СӨЖ тақырыбы: Мерездің серологиялық диагностикасы С.Д.АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ Дерматовенерология кафедрасы КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д.АСФЕНДИЯРОВА Орындаған: Амирова Альфия Тобы: ЖМ Қабылдаған: доц.Сагидолдина.Л.К Алматы, 2017 ж

Жоспар Тақырыптың өзектілігі Кіріспе Негізгі бөлім: Анықтамасы Мерез серодиагностикасы Спецификалық анализ Спецификалық емс анализ Қорытынды Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Тақырыптың өзектілігі Қазіргі таңда ДДҰ жіктеуі бойынша бірнеше венерологиялық ауруларды ажыратады (через, гонорея, венерологиялық лимфогранулема, жұмсақ шанкр т.б.). Бұл аурулардың ішінде ең өзектілерінің бірі через. Соңғы 10 жилда через ауруына шалдыққандардың санының бірден өскені байқаллоды. Олардың ішіндегі негізгі орынды балалар, жасөспірімдер және еңбекке қабілетті әйел адамдары аллоды жилғы статистикаға сүйенсек, елімізде черезбен ауыратындардың саны 1990 жилмен салыстырғанда 77 эссе өскен. Бүгінде Алматы қаласы бойынша 100 мың адамның 44-і черезбен шалдықса, 56-сы сос жұқпалы инфекция сын жұқтырған. Қоздырғыштың сипатын, патогенезін және клиника сын, инфекция тудыратын диагностика лык әдісін білу болашақ дэрігерге оның профилактика сын жене емдеу тәсілін анықтау үшін көмегін тигізеді. Қазіргі кезде черездік инфекция н дер кезінде және запалы анықтау кең өолданысқа ие трепонемалық тест термин (ИФА) байланысты болып отыр. Бұл зерттеу басқа әдістерге қарағанда спецификалығы, сенімділігі, қарапайымдылығы жіне автоматы мүмкіншіліктері сияқты лабораторлық анализдерімен ерекшеленеді. Сонымен қатар черездің диагномтикасы мен емнің запалы түоде жүргізілуге бақылау үшін трепонемалық емс тестер де (микропреципитация реакциясы) өте кең қолданысқа ие.

Мерез диагнозы анықтау және нақтылауда, әсірэссе, аурудың кеш және латентті формаларында, клиникалық көріністері анық емс немсе жоқ болғанда қорытындыны серологиялық диагностика әдістері арқылы анықтайды. Кіріспе

Серология қан сарысуын зерттейтін ғылым салаты. Барлық серологиялық тестер қан сарысуындағы иммунды реакцияларға негізделген: антиденелер микроб-ақуызымен (анти гендер) байланысып, реакция панда болады, нәтижесінде микроб анти гендері нейтрализацияланыды.

Тreponema Pallidum антиденелері: Тreponema Pallidum-ге антидене (антипаллидум антидене) бозғылт трепонема мен күресі үшін ағзамен өндірілетін антиденелер. Оларға: IgM, IgA және IgG. Олар серологиялық черезді анықтайтын қан белок тары: қанда немсе оның емінен кейінгі инфекция нң бар-жоқтығын көрсетеді.

IgA алғашқы через, ауру жақын арада басталған (2 аптаға дейін); IgA және IgM алғашқы через, ауру жақын арада басталған (4 аптаға дейін); IgA, IgМ және IgG алғашқы через, ауру жақын арада басталған (4 аптадан астам); IgG кеш через ( 2–4 жил) немсе қолайлы емделген через. IgAIgMIgG

МЕРЕЗДІҢ СЕРОПОЗИТИВТІ ЖӘНЕ СЕРОНЕГАТИВТІ КЕЗЕҢДЕРІ Біріншілік (-) (арте серопозитивті через) Екіншілік (+) (серопозитивті) Үшіншілік (IgM антиденелері біртіндеп жоғаллоды, IgG п.б) Клиникалық симптомдарына байланысты: Серологиялық реакция анализдеріне байланысты: СЕРОПОЗИТИВТІ СЕРОНЕГАТИВТІ Емделгеннен соң – ағзада біраз уақыт IgM және IgG болуы мүмкін. IgG ұзақ сақталуы – норма. IgM – ұзақ сақталуы патология «серорезистентті через».

Серологиялық тестер Спецификалық (Трепонемалық) ПГАР пассивті гемагглютинация реакциясы ИФР иммунофлуоресценциялық реакция ; ИФА иммуноферментный анализ; Иммуноблоттинг Спецификалық емс (Трепонемалық емс) МПР микропреципитация реакциясы RPR жедел плазмалық реагендер тесті RW Вассерман реакциясы

Спецификалық емс (Трепонемалық емс) тест – қандағы спецификалық емс антиденелер (IgM және IgG бөлігі). Оларды трепонемді антиген аналогимен жүргізеді. Бірақ, трепонеманың өзімен емс каридиолипинді антиген. Көбінэссе скрининг үшін қолданады. Бұл тестерге көрсеткіштер: Антидене титрін анықтау; Емнің эффективтілігін анықтау; Инфекцияның белсенділігін анықтау. МПР микропреципитация реакциясы RPR жедел плазмалық реагендер тесті RW Вассерман реакциясы

Трепонемалық емс тестердің артықшылығы: тарзан; орындалуы оңай; нәтижесін алу оңай. Бұл тестерге көрсеткіштер: Антидене титрін анықтау; Емнің эффективтілігін анықтау; Инфекцияның белсенділігін анықтау.

АЙЫРМАШЫЛЫҒЫ: Трепонемалы емс тестер - тарзанырақ, орындалуы оңай, нәтижесін алу оңай. Бірақ нақтылығы төменірек (жиі жалған-оң нәтиже береді) және халық скринингі үшін қолданады. Трепонемалы тестер қымбат, нақты нәтиже береді және скринингті тестердің нәтижесін нақтылау үшін қолданады.

Вассерман реакциясы (RW) 1906 жилы Август Вассерман через диагностикасы үшін комплемент байланыстыру реакция сын ұсынған.

ВАССЕРМАН РЕАКЦИЯСЫ комплемент байланысу реакциясы. Науқастың қан сарысуына кардиолипинді антигенді – жасанды белок-агрессор (трепонема аналоги) және комплемент қосады (қосымша байланыстырушы белок). Егер антиген және антидене бір- біріне сәйкес келсе, олар комплемент көмегімен байланысып, тұнбаға түседі. Бұл тұнба науқас қанында черездің жасанды аналогина реакция берген сәйкес антиденелер бар екенін көрсетеді. Яғни, науқаста через қоздырғышы бар екендігін және онымен күресуге белоктар панда болғандығын көрсетеді. Реакция құрамы: Антиген кардиолипин; Зерттелетін сарысу; Гемолиздік сарысу; Комплент; Қой эритроциты.

Нәтижесі: Тұнба түзуі (гемолиз жоқ) – оң реакция (қанда инфекцияға қарсы күрес); Тұнбаға түспеуі (гемолизе түсуі) – теріс (қорғаныс белок тары жоқ, яғни, через жоқ); Аз мөлшердегі ұсақ бөлшектер – күмәнді. Реакция интенсивтілігі крест (немсе қосу) белгісімен көрсетіледі: + күмәнді реакция; ++ әлсіз-оң реакция; ++++ жедел оң реакция.

(Ig) (Treponema pallidum) Антиген Антидене

Ig Иммунды комплекстің панда болуы

Комплементтің иммунды комплексіне бірігуі

Қой эритроцитеін бұзбайды Байланысқан комплемент

Гемолиз жоқ, RW (+) оң

Вассерман реакциясы оң

Вассерман реакциясы күрт оң 4+

Қой эритроциті Гемолитикалық Ig Зерттелетін сарысумен байланыспаған комплемент

Комплемент гемолитикалық жүйемен байланысады

Эритроциттер гемолизі басталлоды

RW ( - ) теріс Гемолиз

Микропреципитация реакциясы бастапқы шанкрдің панда болуынан кейін күннен соң тағайындайды. Қайталау тестін ағзаның инфицирленгеннен кейінгі 3-5 аптадан соң жасаллоды. МПР жасау үшін науқастан алдын ала алынған қан сарысуымен біріктіреді. Оны холин- хлоридпен араласқан кардиолипинді анти гендер ерітіндімен қосады. (+) – әртүрлі мөлшердегі бөлшектердің түсуі байқаллоды. (-) – кардиолипинді антигене реакция болмайды. МПР микропреципитация реакциясы

RPR черезбен ауыратын науқастың клеткаларынан бөлінетін липоидты, липопротеинді материалға қарсы антиденелерді анықтайтын скринингтік тест. Антифосфолипидті антиденелер біріншілік черезбен ауыратындардың 70%- 80% анықталлоды, екіншілік черезбен ауыратындарда 100% анықталлоды. Біріншілік шанкр панда болған сон 7-10 күннен соң, инфицирленген соң 3-5 аптадан соң тест оң болады. RPR АД титрі 4 ден төмен болуы 1 жил ішінде емнің эффективтілігін көрсетеді.

RPR жедел плазмалық реагендер тесті

Трепонемалық тестердің тиімділігі: Сезімталдығы жоғары, спецификалық Қолдануға көрсеткіштер: Трепонемалық емс тестер оң; Скринингтік тест пен трепонемалық тесттің сәйкес келмеуі; Арнайы топтарға скрининг жүргізу. Бірақ: Трепонемалық тестер емнің эффективтілігін анықтау үшін қолданылмайды; Тек черезде ғана емс, венерологиялық емс трепонематоз, спирохетозда оң нәтиже көрсетеді; Аутоиммунды ауру, лепра, онкологиялық, эндокринді және т.б ауруларда оң нәтиже көрсетеді.

Спецификалық (Трепонемалық) ПГАР пассивті гемагглютинация реакциясы ИФР иммунофлуоресценциялық реакция ; ИФА иммуноферментный анализ; Иммуноблоттинг

Пассивті гемагглютинация реакциясы (Treponema pallidum hemagglutination assay) – эритроците агглютинациясы бетіндегі бозғылт трепонема анти гендерін анықтауға негізделген.

ИФР иммунофлуоресценциялық реакция өте сезімтал реакция. Сондықтан черездің біріншілік серонегативті кезеңінде 80% науқастарда «оң» нәтиже береді. Принципі: спецификалық антигенді (бозғылт трепонема) науқас қан сарысуымен (антидене) және флюроресцирлеуші сарысумен байланыстырады. Реакция (+) люменисцентті микроскопта бозғылт трепонеманың сары-жасыл түсті болып көрінеді.

ИФА иммуноферментный анализ – «антиген- антидене» реакция сын зерттеуде қолданылады. Мерез ауруы кезінде нәтиже 2-3 күнде дайын болады. Егер, анализ көмегімен IgM классынаң антиденелері анықталса, ануқаста «оң» нәтиже. Бқл антиденелер инфицирленгеннен соң бірнеше аптада панда болады. «теріс» бокса, сарысуда IgM анықталмайды.

Теріс түсті лункалар (және теріс контроль) – түссіз болып қаллоды. Оң нәтижелі – ақшыл сары түс (және оң контроль) (зерттеу барысында қосылған хромогеннің түсінің өзгеруіне байланысты). Бірақ бояу интенсивтілігі әрқашанда контрольмен сәйкес кале бермейді, яғни, ашығырақ немсе әлсіз сары түсті болуы мүмкін. Осы жағдайда спектрофотометр ден алынған сандық көрсеткіштерін қосымша зерттеу қажет.

Иммуноблоттинг – нақтылайтын, дәлелдейтін тест, сирек қолданады, қымбат. Көбінэссе нәрестелердегі тула панда болған черезді анықтауда қолданады.

ҚОРЫТЫНДЫ: Мерез өзінің асқынуларымен өте қауіпті. Оны болдырмау үшін салауатты өмір салтын ұстану керек. Егер қауіпті жағдайлар білінсе, міндетті түрде дәрігер венерологке қаралып, дертті дер кезінде анықтау керек. Егерде тест немсе анализ «оң» нәтиже көрсетсе, уақытылы емделген дұрыс. Себебі, қазіргі кезде бұл аурудың ағзаға негативті зақымдануларсыз толық жазылуға мүмкіндік бар.

Пайдаланылған әдебиеттер: Венерические болезни. М.: Медицина, 1980,534 с. Кожные и венерические болезни: руководство для врачей/под ред.Скрипкина Ю.К.,Мордовцева В.Н..т.1, М.: Медицина, 1999, Гражданцева А.А., Кочнева Г.В., Сиволобова Г.Ф. и др. Исследование сывороток больных сифилисом методом иммуноферментного анализа с использованием рекомбинантных антигенов. О совершенствовании серологической диагностики сифилиса. Приказ 87. М., МЗ РФ, 2001, 63 с. Милич М.В. Эволюция сифилиса. М.: Медицина, 1987,149 с