Быка Быка ў Васіль Уладзіміравіч Васіль Уладзіміравіч

(19 июна 1924 г. – 22 июна 2003 г.) Нарадзіўся ў вёсцы Черевновшино на Віцебшчыне, у сялянскай сям'і.? Дзяцінства было бедная. Пасля заканчэнна сямігодкі паступіў на скульптурная аддзяленне Віцебскага мастацкага вучылішча, але не скончыў, зноў вярнуўся ў виску.

Перад самой войной паехаў на Украіну. Ён збіраўся паступіць у індустрыяльны інстытут. Пачалася война, і Быкава накіравалі ў інжынерны батальон на будаўніцтва абарончых збудаваннаў. Потым быў удзел у цяжкіх баях. Затым зноў быў на Украіне, у Румыніі, Венгрыі. Аўстрыі - да самой перамогі.

Студзеньскім днём 1944 года В.Быкава, сяжка параненага камандзіра ўзвода «сорокапяток» аднеслі ў хату, а неўзабаве сквозь яе прайшоў варожы танк. Вёска пераходзіла з рук у рукі, яе жорстка бамбілі, і Быкава лічылі загінулым. Родныя атрымалі пахавальны ліст. На самой же справе он паспеў выбрацца з злашчаснай хаты. Шмат гадоў праз пісьменнік наведаў гэтыя мессы, і калі жыхарка гэтага села заўважыла слёзы на вачах, які стаяў ля помніка незнаёмца, стала яго распытваць. Быкаў пасаромеўся растлумачыць у чым справа, і сказаў, што тут паха ванны ў яго брат.

Василилий Быкаў прыйшоў у літаратуру, адчуваючы себе абавязаным расказаць пра тое, «наколькі сяжкая была мінулая война», як налёгка далася нам наша перемога.

Асноўныя рысы творчай манеры пісьменніка: - выява войны без прикрас; - цікавасць не да загадзе пою, а да морального свету чалавека, да яго паводзінам на войне ў экстремальных сітуацыях; - засяродженасць дзеянні на малым участку; - невялікая колькасць дзеючых особ; - кароткі перыяд дзеянна; - незвычайная дынаміка падзей; - глыбіна псіхалагічных перажываннаў герою.

ТВОРЧАСЦЬ

Пачынаўся творчы шлях Васіля Быкава з апавяданьнаў «У першим баі» і «У той дзень», якія ў 1949 годзе на расейскай мове былі зьмешчаныя ў газэце «Гродзенская праўда». Тады яны аказаліся незаўваженымі шырокай літаратурнай грамадзкасьцю [8]расейскай мове [8] Значны грамадзкі рэзананс мелі апавяданьні Васіля Быкава на роднай мове, надрукаваныя ў і наступных гадах, і асабліва яго аповесьць «Жураўліны крык», якая принесла празаіку заслуженае прызваньне. Пазьней яно было замацавана вялікім посьпехам «Трэцяй ракеты» (1961), якая ў 1962 годзе публікавалася адначасова ў «Маладосці» і ў «Дружбе народов» [10].«Маладосці» [10] Да найпольш популярных раньніх аповесьцяў Быкава належыць «Альпійская балада» (1963). Яна шмат перакладалася на замежныя мовы, часта выдавался на толькі ў Беларусі, але і ў іншых савецкіх рэспубліках. На основе аповесьці створаны кінафільм, некалькі театральных спэктакляў, інсцэніроўка для радыё, балет, пастаўлены ў Менску і Чалябінску, опера, пастаўленая ў Харкаве, сымфонія [11].Менску Чалябінску Харкаве [11] У шмат якіх адносінах паваротнай для Быкава стала аповесьць «Мёртвым не баліць» (1965). Пісьменьнік разгарнуў апавядальную полынь у двух часовых планах, спалучыўшы показ некоторых аспэктаў ваеннай пары з прямым выхадам да трапяткой сучаснасьці [12]. Быкаў адштурхоўваўся ад того, што перажыў сам. Ён на раз падкрэсьліваў, што твор мае шмат аўтабіяграфічнага, грунтуецца на навыдуманай падзейнай канве [13]. [12] [13] У 1968 годзе была завершаная аповесьць «Праклятая вышына», якая так сама стваралася на матэрыяле добра вядомай пісьменьніку франтавой рэчаіснасьці, на основе тех падзеяў, у якіх он сам прымаў удзел [14]. [14] Патас чалавечнасьці вырезана гучыць у «Круглянскім мосце» (1968) першай аповесьці з партызанскага циклю, усьлед за якой былі напісаныя «Сотнікаў», «Абеліск», «Воўчая зграя», «Пайсці і не вярнуцца» [15]. [15] Новы этап у творчым разьвіцьці Васіля Быкава адкрыла аповесьць «Сотнікаў» (1970), адзін з самых дасканалых і глыпокіх твораў на толькі ў самого пісьменьніка, але і ва ўсёй шматнацыянальнай савецкай літаратуры пра вайну. Паводле прызнаньна аўтара, «Сотнікаў» пісаўся адносна лёгка, по выношваўся доўга, грунтоўна асэнсоўвалася яго ідэя, шматразова прадумваліся многія сюжэтныя павароты, загадзя дэталёва распрацоўваўся фінал [16]. [16] Высокую ацэнку грамадзкасьці атрымала аповесьць «Знак бяды» (1982). У газэце «Правда» яна характарызавалася як кніга- падзея, якая нікога не пакінула абыякавым [17]. Быкаўская мера праўдзівасьці і чалавечнасьці вырезана адчуваецца ў рамане «Карер» (1986) [18]. [17] [18] Акрамя аповесьцяў, якія складаюць основу створанай Васілём Быкавым мастацкай эпапэі народного гераізму ў гады Вялікай Айчыннай войны, а часткова і ў іншыя пэрыяды нашего жыцьця, празаік напісаў шэраг таленавітех апавяданьнаў. Спрабаваў свае сілы і ў драматургіі. Яго пьесы (у прыватнасьці «Апошні шанс») ставіліся ў Маскве, Менску, Горадні. У Латвіі па гэтай пьесе быў створаны тэлеспэктакль [19]. [19] Бібліяграфія

Творчасць В.Быкава трагічна па сваім гучанні, як трагічная сама война, якая понесла дзясяткі мільонаў гадоў чалавечых жыццяў. Але пісьменнік распавядае пра людзей модных духам, здольных ўстаць над абставінамі і самой смерцю. І сонна, мы лічым, немагчыма давать ацэнку падзеям войны тех страшных гадоў, не прымаючы да ўвагі поглядаў на гэтую тему В.Быкава.