ҚАРЖЫ НАРЫҒЫ

Қ АРЖЫ НАРЫ Ғ ЫНЫ Ң ТЕОРИЯЛЫ Қ НЕГІЗДЕРІ Қ аржы нары ғ ы ө те к ү рделі ж ү не, одна а қ ша ж ә не бас қ а қ аржы активтері на қ ты тауарлар айналымнан т ә уелсіз жеке дербес айналымда. Б ұ л нары қ ә р т ү рлі қ аржы құ ралдарын пандаланады, одна арнайы қ аржы институттар қ ызмет к ө рсетеді, инфра құ рилымы ә р т ү рлі ж ә не дарма қ тал ғ ан. Қ аза қ стееды қ экономикалы қ ә дебиетте қ аржы нары ғ ы ә р нысанда ғ ы а қ ша капиталы мен құ еды қ а ғ задарды ң қ оз ғ алисымен байланнысты экономикалы қ қ атынастар ретінде к ө рінеді.

қ аржы нары ғ ы келесі себе птер бойынша экономикада басты р ө л ат қ арады : 1) оны ң ар қ астттында а қ ша қ аражаттарын ө ндіріске салып, елді ң ө ндіріс қ уатын ны ғ айту, қ ор ә леуетін жена қ тау ; 2) қ аржы нары ғ сссссыны ң к ө мегімен инвесторла ғ а е ң к ө п панда ә келетін к ә сіпортттындар мен салаларды ң дамуы же ң ілдетіледі ; 3) қ аржы нары қ тартттында іске асырылатын капитал дарды ң құ йылуы ғ билыми - техникалы қ прогресті ң ( ө рлеуді ң ) шапша ң датуына жа ғ дай жасайды. Қ аржы нары ғ ы қ аржы қ орласссссыны ң тез қ оз ғ алисы мен н ә тижелі пандалануын қ амтамасыз етеді.

Қ АРЖЫ НАРЫ Ғ ЫНЫ Ң МІНДЕТТЕРІ Қ аржы нары ғ сссссыны ң негізгі міндеті а қ ша қ аражаттарсссссыны ң иелерден пандаланушилар ғ а қ оз ғ алыста ғ ы делдалды қ та т ұ рады.

қ аржы нары ғ сссссыны ң міндеттеріне келесілерді жат қ ызу ғ а болады : - қ аржы нары ғ ы ә р жердин келген уа қ ытша пандаланбайтын капиталды ж ұ мылдырады ; - уа қ ытша пандаланбайтын жена қ тал ғ ан капиталды к ө птеген т ү пкі т ұ тынушилар арастттында н ә тижелі таратады ; - инвестиция аястттында капиталды пандалануды ң е ң н ә тижелі ба ғ ыттарын анны қ тайны ;

- с ұ ранныс пен ұ ссссссынысты ң ара қ атынастарын объективті т ү рде к ө рсететін жеке қ аржы құ ралдары мен қ ызметтерді ң нары қ ты қ ба ғ аларын қ алыптастырады ; - қ аржы құ ралдарын сатуши мен оларды сатып алушилар арастттында білікті делдалды қ ты іске эстрады ; - қ аржы т ә уекелін азайту ғ а жа ғ дай жасайды ; - капиталды ң айналымын шапша ң детсады ( тездетеді ), я ғ ни экономикалы қ процестеріні ң белсенділігін к ө тереді.

Қ АРЖЫ НАРЫ Ғ Ы ҚҰ РАМЫ Қ аржы нары ғ ы құ романны мыналар кіреді : а қ ша нары ғ ы ; капитал дар нары ғ ы ; құ еды қ а ғ задар нары ғ ы.

А Қ ША НАРЫ Ғ Ы А қ ша нары ғ тттында бір жылдан аз уа қ ты бар қ ыс қ а мерзімді қ аржы құ ралдары айналады.

қ олда ғ ы а қ ша нары ғ ы, қ ыс қ а мерзімді қ азина міндеттемелер нары ғ ы, қ ыс қ а мерзімді суда міндеттеме қ а ғ задар ( вексель ) нары ғ ы А қ ша нары ғ ына келесі б ө ліктер кіреді :

КАПИТАЛДАР НАРЫ Ғ Ы Капиталдар нары ғ тттында ұ за қ мерзімді қ аржы құ ралдары айналады. Капиталдар нары ғ тттында а қ ша қ орланны 1 жылдан к ө п уа қ ыт қ а торты лады.

ҚҰ НДЫ Қ А Ғ АЗДАР Құ еды қ а ғ задар – нары қ та дербес айналисы бар, сату - сатып алу ж ә не де бас қ а м ә мілелерді ң объектісі ретінде бола алтын, м ү ліктік құқ ы қ тарды к ө рсететін ерекше құ жаттар. Құ еды қ а ғ задар нары ғ ы аястттында меншік қ атынастары іске асырилып, экономикалы қ ө суді ң қ аржы к ө здері қ алыптасып, инвестициялы қ қ орла до ғ ырланады.

Экономиканны қ аржилы қ бас қ арусссссыны ң халы қ аралы қ теориясы мен т ә жірибесінде қ аржы нары ғ сссссыны ң 2 негізгі нысаннын айырады : - ұ йымдас қ ан ; - ұ йымдаспа ғ ан.

Ұ йымдас қ ан қ аржы нары ғ ы – банктер мен биржалар белгілеген ( анны қ тал ғ ан ) ережелер бойынша қ ызмет жасайтын нары қ. Ұ йымдаспа ғ ан қ аржы нары ғ ы – бас қ а жолдар ар қ илы қ аржы активтерді ң айналыс аясын білдіреді : қ аржы делдалдар, инвестициялы қ компаниялар ар қ илы ж ә не т. б.

Қ аза қ стан Республикассссссыны ң « Қ аржы нары ғ ы мен қ аржы ұ йымдарды ң мемлекеттік реттеуі мен қ ада ғ алауы » За ң сссссыны ң (2003 ж. шілде ) 1 бабина с ә йкес қ аржы нары ғ ы : « қ аржилы қ қ ызмет к ө расчету ж ә не т ұ тынуымен, сонымен бірге қ аржы құ ралдарын ши ғ ауры ж ә не айналисымен байланнысты қ атынастар жиынты ғ ы ».