Зиян келтіруші ба ғ дарламалар Орында ғ ан:Молдамырза Санжар Тексерген:

Вирустар ө з- ө зінен к ө бейіп, ө здеріні ң к ө шірмелерін жасап, жасырын т ү рде компьютерде т ұ р ғ ан а қ параттар ғ а, құ жаттар ғ а за қ ым келтіруі, кейде оларды ө шіріп тастауы м ү мкін. Е ң ал ғ аш қ ы вирус 1986 жылы "Brain" ( қ аза қ ша Ми) деген атпен пайда болды

Вирустарды ң пайда болу белгілері: 1 қ алыпты ж ұ мыс істеп отыр ғ ан ба ғ дарламаны ң д ұ рыс ж ұ мыс жасамауы; 2 компьютерді ң а қ ырын ж ұ мыс жасауы; 3 Амалды қ ж ү йені ң д ұ рыс ж ү ктелмеуі; 4 файлдар мен каталогты ң жо ғ алып кетуі; 5 файл ө лшемдеріні ң ө згеруі; 6 дискіде файлдар саныны ң кездейсо қ к ө беюі; 7 компьютер жадында ғ ы бос орындарды ң азайып кетуі; 8 экран бетіне т ү сініксіз хабарламалар мен суреттерді ң пайда болуы; 9 т ү сініксіз дыбысты қ сигналдарды ң берілуі; 10 компьютер ж ұ мысыны ң жиі-жиі то қ тап, ж ұ мыс жасамай қ алуы.

Компьютерлік вирус арнайы жазыл ғ ан ша ғ ын к ө лемді (кішігірім) программа. Ол ө здігінен бас қ а программалар со ң ына немесе алдына қ осымша жазылады да, оларды "б ү лдіруге" кіріседі, сондай-а қ компьютерде та ғ ы бас қ а келе ң сіз ә рекеттерді істеуі м ү мкін

Компьютерлік вирустарды ң жіктелуі. « Ұ стауыш вирустар» - ба ғ дарламалы қ құ ралдар кешеніндегі қ ателіктер мен д ә лсіздіктерді пайдаланылады. К ө лемді ба ғ дарламаларды т ү зету кезінде белсенділік к ө рсетіп, ба ғ дарлама ғ а жабысады. Т ү рлі зиянды қ ә рекеттері бар вирус. «Логикалы қ бомбалар». Ол қ арапайым ба ғ дарламалар ғ а кіріп алып, білінбей т ұ рады. « Құ рттар». Ол ж ү йелік ба ғ дарламалаушыларды ң а қ паратты қ - есептеу желілеріні ң бос т ұ р ғ анресурстарын аны қ тау ба ғ дарламаларына кіріп алып, сол бос құ рыл ғ ыларды тектен- тек ж ұ мыс істеуге м ә жб ү р етеді. «Троян аттары». Ол қ арапайым қ олданбалы ба ғ дарламалар ғ а еніп алып, солар ғ а р ұқ сат етілмеген ә рекеттерді орындатады. Жасалу құ рылымы мен к ө бею жолы о ң ай бол ғ анды қ тан, к ө бінесе компьютер желілерін жайлап алады.

Ма қ саттарына қ арай вирустар мынадай 4 б ө лікке б ө лінеді: «Бейсауат» - онша қ атты зияны жо қ вирустар. «Шантаж жасаушы» - мысалы, белгілі т ө лема қ ы берсе, вирус ә сері жо ғ алатынын анонимді т ү рде хабарлайтын «баяу ә сер ететін бомбалар». «Насихатшы» - « ө зін к ө рсету» ма қ сатында жасал ғ ан. «ма ғ ынасыз» - ә сері т ө мен вирустар.

Аты шулы вирустар Ал Explore Zip « құ рт» вирусы почталы қ файлдар ғ а тіркеліп, қ атты дисктегі файлдарды ө шірген. I love you вирусы Ал ә лем бойынша б ұ л вирус миллион ғ а жуы қ компьютерді за қ ымда ғ ан. Компьютерлік эксперттер б ұ л вирус ә келген зардаптарды ң шы ғ ынын млрд. доллар ғ а те ң еген Melissa вирусы электронды қ почта хатына жабысып, қ ызмет етіп т ұ р ғ ан Microsoft Outlook ж ү йесіні ң Microsoft Exchange Server серверін б ү діреді

Вирус қ а қ арсы ә рекет 1. Вирустан ғ ан (инфицированный) файлды жою. 2. Вирустан ғ ан файлды ң бас қ а барлы қ файл ғ а байланысын жою. 3. Карантин ғ а енгізу (Антивирусты ң критериясы бойынша вирусты ң таралуы қ ауіпінен оны қ олдану ғ а м ү мкіншілк бермейді). 4. Файлды тазарту, я ғ ни енген вирусты жою. 5. Еш қ ай б ұ йры қ орындалмайтын жа ғ дайда оны операциялы қ ж ү йені ң келесі перезагрузкасында ғ ана вирусты толы ғ ымен жою ғ а болады

Антивирустік программалар М ұ ндай программаларды бірнеше т ү рге б ө луге болады: детекторлар докторлар (фагпрограммалар) ревизорлар, доктор – ревизорлар с ү згі – программалар ж ә не вакциналар (иммунизаторлар).

Қ азіргі кезде к ө п тарал ғ ан антивирустік программалар мыналар болып табылады: 1 Каспер антивирусы ( шы ғ арушы – «Каспер лабораториясы») 2 доктор Веб – Dr. Web (шы ғ арушы – «Диалог – наука») 3 McAfee virusScan (шы ғ арушы – «McAfee Associates») 4 Norton Antivirus (шы ғ арушы – «Symantec») 5 Agnitum utPost (Firewall Pro) 6 Ad – Aware 6.0 Personal, та ғ ы бас қ алар