Махамбет Өтемісұлы « »

Менің атым – Махамбет, Жасқұстағы Жәңгір хан Ісінен болдым құса – дерт. Атасы өткен Айшуақ- Соның көзі көрді ғой: Менің атам Өтеміс Елдің қамын жеді ғой.

Махамбет - халықты патшалық, хандық өкіметке қарсы қарулы кетеріліске шақырған алғашқы қазақ ақыны. Оның бейнелі де жалынды негізінен Шалкиіз, Сыпыра, Доспамбет, Қазтуған сияқты батыр жыраулардың үлгісінде шығарылған көтеріліс туралы толғаулар. "Жәңгірге", "Баймағамбет сұлтанға" денег өлеңдерінде үстем тап өкілдерін бет-пердесін жырта шансе, "Мұнар күн" өлеңінде ел басындағы ауыртпалықты күйзеле, ашына сайты. Исатай - ақынның кеп өлендерінің басты қаһарманы. "Тайманның ұлы Исатай", "Исатай денег ағам бар", "Исатай сөзі", "Тарланым", т.б. өлеңдерінде Исатайдың адамгершілігі, азаматтығы, батырлығы, қайсарлығы сипатталады.

Ерлік пен елдіктің өшпес рухи

Махамбет айтулы күйші, сазгер де болған. "Өкініш", "Қайран Нарын", "Жұмыр қылыш", "Терезе", т.б. күйлері күйтабаққа жазылды. Махамбет өлеңдері 1908, 1912, 1925 ж. Қазан, Орынбор, Ташкент қалаларында жарық көрді. Шығармалары жылдар арасында 8 рет жеке кітап болып шықты, оқулықтар мен жинақтарға енді. Оның өмірі мен шығармашылығы жөнінде Х.Досмұхамедов, М.Әуезов, Қ.Жұмалиев, З.Қабдолов, Х.Сүйішәлиев, С.Қирабаев, Ә.Дербісәлин, Р.Бердібаев, М.Мағауин, Қ.Сыдиықов, т.б. ғалымдар мен қаламгерлер зерттеулер, мақалалар жажды, пікірлер сайты.

Махамбеттің соңғы сөзі Керуен тірлік бөктерді де бойға зап, Бұлың-бұлың белдер асып шаршаған Бұл жалғаннан кетіп жаты қанша адам. Қазанына қожа болған дай қазақ, Екеуімізге Егіз бе? деп тамсанған.

Арғымақтың балансы Аз отар да көп жумар, Талаудан татқан дәмі бар. Азамат ердің балансы Халқының азаттығын армандаған асыл Махамбет ХІХ ғасырдағы біртуар құбылыс еді.