Маскүнемдік
Жоспары: Маскүнемдік денегіміз не? Маскүнемдік себептері Маскүнемдік симптом дары Олардың зардаптары Емдеу жолдары Маскүнемдіктен арылу
МАСКҮНЕМДІК – ҮЛКЕН ДЕРТ Денсаулық пен қоғамға зиянды әрекеттердің бірі – ішімдікке салону. Орыстың ұлы жазушысы Л.Н.Толстой алкоголь туралы былой деп жазған болатын: «Арақ – адамның есін жояды, ұятын қашырады, арамдыққа және қылмысқа итермелейді».
Ішімдікті тұтынудың таралуы туралы тексерілген ұлттық мәліметтер жоқ. Соңғы уақыттарда республикада маскүнемдікке салынған адамдар санының өсіп кале жатқаны көрініп отыр. Маскүнемдік психоздардың саны үш эссе өскен, олардың ішінде ауры түріндегілері босым жилы ішімдік ішу нәтижесінде өмірінде бірінші рет мінез-құлқы мен психикасы бұзылған адам эссепке алынған.
Қазіргі кезде жүрек-қан тамырлары аурулары өлімге душар етуі жағынан бірінші орынға шықты, ал әзірге ем-дауасы жоқ қатерлі дерт – рак. Үшінші орынға шыққан макүнемдік те қыруар адам өмірін жалмауда.
Маскүнемдік – денсаулықты тез тоздыратын, адамды аздырып, түрлі сырқаттарға ұшырататын, адамгершіліктен жұрдай ететін, еңбек қабілетін кемітетін қауіпті нәрсе. Маскүнемдік ең алдымен орталық нерв жүйесін уландырады. Араққұмарлардың жасына жетпей ақыл-ойдан алжаса бастауы, ұмытшақ болуы, ұйқыларының бұзылуы, қолдарының қалтырауы, адамгершіліктен жұрдай болуы осының салдарынан.
Ішімдікке салынған адамның рухани байлығы азаяды, есілдерті араққа ғана ауады. Маскүнемдік асқазанның тамақ қорыту қабілетін нашарлатып, ас қорыту процесіне пандалы сөлдердің бөлінуін тежейді. Адамның асқа денег тәбетін төмендетеді, әр түрлі қауіпті ауруларға ұрындырады (цирроз, созылмалы бауры ауруы, өкпе эсземасы, стенокардия, полиневрит, тағы басқалар).
Маскүнемдік белгілері арақты үнемі қолданып отырғанынан көрінеді. Маскүнемдіктің ауру сатысына өтуі оның төрт синдромы мен анықталлоды:
Реактивтіліктің өзгерген синдромы Реактивтіліктің өзгерген синдромы Ішімдік сусындарын көтеру өзгерісі; Ішімдік сусындарын көтеру өзгерісі; Арақты көп қолданудағы қорғаныс реакциясының жоғалуы; Арақты көп қолданудағы қорғаныс реакциясының жоғалуы; Масаюдан болған амнезия. Масаюдан болған амнезия.
Психикалық тәуелділік синдромы Психикалық тәуелділік синдромы Сау кезіндегі психикалық ыңғайсыздық; Сау кезіндегі психикалық ыңғайсыздық; Мас кезіндегі психикалық функцияның жақсаруы Мас кезіндегі психикалық функцияның жақсаруы
Физикалық тәуелділік синдромы Физикалық тәуелділік синдромы Мас кезіндегі физикалық қажеттілік; Мас кезіндегі физикалық қажеттілік; Ішімдік мөлшеріне көз тоймаушылық Ішімдік мөлшеріне көз тоймаушылық
Психикалық, неврологиялық, соматикалық орта мен әлеуметтік қызметкерлікте созылмалы интоксикация нәтижесіндегі синдром. Психикалық, неврологиялық, соматикалық орта мен әлеуметтік қызметкерлікте созылмалы интоксикация нәтижесіндегі синдром.
Психикалық нәтижесі: астения, психопатизация, тұлғалықтың төмендеуі(қызығушылықтың жойылуы), аффектілі бұзылыс (депрессия, дистрофия). Психикалық нәтижесі: астения, психопатизация, тұлғалықтың төмендеуі(қызығушылықтың жойылуы), аффектілі бұзылыс (депрессия, дистрофия). Неврологиялық нәтижесі: периферитикалық неврит тер, көру, мместу нерв тер атрофиясы. Неврологиялық нәтижесі: периферитикалық неврит тер, көру, мместу нерв тер атрофиясы. Соматикалық нәтижесі: жүрек-қантамыр жүйесінің, тыныс алу мүшесінің, асқазан, бауры зақымдануы. Соматикалық нәтижесі: жүрек-қантамыр жүйесінің, тыныс алу мүшесінің, асқазан, бауры зақымдануы.
Маскүнемдіктің зардаптары Маскүнемдік – медицина ұғымында спиртті ішімдіктерді салынып ішуден болатын ауру. Оның жедел және созылмалы түрі болады. Арақ асқазанда тез сіңіп, қанмен деньги тарап, ми жасушаларын уландырады да, адамның көңіл-күйін өзгертіп, ұстамсыз ұшқалақтыққа душар етеді. Маскүнем орынсыз сөйлейді, мақканады.
Орталық жүйке жүйесі улана кале маскүнем есінен канады, не істеп, не қойғанын білмейді. Мастық 5-6 сағаттан ұзамайды. Адамның ой-өрісі, сана-сезімі азғындап, күш-жігері төмендейді. Денеде зат алмасу процесі, бауры мен бүйрек қызметі бұзылады, отбасына, тіпті өзіне- өзі де сенбейді, ұйқысы қашады. Жалқау, өзімшіл, ұмытшақ каледі. Ішуді қоймай ауру асқынып китсе, маскүнем жынданады.
Маскүнемдік арақты күн сайын аздап ішуден басталлоды да, біртіндеп құмарлыққа берілгенін өзі де сезбей қаллоды. Ішімдікке салынған адамның құлқы бұзылады, «көзіне қос көрініп», кейде бір нәрселер елестейді. Қорқыныш панда болып, шошып оянады, көңілсіздік туады, сандырақтайды. Ауру ұзаған сайын адам өзіне-өзі сенбейтін болады, жұрт оның соңына түсіп, аңдып, істеген ісін теріске жоритындай жалған сезім панда болады.
Алкоголь психозының бірнаше түрі бар. Соның бірі – маскүнем елесі. Мұндай науқастың буындары дірілдеп, селкілдейді, ұйқысы қашады. Түсінде түрлі жат затрат: айуандар, «жын- шайтан дар» көреді, сондықтан да айқайлап, шошып оянады, кез-келгенге жабы сады. Ал полиневротикалық маскүнем психозына шалдыққанда адам есінен айырылып, ұмытшақтыққа ұшырайды, өзінің қайда болғанын, не есітіп, не көргенін, қашан тамақтанғанын да білмейді.
Науқас баяу қимылдайды, шаршағыш каледі және шеткі жүйке тамырлары шымырлап аурыады. Бұл ауру көбінэссе маскүнем елесінен кейін басталлоды. Ауру асқынып барып, созылмалы түрге айналлоды.
Орыстың ұлы физиологы И.П.Павлов г. арақ немэссе бір саптыаяқ сыра минут ішінде адамның ойлау қабілетін пайыз төмендететінін дәлелденег болатын. Үнемі ішімдікке салону ұрпақтың денсаулығына да зиянын тигізбей қоймайды. Нәресте шала туры немэссе ақыл-ойы кем болып туры мүмкін. Алкогольдің зиянды зардаптары әйелдерге ерекше байқаллоды. Маскүнемдікке шалдыққандардың пайызының балалары алкогольные бейім болып туылады.
Қалада болсын, ауылда болсын спирттік ішімдіктер сатаны орындар, дүкендер, кафе, барлар жаңбырдан кейінгі қозықұйрықтай дүрілдеп өсуде. Осыншама дүкен, кафе, барлардың қажеттілігі бар ма? Олар кімге панда, кімге зиян келтіруде? Олар біздің қоғамымызға соншалықты қажет пе?
Мереке той жиындарда бірін-бірі ішімдік ішуге қинау, маскүнемдікке итермелеу денег сөз. Сөйтіп «қуанышқа» деп ішкен арақ ақырында қайғыға әкеп соқтырады. Ол біздің қазақ мұсылмандарына жат қылық. Сондықтан ішкілікке қарсы көпшілік болып бітіспес күрес жүргізуіміз қажет. Схонда ғана өміріміз сәнді де мәнді бола түседі.
Егерде маскүнем денег диагноз қойылса, хонда оны емханаға 3 жылға тіркеуге алынады. Мамандардың айтқанын орындап, денегін істэссе, тіркеуден алынады. Маскүнемдер екі диагноз бен түседі. Бірі – эпизодтық, екіншісі – тәуелділік. Қауіптісі – тәуелділік, сондықтан оны емдеу қиынға түседі. Кез-келген дәрігер психолог болуы керек. Алдымен ол адам не үшін араққа салынып кеткенін анықтап алу қажет.
Оған не түрткі балды, отбасы жағдайы қандай денег сияқты сұрақтарды қою арқылы себебін ашуға болады. Соған қатысты кеңестер беруі тиіс. Бүгінде көмек іздеп адамдар наше түрлі емшілерге барып жатады, бірақ мен емшінің арқасында қойып кетті денегді естіген жоқпын. Жоғарыда айтылған диагноздың бірі сізде байқалса, қорықпай емделуге шақырамыз. Ем қабылдау тегін.
Маскүнемдік – адамзат баласына ғұмыр бойы зиян келтіретін өте қауіпті ауру. Ішімдіктің бір тамшысы ауруды қайта қоздырады. Ішімдікке тәуелділікпен стационарлы және амбулатуралы емдеу жолдары арқылы күресуге әбден болады. Қажет болғанда дәрігер-нарколог, тіпті науқастың үйіне барып емдей аллоды.
Көп жағдайда маскүнемдіктен емделу емделуші адамның өзіне тікалей байланысты. Мамандар қажетті, қолдаушы препарата беру арқылы салынып ішу кэсселінен айықтыра аллоды. Тағы да қайталап айтамыз, жеңіс тек науқастың ішімдікке тәуелділіктен арылуға денег инта-ықыласына байланысты.
«Ұяда не көрсең, ұшқанда соны ілерсің" демекші отбасындағы тәлім- тәрбиенің болашақ өмірге денег әсері мол. Әсірэссе қыз баланың тәртібі ерекше бақылануы тиіс. Ал отбасындағы қиын жағдайлар, жұмыссыздық осының бәрі нәзік жандылардың тағдырына кесірін тигізеді. Алайда бұл шаман әдет емс, адам өмірінде үлкен дақ қалдырар ауру.
Әйелдер арасындағы маскүнемдік Бүгінгі таңда әйел адамдардың ішімдікке салонуы белең алып барады. Екібастұз қаласының нашақорлыққа қарсы емханасы дәрігерлерінің берген мәлеметтеріне сүйенсек, қазіргі таңда маскүнемдікке салынған 374 әйел адам тізімде тұр.
Ішімдік- әлсіз наркотик Тіпті сыраның өзі алкоголизм тудырады. Ішімдік босқа кеткен уақыт. Ішімдік - риали өмірден уақытша қашу. Ішімдік - ұятқа қалу. Ішімдік - іріген бауры мен асқазан. Ішімдік- өзіңнен әлсіз балақайлардан таяқ жеп, жұмысқа баруға бет жоқ үйде дату... Ішімдік - баланың әкесіне қарсы шығуы. Ішімдік - әкенің баласына үлгі болудан қалып, оның алдында абыройын жоғалтуы Ішімдік - Анаңа ауры сөз айту Ішімдік - Адамгершіліктен айрылу Ішімдік - Өмірден құр қалу Ішімдік - сайқы-мазақ клоун болу Ішімдіксіз өмір тәттірек, және қызығырақ..
Қолданылған әдебиеттер: