С.Ж.Асфендияров атындағы Қазақ Казахский Национальный Медицинский Ұлттық Медицина Университеті Университет имени С.Д.Асфендиярова Орындаған:.Кеңесхан Айжан Тексерген: Мусаева А. Факультет: Жалпы медицина Группа: 19-2 к, 4- курс Тақырыбы: Балалардағы кіндік жарығы СӨЖ Алматы 2017 ж Кафедра: Балалар аурулары

Жоспар: I.Кіріспе II.Негізгі бөлім: 1.Кіндік жарығы анатомиясы. 2. Гемодинамикасы 3.Клиникалық көрінісі 4. Диагностика және емі III. Қорытынды IV.Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе Кіндік жарығының пайда болуы кіндік сақинасы дамуының тежелу салдарынан толық бітелмеуінен және іш перед аллоды фасциясының толық дамымауының нәтижесі. Жарықтың пайда болуында бейімдеуші анатомиялық жағдайлармен қоса құрсақ іші қысымды жоғарылататын әсерлер (қатты жөтел, тенезммен бірге іш өту) және рахит, гипотрофия сияқты бұлшықет тону сын әлсірететін жағдайлардың мәні үлкен. Кіндік жарығы қыздарда, әсіресе жетілмеген нәрестелерде жиі кездеседі.

Кіндік жарықтары кіндік (сақинасынан) шеңберінен шығады. Кіндік шеңбері қатты, қозғалыссыз тіндерден құралады. Кіндік жарықтары барлық жарықтардың 5% құрайды. Жарықтың келесі түрлерін бөледі кіндік бауының іштен пайда болатын жарығы, балалардың жүре пайда болатын кіндік жарығы, ересектердің кіндік жарығы. 1) Кіндік бауының іштей пайда болатын жарығы іштің аллодыңғы бетінің кемістігі нәрестенің біреуінде кездеседі. Бұның жарық қапшығы жоқ. Сондықтан оны айқын жарық деп атауға да болмайды. Іш қабырғасының кемістігі (жыртығы, саңылауы) арқылы кіндіктен жоғарыда амнионды қабыршақпен жабылған іш мүшелері көрініп тұрады. Мұндай кемістікпен туған нәрестелердің көпшілігі перитоните қайтыс болады. Инфекция сырттан кемістік арқылы енеді. Кішкене кемістіктер тыртықтанып жазылады. Аумақты кемістіктер жедел операциямен жойылса, мұндай кемістіктермен нәрестелер сауығып жақсы өседі. Операция екі тәсілмен орындалады кемістіктің қатты тіндерін және кемістіктің бетін жабатын қабыршақ кесіліп алынып жараның шеттері бір бірімен тігіледі. Екінші (Ольгаузен) тәсілінде ішперед кесіліп алынбайды, оны ішке батырып кемістіктің шеттері бір біріне тігіледі. 2) Балалардың кіндік жарығы - кіндік жарасының нашар жазылуында арте байқалады. Бұл жарықтардың аумағы кішкене, олар оңай ішке енгізіледі, жарық қапшығы жұқа, жұмсақ, жарық, сирек қысылады.

Анатомиясы Кіндік ортаңғы сызықта, яғни семсер тәрізді өсінді мен қасаға симфизі аралығында және төртінші бел омыртқасының жоғарғы шетінде проекцияланады. Кіндік сақинасына жететін іш қуысының 4 құрсақтық қыртыстары бар: оның жоғарғы шетіне, бауырдың айналмалы байрамы (lig.teres hepatis) - ішінара облитерирлшенген кіндік вена; төменгі шетіне – ортаңғы кіндік қыртысы (plica umbilicalis mediana), облитерирлшенген зәр шығару түтігін жабатын,медиа льды кіндік қыртысы- (plicae umbilicales mediales), облитерирлшенген кіндік артерия сын жабатын. Кіндік шұңқырының 3 түрлі форматы болады:цилиндр,конус және алмұрт тәрізді.

Гемодинамика Кіндік аймағы туған кезде қан айналымын қайта құрылымдаумен байланысты ерекше васкуляризациямен сипатталады. Кіндік аймағының артерия лары беткейлік, жоғарғы және төменгі надчревные, жоғарғы көпіршікті және кіндік артерия ларының бөліктері болып табылады, олар белгілі бір бөлігінде және босанғаннан кейінгі кезеңде айқындықты сақтайды. Осылар арқылы аортаның және оның бұтақтарына – контрасты зат жіберу арқылы трансумбиликальды аортография жасауға болады және дәрілерді де енгізуге болады. Жоғарғы және төменгі надчревные артериялар кіндік айналасында анастомоз сақинасын қалыптастырады: беткейлік (тері астындағы) және терең (бұлшықет-құрсақ асты).

Қақпа ванессы жүйесіне кіндік аймағы ванессынан кіндік ванессы (v. umbilicalis) және кіндік маңы ванессы (vv. paraumbilicales), төменгі қуыс вена жүйесіне- үстіңгі және төменгі надчревные (vv. epigastricae superficiales et inf.) және жоғарғы қуыс венаға-жоғарғы надчревные вены жатады.Бұл веналардың барлығы бір бірімен анастомоз құрады.Кіндік вена іштің көлденең фасциясы мен құрсақ аралығында орналасады. Кіндік аймағының жоғарғы бөлігінің иннервациясы интеркостальдік нерв термин (nn. intercostales)жүзеге асырылады, оның төменгі бөлігімен нижнего подвздошно-подчревными нервами (nn. iliohypogastrici) и подвздошно- паховыми (nn. ilioinguinales) нервами

Клиникалық көрінісі: Бала туылғаннан кейінгі алғашқы апталарда ата-ананы баласының кіндік аймағында тыныштық кезінде жойылатын, ал жылағанда және күшшенгенде пайда болатын шығыңқыны байқайды. Жарық құрсақ қуысына оңай кіреді, көлемі әдетте 3 х 3 см-ден аспайды. Үлкен көлемді кіндік жарықтары сирек кездеседі. Сәйкес ем жүргізілмесе уақыт өте жарықтардың үлкеюі мүмкін. Ол кезде тері жұқарып, оңай қатпарланады. Пальпация жасау кезінде диаметрі әр түрлі жарық қақпасының жиектері нақты анықталады. Ата-ананының айтуы бойынша, жарық баллада ауру сезімін және мазасыздықты тудырады. Кейбір кезде осындай шағымдар сыра айтылған болады, ал кейде оған негіз бар: бала жөтелгенде немесе жылағанда жарық қалтасының бірден шығуы іш передні тітіркендіріп, ауру сезімін тудырады. Кіндік жарығының қысылуы өте сирек. Кейде кіндікке жақын орналасқан іштің ақ сызығының жарығын қысылған жарыққа санайды.

Емі: көбіне консервативті және амбулаторный жағдайда жүргізіледі. Мүмкіндігінше жарықтың шығуына әкелетін себептерді жояды және көрсетілімдері бойынша жалпы ем тағайындайды. Кішкентай балаларда, босым көпшілік жағдайда жарық өздігінен жазылады, себебі бала өскен сайын құрсақ бұлшықеттері демиды, қаттылығы аркады, сақинасы жабылып, жарық жойылады. Өздігінен жазылудың табиғи үдересіне көмекші ретінде емдік жаттығуларды өткізуге болады. Баланың жаялығын әрбір ауыстыру кезінде 2- 3 минут ішімен етбетінен жатқызу туралы ата-ананына кеңес беріледі. Сол арқылы құрсақтың қабырғалары жиі жаттығып, кіндік сақинасының жазылуына әкеледі. Сонымен қатар іштің тік бұлшық еттерінің бой мен және кіндік айналасын сағат тілі бой мен жаттығу өткізеді. Үлкен көлемді жарықтар кезінде жарық қақпасының тез жабылуына лейкопластрлі таңғышпен таңу жақсы әсер етеді. Таңу төмендегідей өткізіледі: жарықты орнына кіргізеді, кіндіктің екі жағынан теріні қатпарлап, осы жағдайда кең жабысқыш пластырь мен жабыстырады. Пластырды 7 – 10 күнде 1 рет ауыстырады. Сонымен бірге емдік жаттығулар жүргізіледі. Баланы күнде шомылдырады. Кейбір балаларды пластырден тітіркену пайда болады, нәтижесінде осы әдістің құндылығы азаяды. Тері тітіркенуі байқалса пластырь мен таңу өткізудің қажеті жоқ. Консервативті емді қолдану мерзімі әр түрлі болуы мүмкін. Әдетте кіндік сақинасы 1,5 – 2 жасқа дейін жабы лады. Тәжірибе көрсеткендей өздігінен жазылу 3 жасқа дейін болады. Одан үлкен жеста консервативті емнің тиімділігі аз, сондықтан операция жасау үшін бала ауруханаға жіберілуі тиіс.

Кіндік жарығын емдеу - жас нәрестелерде консервативті болуы мүмкін. Бұл үшін жасанды бандаж (күміс тиыннан жасалған), пластырь қолданылады. Нәрестенің жалпы жағдайын жақсаркады (тазалық, тамақтандыру). Конервативті ем нөтиже бернесе 7-8 жеста операция жасалады. Кіндіктен төмен доға тәрізді тілікпен тері мен тері асты май қабатынан тұратын лоскут жасалып, оны жоғары қарай тартып тұрып жарық қапшығы ашылады да, оны теріден айырады. Қапшық тілінеді, оған шенген шарбы ішке енгізіледі. Қапшықтың мойыны байланады, седан соң кесіліп алынады. Кіндік сақинасы жібек жіппен қөлденең бағытта толық тігіліп бітеледі. Тері кесіндісі өз орнына қондырылып тігіледі.

Техника проведения операции Герниопластика может выполняться несколькими способами. Выбор тактики операции зависит от размера выпячивания, наличия или отсутствия неотложной ситуации, технических возможностей больницы и других факторов. Обычно хирургическое вмешательство длится 30–40 минут. У более старших детей оно может проводиться под местным обезболиванием, у детей младшего возраста выполняется под общим наркозом. Сперва кожа чуть ниже пупка рассекается, после чего внутренние органы, составляющие содержимое грыжевого мешка, вправляются внутрь (если не были ущемлены). Сам грыжевой мешок, состоящий из соединительной ткани, отсекается, а его ворота ушиваются. Кожа в области операции ушивается подкожными швами. В углубление пупка хирург кладет ватно-марлевый шарик, чтобы избежать образования гематомы (внутреннего кровоподтека), после этого наклеивает стерильную повязку. Операция закончена.

Диагностирование грыжи заключается в использовании следующих методов: обследование у лечащего хирурга; рентгенограмма области 12-перстной кишки и желудка; гастроскопия; герниография (метод введения контрастного вещества в брюшную полость в сочетании с рентгеном; посредством такого подхода к диагностированию определяется возможность изучения грыжи); УЗИ области появления выпячивания.

Пайдаланылған әдебиеттер 1) Бабаян А. Б. и Соснина Т. П. Аномалии развития и заболевания органов, связанных с пупочным кольцом, Ташкент, 1967; Долекций С. Я. и Исаков Ю. Ф. Детская хирургия, ч. 2, с. 577, М., 1970; Д о-лекций С. Я., Гаврюшов В. В. и Акопян В. Г. Хирургия новорожденных, М., 1976; Долекций С. Я. и др. Контрастные исследования системы воротной вены и аорты через пупочные сосуды у детей, М., 1967; Оперативная хирургия с топографической анатомией детского возраста, под ред. Ю. Ф. Исакова и Ю. М. Лопухина, М., 1977; О ст-ровер х о в Г. Е. и Никольский А. Д. К технике портографии, Вестн. хир., т. 92, 4, с. 36, 1964; Тур А. Ф. Физиология и патология периода Новорошденности, с. 213, Л., 1955; Хирургическая анатомия живота, под ред. А. Н. Максименкова, с. 52, Л., 1972; Хирургия пороков развития у детей, под ред. Г. А. Баирова, Л., 1968.