Нарықтық зағдайдағы дэнсаулық сақтау экономикасының негіздері Айтманбетова Акмарал Аршабаевна Қоғамдық дэнсаулық сақтау кафедрасының доценті

Жоспары: 1. Денсаулық сақтау экономикасының анықтамасы, мақсат, міндеттері. 2. ДСЭ негізгі бағыттары: макро-, миди-, микроэкономика. 3. Денсаулық сақтаудың медициналық, әлеуметтік, экономикалық түсінігі. 4. ЕПМ көрсеткіштерін экономикалық талдау. 5. Денсаулық сақтау экономикасының нарықтық механизмі

Денсаулық сақтау экономикасы - жеке-дара ғылым ретінде 20 ғ екінші зартысында қалыптасқан. жеке-дара ғылым ретінде 20 ғ екінші зартысында қалыптасқан. ДСЭ - ӘМДБ мен саяси экономика ортасынан туындаған әлеуметтік медицина және дэнс сақт басқару бөлімдерінің бірі. ДCЭ материалдық, маман және қаржы ресурстарын тиімді пандалануға мүмкіндік беретін дэнсаулық сақтауды басқарудың заңа формалары мен әдістерін зерттеп өңдейді, сондықтан медициналық мекемелердің басшиларына экономикалық білімнің болуы өте маңызды.

ДСЭ (дэнсаулық сақтау экономикасы) - дэнсаулық сақтау және ел экономикасы арасындағы өзара қатынастың экономикалық заңдылықтарын, сонымен қатар халық дэнсаулығын сақтау және күшейту мақсатында дэнсаулық сақтау жүйесіндегі материалдық, еңбек, қаржы, ақпарат және басқа ресурстарды құру, тарту және қолдануды зерттейтін салалық экономикалық ғылым.

ДСЭ мақсаты - медициналық кәсіби әрекетті жүргізу процесінде адамдар арасында қалыптасатын экономикалық қарым- қатынастар, шаруашилық контактілерін зерттеу

Міндеттері: b қоғамдық өндіріс жүйесіндегі дэнс сақтаудың ролі мен орнын зерттеу b дэнсаулық сақтаудың экономикалық ресурстар көлемін айқындап және оларды рационалды қолдану. b дэнсаулық сақтау шиғындарының құылымын алдағы уақытта өзгерту тенденцияларын анықтау. b мед көмектің экономикалық тиімділігін зерттеу және бағалау b заңа типті мекемелер (диагностикалық орталықтар, күндізгі стационар, жеке-меншік фирмалар) әрекеттерінің экономикалық тиімділігі тұрғысынан зерттеу және бағалау b мед қызметкерлердің еңбегін ұйымдастырудың заңа формаларын (бригадалық және арендалық подряд, медбике қарауындағы бөлімдер) зерттеу және экономикалық бағалау. b мед қызметкерлердің еңбекақысын өзгертумен және материалдық стимулдаумен байланысты проблемаларды зерттеу b ден сақт жүйесіндегі мед қызметкерлер санының оптимальды арақатынасын анықтау b басшиларды дайындау және қайта дайындауды жетілдіру.

ДСЭ әдістері: b Аналаз және синтез. Анализ барысында зерттелетін құбылыс құрамдас бөліктеріне бөлінеді. Синтез белгілі бір заңдылықтарды айқындау мақсатымен алынған мәліметтерді интеграция лоу b математико-статистикалық әдіс құбылыстар аасындағы сандық өзара байланысты анықтау b баланстық әдіс процестің құрамдас бөліктерінің арасындағы қатаң қарым-қатынастарды қамтамасыз етуге қолданнады (медициналық қызметке, госпитализацияға сұраныс пен ұсыныс). b болзау. Денсаулық сақтау салаты зағдайында болуы мүмкін өзгерістерін, мед қызметке сұранысты алдын ала ғылыми болзау. b тәжірибелік әдіс. Мед көмек көрсету сапасын және тиімділігін жоғарылатудың, дэнс сақтаудағы медқызметкерлердің жұмысын ұйымдастырудың түрлі әдістерін қарастыру.

Макроэкономикалық деңгей - дэнсаулық сақтау жүйесі мен халық шаруашилығының басқа салаларымен арадағы қарым-қатынас

Мидиэкономикалық деңгей - халық дэнсаулығын қорғау және сақтау міндетін шоумен байланысты өндірістің бірнеше салаларынан тұратын жүйенің ішіндегі экономикалық қатынастар

Микроэкономикалық деңгей - әрбір жеке емдеу- профилактикалық мекемелердің, олардың звено лары мен құрылымдарының әрекетін қамтиды.

БҰҰ бойынша қоғамның әлауқаты зағдайы адамның даму индексі көмегімен анықталады оған: b 1 тұрғынға табыс көлемі b өмірдің орташа ұзақтығы b сәбилер өлімі b халық сауаттылығының дәрежесі.

Дүние жүзі елдері 3 топқа бөлінеді: b b экономикасы жоғары дамыған елдер b b бұрынғы социалистік лагерь елдері b b дамуши елдер

Ел әлауқатына байланысты дэнсаулық сақтау көрсеткіштерінің өзгеруі. Көрсеткіштер:ОӨҰ, жылСӨ,% Экономикасы жоғары дамыған елдер Бұрынғы социалистік лагерь елдері Дамуши елдер дейін

Денсаулық сақтау экономикасы алдындағы міндеттерді мынадай проблемалар тобина біріктіруге болады: b b дэнсаулық сақтаудың қхендай қызмет түрлерін, кімге және қхендай ұйымдастыру-құқықтық форманың көмегімен көрсету қажет b b белгілі бір медициналық көмек түрінің ресурстық базасын зерттеу b b көрсетілген қызмет ақысын төлеу b b кәсіби және экономикалық әрекеттерден күтілетін нәтижелермен байланысты b b ЕПМ қызмет көрсету әрекетінің фактілі түрде алынған нәтижесін анықтау b b мғед мекемелердегі экономикалық процестерді басқару b b экономикалық жетістікке қалай жену қажет

Мед тиімділік - мед н ә тижеге жену д ә режесі Км = мед н ә тижеге жену за ғ д. саны а ғ аланнатын за ғ д саны

Ә леуметтік тиімділік - ә леуметтік н ә тижеге жену д ә режесі. К ә = пациенттерді ң мед к ө мекпен қ анна ғ аттану за ғ д саны ба ғ аланнатын за ғ д саны

Экономикалы қ тиімділік – қ хендай да бір емдеу-проф. шараны енгізу н ә тижесінде ал ғ ан экономикалы қ панда Эт = экономикалы қ тиімділік мед ба ғ варлама ғ а байланысты эконом ши ғ ындар