Васіль Быкаў

Васіль Уладсіміравіч Быкаў нарадсіўся 19 чэрвеня 1924 года на поўначы Беларусі- у вёсцы Бычкі Ушацкага раёна Віцебскай вобласці. Бацькі будучага пісьменніка былі сялянамі. Дзяцінства і юнацтва Васіля супалі з цяжкім і драматычнымі гадамі нашей гісторыі- калектывізаціяй. Акрамя Васіля ў бацькоў было двое меншых дсяцей. Дзіцячая память захавала, як у 1930-я гады з кубліцкай царквы, дс 0 е немаўляткам Васіля хрысцілі, актывісты-бязбожнікі сцягвалі крыжы, а пасля раскрадалі маёмасць.

У 1935 годсе В.Быкаў закончыў Бяляуўскую початковую школу, а затем працягваў вучобу ў Кубліцкай сярэдняй школе. У гиты час у яго жыццё прыйшлі кнігі, якія літаральна паланілі яго ўяўленне. Чытаў без разбору ўсё, штор трапляла пад рукі, - піша В.Быкаў у аўтабіяграфіі. У Кубліцкай сярэдней школе ён быў нязменным мастаком-афарміцелем настенной газеты. Сконшыўшы ў 1939 годсе восемь класаў, юнак паступіў на скульптурная аддсяленне Віцебскага мастацкага вучылішча. Аднак хутка была адмененна дсяржаўнае стыпендыя, а вучыць сына за свой кошт бацькам было сяжка. Таму ў 1940 годсе юнак вярнуўся зноў у вёску. У чэрвені 1941 года В.Быкаў здаў экстэрнам экзамены за дсесяты клас Кубліцкай школы.

Летам 1942 года В.Быкава прызвалі ў Чырвоную Армію і накіравалі ў Саратаўскае пехотная вучылішча. Зімой 1944 года, у час разгрому фашысцкіх войскау пад Кіраваградам, батальон, у якім ваяваў малодшы тейтэнант В.Быкаў, быў разбіты варожымі танкамі. Зпрастрэленай нагой В.Быкаў трапіў у санроту. Паранены хоць крыму здольным рухацца, давялося ратавацца самім. Яны адбіваліся, адыходсіля, адыходсілі праз міннае поле, на кожным крокус рызыкуючы падарвацца. Гэтыя падсеі апісаны, магчыма, у самой аўтабіяграфічнай аповесціМертвым не баліць.

Загінулі многія бойцы, а В.Быкаў судам застаўся живы. Аднак яго бацткі атрымалі паведамленне, дсе было сказана, штор із сын забіты 10 студсеня 1944 года і паха ванны на центральных могілках у весцы Вялікая Севярынка Кіраваградскай вобласці. В.Быкаў вызваляў Румынію, Балгарыю, Венгрыю, Югаславію, Аўстрыю. Стаў старшим лейтэнантам, камандсірам узвода палкавой, потом армейской артылерыі. У той час, калі пра войну было принята пісаць героіка- романтичным і бадсерым тонам, В.Быкаў, кіруючысяпраўдай адсінай, паказаў у сваіх дворах, штор на войне было ўсё: гераізм, трагізм, баязлівасць, подласць, абыякавасць да лёсу людсей. Абавязак кожнага сведкі і ўдсельніка мінулай войны- гаварыць толькі праўду, якой бы горкой ні здалася.

У 1947 годсе ён быў дэмабілізаваны, спыніўся ў Гродна. Стаў журналістам у областной газете Гродсенская праўда. У гэтай газете ў гадах друкаваліся яго невядікія карэспандэнцыі, якія сведчаць пра паступовае далучэнне В.Быкава да журналістыуі, творчай літаратурнай працы. У 1949 годсе у газете Гродсенская праўда былі надрукаваны яго першыя апавяданні на рускай мове Утой дсень і У першим баі. Сам пісьменнік лічыў дворы толькі спробай пара.

Праз два гады яго зноў прызвалі в армію, і яшчэ эмаль 10 гадоў В.Быкаву давялося служыць у розных гарнізонах на Украіне, Беларусі,Далекім Усходсе. У 1951 годсе ў час службы на Курыльскіх островах В.Быкаў напісаў яшчэ два апавяданні аб войне Смерць человека і Абознік і паслаў іх на водгук М.Лынькову. У 1955 годсе зноў вяртаецца ў Гродна і займецца журлалістыкай. З 1956 па 1972 год парцаваў літаратурным супрацоўнікам, літкасультантам газеты гродсенская праўда. У 1972 годсе быў бараны сактратаром Гродсенскага аддсялення Саюза пісьменнікаў Беларусі і выконваў гитыя абавязкі да 1978 года.

Напісаў аповесці Здрада(1961), Трэцяя ракета(1962), «Пастка» (1962), «Альпійская балада» (1963), «Праклятая вышыня» (1968).Пастка Альпійская балада Праўдсіва адлюстраваў войну, паводсіны, жыцце і гібель сваіх герояў, Быкаў імкнуўся паказаць чытачу зло ва ўсёй яго агіднай, разбуральнай сіле, распазнаць яго природу і не мірыцца з ім.

З другой паловы 1970-х гадоў В.Быкаў жыў і працаваў у Мінску. У 1980 годсе яму присвоена ганаровае звание народного пісьменніка Беларусі. Апошняй кнігай В.Быкава стала аўтабіяграфічная проза Доўгая дарога дадому(2002). Памер 22 июня 2003 г. (79 лет). Узнагароды: Герой Сацыялістычнай Працы (1984). Лаўрэат Літаратурнай прэміі імя Я. Коласа (1964, за аповесць «Трэцяя ракета»), Дзяржаўнай прэміі СССР (1974, за аповесці «Абеліск», «Дажыць да світання»), Дзяржаўнай прэміі БССР імя Я. Коласа (1978), за аповесці «Воўчая зграя», «Яго батальон»), Ленінскай прэміі (1986, за аповесць «Знак бяды»). У 1980 атрымаў звание Народнага пісьменніка Беларусі, Узнагароджаны ордэнамі Леніна, Працоўнага Чырвонага Сцяга, Чырвонай Зоркі, Айчыннай войны 1-й ступені, медалямі. Герой Сацыялістычнай Працы 1980 Лаўрэат прэміі «Залаты апостроф» (2003, пасмяротна).«Залаты апостроф»