ө згерді, б ү гінгі к ү нге оларды ң қ атарын орташа ж ә не тіпті жа қ сы қ амтамасыздандырыл ғ ан отбасыларды ң балалары толтырып отыр. Есірткі – ерекше ж ә не ө лімге ә келіп со ғ алтын сфера ж ә не б ұ л жердь гуманизм принциптерін қ аншалы қ ты қ алдану тол ғ андырады. Бір жа ғ ынан – она жеткізіп, тортушы адамна ң ө мірі, ал бас қ асында - она ң « к ө мегімен » қ иил ғ ан есірткіні пайдаланушына ң ө мірі т ұ р.

Әлеуметтік фактор затратдың (препараттардың) қол жетерлігі Микроәлеуметтің әсері (достары, құрдастары) Наркомания мода да Психологиялық фактор Жеке адамнаң мінезі Наркотикалық заттрадың әсеріне елітеушілік

Наркомания мен токсикоманияға түсу мотивтері : Наркотикалық немсе токсикалық заттың әсері қандай кен, не болар кен денег қызығушылықты басу. Белгілі бір топтарға, орталарға кіріп өз адамы болу үшін. Ешкімге тәуелсіз болу немсе айналадағы адамдарға қарсы тұру сезімімен. Ләззат әкелетін жаңа затратды көру, сайтылап көру кұбылысы. Шабыт шақыру немсе бір затқа жаңаша ой қалыптастыру үшін. Жанан қинап жүрген мәселелерден кету үшін.

Қоғамнан басқа наркомания мен токсикоманиянаң дамуына отбасынаң ролі өте зорьь. Ата-анасынаң біреуінің наркоман немсе алкоголизммен аурыуы, баланаң жартылай немсе толық жетім болуы зорьь әсер етеді. Наркомания –бұл ұжымдық(коллективное) ауру, наркомания- бұл жастар ауруы. Ауыру көбінэссе жасөспірімдік кезде басталлоды. Жасөспірімді дұрыс емс қадамнан үлкендер алып қалу керек. Баланаң наркоманиялық жолға түсуіне барлық жағдайда үлкендер мен ата-аналар кінәлі деп ұйғаруға болады.

Биологиялық себеп. Қазіргі таңда наркоманиянаң туындауына бірнеше теориялар қарастырылған. Ең алғашқыларынаң бірі, денегеративті теория - наркомания – ақау, тұлғанаң азаматтық азғындалуы ғасырларда психиаторлардың арасында наркомания ұрпақтан ұрпаққа берілетін дерт деп саналды, яғни асқынған отбасылық анамнез. Голландиялық психиаторлар наркомания түрлі стресс жағдайларынаң себебі денег ұғымда. Тағы бір теория психотириялық негізінде наркомания мен қандайда бір психикалық ауытқуы бар науқастар шалдығады. Әлеуметтік - психологиялық. Эпидемиялық теория - халық арасында инфекциялық ауру тәрізді тара лады, әлеуметтік тайғақ отрада дереву тара лады.

Мектеп оқушылары арасындағы профилактика Мектептегі балаларға диагностикалық мақсайтта тексеру жүргізү мен қауіп топтарын анақтау. Мұғалімдермен жұмыс істеу арқылы оларды наркомания мен токсикомания туралы ақпараттандыру. Тәрбие сағаттары, презентация, сұрақ жауап тәсілімен орта сынап оқушыларына түсіндіру жұмыстарын жургізу. СӨС угіттеу Бос уақытты дұрыс пайдалану мақсалтында спорттық, өнер, музыкалық, би үйірмелерін құрастыру.

Сабақ кезінде таңдамалы түрде медициналық тексеру жүргізу. Ата - аналармен жалпы жиналыс кезінде әңгіме ( бэсседа ) өткізу. Балаларды экспресс тестілеу және онаң қорытындыларын ата аналармен талдау. Оқушылардың жанұясына араласу. Балаға жайлы жанұялық атмосфера болуын кадағалау. Жанұялық кризис стен шығуға көмек көрсету. Отбасы мен бала арасындағы конфликттерді балдырмауды, одна шығу жолдарын көрсету. Оқушынаң отбасындағы жүріс тұрысына көңіл бөлу. Балаға сенім мен махаббат ұялату.

Мектептегі жасөспірімдердегі ең көп тараған қате пікірлер: -өмірде бәрін,сонамен қатар наркотикті де көру керек. - көп жил наркотик қолданап,қалыпты өмір сүріп жүрген адамдар көп. - адам шөп(травка) шегіп жүріп қаншалықты тәуелді кенің кадағалап,кез келген кезде тастап кете аллоды. -наркотик қабылдап тәуелділікке түспей жүрсе де болады. - токсикомания бұл ауру емс тәуелділік болмайды. Қабылдау қабылдамау әркімнің жеке проблемасы. -наркотикалық затратды голландия сияқты заңды қылу заң бұзушылықты жояды. -өмірден қалып қалған үлкендер наркотиктің қандай тамаша зат кенін түсінбейді. - наркотик әлем ақиқалтын(истину мира) түсінуге көмектэсседі. -бір рет көріп тастап китсе балды. Марихуана шегудің табак шегуге қарағанда зияна азырақ.

Біріншілік профилактика 1. Заңды түрде ПАЗ сақтау, қалдану, тортуға тыйым салу. 2. Алкоголизм, наркомания мен токсикоманияға ҚР-да күштеп емдеу қолданаллоды. 3. Тұрғындарды өзіндік алтын алуға үйрету. 4. Комплекстік антинаркотикалық, антиалкогольдік профилактика. 5. Антинаркотикалық жарнамалар, плакаттар, стенттерді жаппай ілу, БАҚ- да торту. 6. Наркофильды қазір өте көп тараған гот эмо панктер сияқты топтарды заңды қадағалауға алу. 7. Антинаркотикалық жастар ұйымдарын, ағымдар құру. 8. Наркоманияға қарсы СӨС үгіттейтін концерт термин басқа да мероприятиялар ұйымдастыру. 9. Жастардың бос уақытын дұрыс өткізуге арналған шаралар. 10. Өмірдің басқа құндылықтарын белсенді жарнамалау. 11. Қауіп топтарына психотерапиялық және психологиялық консультация жүргізу. 12. Әр түрлі қоғамдық дезадаптация жағдайындағы адамдармен жұмыс. 13. Сенім телефондарын орнату.

Екіншілік профилактика Физикалық және психикалық тәуелділіктер ді жоюға бағытталған шаралар ұйымдастыру. Наркотикалы қ затрат, алкоголь немсе токсикалық химикаттард ы қолданалтын субьекттерді анақтау мен олардың заң бұзуына кедергі жасау. Тәуелділік түрі мен дәрежесін және онаң демеуші ( предрасполо гающий ) факторларын анақтау, күресу. Наркомания мен токсикомания на емдеу, дезинтоксика циялық шаралар жүргізу, шұғыл наркологиялы қ көмек көрсету. Психотерапия лық шаралар арқылы СӨС ұстаналтын орта жасау.

Үшіншілік профилактика Медико -психологиялық шаралар. Социалдық психологиялық шаралар. Қоғамдық шаралар арқылы емделіп шыққан науқас реабилитация сын демеп, ремиссиянаң алтын алу.

188-IV ҚР Заңы ж. 6 статья бойынша наркотикалық және психотропты затратдың айналымын мемлекеттік түрде қадағалау. Мемлекеттік бақылау және уәкілетті оргнардың бақылауы, қадағалау. 7 статья- айналымдағы лицензияланған психотропты затрат 8 статья- мемлекеттік квотан. Айналымдағы наркотикалық затратды квота арқылы бру.

«Қазақстан Республикасынаң Қылмыстық, Қылмыстық-іс жүргізу кодекстеріне және Есірткінің заңсыз айналымы аясындағы жауапкершілікті күшейту мәселелері бойынша Қазақстан Республикасынаң әкімшілік құқықбұзушылықтары жөніндегі кодексіне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы»

Б ұ л за ң тек аса ауры есірткі қ ылмыстары ү шін қ ылмысты қ жауапкершілікке тетрады, олар Қ Р Қ К - ні ң 250, 259, 260, ж ә не 266 баптары бойынша белгіленеді. Осылайша, жа ң а за ңғ а с ә йкес келесі қ ылмысты қ санкциялар қ олданалуы м ү мкін : аса ірі к ө лемде есірткі контрабандасы ү шін – 15 жилдан 20 жил ғ а дейін немсе ө мір бойы бас бостанды ғ ынан айыру ғ а ; лауазымды т ұ л ғ ана ң қ ызметтік жа ғ дайын пайдаланап, есірткіні сайт қ ана ү шін - 10 жилдан 15 жил ғ а дейін бас бостанды ғ ынан айыру ғ а ; ұ йымдас қ ан қ ылмысты қ топ пен есірткіні сайт қ ана ү шін - 15 жилдан 20 жил ғ а дейін немсе ө мір бойы бас бостанды ғ ынан айыру ғ а ; к ә мелетке толма ғ нарды, екі немсе одна да к ө п адамдарды, сендай - а қ к ү ш к ө рсетумен есірткіні пайдалану ғ а торт қ ана ү шін - 7 жилдан 10 жил ғ а дейін бас бостанды ғ ынан айыру ғ а ; есірткіні пайдалану ғ а тортып, сона ң негізінде адам ө ліміне ә келіп со ққ ана ү шін - 15 жилдан 20 жил ғ а дейін немсе ө мір бойы бас бостанды ғ ынан айыру ғ а ; есірткіні пайдалану ү шін притон дар ұ йымдастыр ғ ана ү шін – 3 жилдан 7 жил ғ а дейін, ал қ ызметтік жа ғ дайын пайдалан ғ ана немсе ұ йымдас қ ан топ пен ұ йымдастыр ғ ана ү шін 7 жилдан 12 жил ғ а дейін.

Қ орытынды Қ орытынды Соңғы жилдары ҚР-да наркомания 8 эссе өсті. Онаң таралуы жасөспірімдер арасында өте көп жасар кез келген жасөспірім өзінің ПАЗ қолданалтын танасы бар кенін оңай сайта аллоды. Жасөспірім наркотикті алғаш қабылдағанда өзіне зиян келтіру немсе өлуді мақсайт етпейді. Бұл тек өз санасымен денег қызықты эксперимент ретінде ғана жүзеге осады. Бірінші рет көріп тастап кеткен жастарды сұрастырғанда олардың босым көпшілігі салдарынан қорқып тастап кеткендігі анақталған. Тек аз бөлігі ғана наркотикалық затқа қаражат жоғынан немсе аллергиялық реакция болғандықтан тастаған. Яғни балаларды дұрыс ақпараттандыру мен қадағалау ең басты профилактикалық шара.

Қолданалған әдебиеттер Ваисов С.Б.- Наркомания и алкогольная зависимость, практическое руководство по реабилитации детей и подростков. Изд: Спб. Наука и техника, с Еременко Н.И.- Профилактика вреднах привычек. 7. Профилактика алкогольной и наркотической зависимости у подростков в школе: практическое руководство для педагогов и родителей. М: Скрытая профилактика наркомании: практическое руководство для педагогов и родителей.. М: ТЦ.Сфера, с.