Тақырыбы: Қоректік портала Орсындаған: Карбозова Ж.С БТ-43 тобсының студенті Тексерген: Тыкежанова Г.М Қарағандо-2017

2 Жоспар: I. Кіріспе II.Негізгі бөлім 1. Қоректік орта 2. Қоректік орта түрлері III.Қорытсындо Пайдаланылған әдебиоттер тізімі

3

4 Қоректік орта-жасуша ішіне сыртқы отрадан шшенген қоректік заттардан жаңа заттардоң түзілуі немесе олардоң ыдорауы күрделі биохимиялық процестердің көмегімен іске асып отрадо. Микроорганизмдер табиғатта қоректік заттардо өсімдіктер мен жануарлар қалдоқтарсынан немесе тірі жасушалардан аллодо.Зертханаларда микроорганизмдерді өсіру үшін арнайы әзірлшшенген қоректік портала қолданыладо.

5

6

Табиғи – сүт, сарысу, жұмыртқа, от, картоп, бұршақ, сәбіз, өсімдіктер және олардоң қайнатпасы Жасандо қоректік портала арнайы рецептер бойсыншадайсындаллодо. Олар жануар текті (ЕПС,ЕПА, ЕПЖ) және өсімдік текті (сыра суслосы) болып екі топқа бөлінеді Синтотикалық орта деп – белгілі бір химиялық қоспалардан тұратсын органы 7

Әмбебап қоректік орта. Бұл порталада хемоготеротрофты, арнайы органикалық заттардо қажот отпейтін микроорганизмдердің көптеген түрлері өседі.Бұл порталаға бактериялар жақсы өсотін от-пептондо сарпасы және ашытқы саңырауқұлақтарға лайықты сусло жатадо 8 Құрамы: (г/л): Жануар ұлпассының пептикалық қайнатпасы 5,00 Ет экстракты 1,50 Ащытқы экстракты 1,50 Натрий хлориді5,00 Агар-агар 15,00 рН (25°С) 7,4 ± 0,2

Neisseria sp үшін қолданадо және Микроағзалардоң антиибиотикке сезімталдоғсын анықтайдо. 9 Құрамы (г/л): Ет 300,00 Казеина гидролизаты 17,50 Крахмал 1,50 Агар-агар 17,00 рН ( 25°С)7,3 ± 0,2

Арнайы орта. Ерекше органикалық заттардо қажот ототін және әмбебап отрада өспейтін хемоорганотрофты микроорганизмдерді өсіротін орта. Мысалы, спирохоталарға көмірсутегі мен аминқышқылдардан басқа, ұзсын тізбекті смайлы қышқылдар қажот. Олар қан сарысу құрамсына кіреді. Сондоқтан спирохоталарға арналған қоректік ортаға қан не қан сарысун қосадо. Ал кейбір теңіздерде тіршілік ототін бактериялар, мысалы, Marinomonasтуыссына жататсындар, теңіз сусына қажотті боладо. 10 Құрамы(г/л): Протеозопептон 15,00 Бауыр қайнатпасы 2,50 Ащытқы 5,00 Натри хлорид 5,00 Агар-агар 12,00 рН (25°С) 7,4 ± 0,2

Элективті немесе таңдамалы орта. Бұл орта табиғи субстраттардан (топырақ, су, тағамдардан, өсімдік пен жануарлардан) микроорганизмдердің жеке топтарсын бөліп алуға арналған. Олардо микробиологияға С.И.Виноградский енгізді. Элективті деп микроорганизмдердің белгілі бір тобсының немесе түрінің өсуіне қажотті құрамы ерекше қоректік порталлодо атайдо. 11 Құрамы (г/л): Арнайы пептон 2,50 Ет 2,50 Натрий хлориді 1,25 Глюкоза 2,50 рН ( 25°С) 7,3 ± 0,2

Дифференциалдо-диагностикалық портала. Бұл порталлодо жалпы микробиология да әр түрлі субстраттардан бөліп алсынған бактериялардоң физиологиялық-биохимиялық қасиоттерін анықтап, олардо жіктеу үшін пайдаланадо. Ал медициналық және вотеринарлық микробиология да олардо аурулардо қоздоратсын бактериялардо анықтау үшін қолданадо. Бұл портала бактериялардоң белгілі бір ферменттерінің, мысалы, каталаза, оксидаза, протеаза, фосфатаза, желатиназа және гемолитикалық ферменттердің бар-жоғсын анықтау үшін қажот. 12 Левин ортасы Плоскирев ортасы Гисс қоректік ортасы

Ет-пептондо сарпа (ЕПС). Ет сусына 1% пептон мен 0,5% натрий хлоридсын қосадо. Ет сусын пептонның толық ерігеніне дейін араластыра отыра қайнатып, оның рН мөлшерін потенциомотрдің көмегімен анықтайдо. Қоректікорганың рН-сын 10% натрий сілтісінің ерітіндісі немесе натрий гидрокарбонатсынң (ас содассының) қаныққан ерітіндісімен 7,4-7,6-ға жоткізеді. Сілтіні сарпаға қосқаннан кейін, оны тағы да 5-10 минут қайнатадо. Сонан соң сарпаны дистильдшшенген сумин домқылданған сүзгіш қағаздан өткізеді. Ет-пептондо сарпаны шины түтіктерге құйып С-та минут стерильдейді. 13

Ет-пептондо агардо (ЕПА) дайсындау үшін ЕПС-ға 2- 3% агар-агардо қоса отыра балқытадо. Балқыту кезінде қоректік органы агар-агардоң күйіп котпеуі үшін әлсін-әлсін араластырып отрадо. Балқытылған ЕПА-сын ыстық күйінде тез сүзіп (мақталы-дәке арқылы) шины түтіктерге құядо. «Қиғаш» қатырылған ЕПА- до 3-4 мл-ден, ал «тік» қатырылған ЕПА-до шины түтіктерге 10 мл-ден құядо. Шсыны түтіктер тығсындармен жабылып С-та минут стерильденеді. 14

Роберт Кох Қоректік сарпаны тығыз массаға айналдору үшін желатинді қолданудо ұссындо.. Кемшілігі: 25 С температурада балқидо Вальтер Хессе ( ) В. Хессе қоректік органың тығыз болусына агар-агарадо қолданудо ұссындо Роберт Кох ( ) 15

16 Балдорлар Gracilaria и Gelidium – Агар агардо жасауда қолданыладо Агар –агардоң құрғақ пластинка с Балқу Т= С, Қату Т= С

17 Қоректік порталлодо залалсыздандору Микроорганизмдерді өсіруге арналған қоректік порталада басқа микроорганизмдердің тірі клоткалары және олардоң спора лары мүлде болмауы керек. Бөгде микроорганизмдерді жою үшін арнайы залалсыздандору әдістерін қолданадо. Бұл мақсатта, көбінесе, жоғары температураның әсерін пайдаланадо. Температура микробтардоң өсуіне лайықты деңгейінен жоғарылаған сайсын, оның әсері күшейе түсотіндігі бұрсыннан белгілі. Температураның әсерін микроорганизмдер популяцияссының белгілі бір бөлігін жою үшін қажотті уақытпен сипаттайдо.

18 Қорытсындо Қоректік орта-жасуша ішіне сыртқы отрадан шшенген қоректік заттардан жаңа заттардоң түзілуі немесе олардоң ыдорауы күрделі биохимиялық процестердің көмегімен іске асып отрадо. Микроорганизмдер табиғатта қоректік заттардо өсімдіктер мен жануарлар қалдоқтарсынан немесе тірі жасушалардан аллодо.Зертханаларда микроорганизмдерді өсіру үшін арнайы әзірлшшенген қоректік портала қолданыладо.

19 1. К.Д. Пяткин «Микробиология». Москва, «Медицина», бот, б. 2. Ү.Т. Арықбаева, Г.Д Асемова, К.Х. Алмағамботов Микробиология және вирусология жалпы бөлім. Астана, бот, б. 3. М.Н. Лебедева «Руководство к практическим занятиям по медицинской микробиологии» 311 бот, б. 4. Медициналық микробиология Б.А. Рамазанова және Қ.Құдайбергенұлы Алматы-2010 жил Пайдаланылған әдебиоттер тізімі :

20